Phát giác sớm là chìa khóa để cải thiện tỷ lệ sống sót
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), ước tính khoảng 36.000 người Mỹ được chẩn đoán mắc ung thư gan hàng năm. Bệnh này có tỷ lệ tử vong cao, cướp đi sinh mạng của 19.000 nam giới và 9.000 phụ nữ mỗi năm.
Theo Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ, tỷ lệ mắc bệnh ung thư gan đã tăng gấp ba lần và tỷ lệ tử vong đã tăng hơn gấp đôi kể từ thập niên 1980.
Theo CDC, các triệu chứng của ung thư gan trong giai đoạn đầu có thể không đáng chú ý hoặc rõ ràng. Khi được chẩn đoán, ung thư thường đã di căn, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.
Tỷ lệ sống sót tương đối 5 năm khi ung thư di căn (lan sang các bộ phận khác của cơ thể) chỉ là 4%. Tuy nhiên, nếu ung thư được xác định tại chỗ vào thời điểm chẩn đoán, tỷ lệ sống sót tương đối 5 năm sẽ tăng lên 37%.
“Chúng tôi cần có một cách để phát giác dạng ung thư này đủ sớm để can thiệp bằng giải phẫu hoặc ghép gan nhằm điều trị bệnh trước khi nó di căn”, bà Zhang nói.
4 loại protein có thể dự báo ung thư gan
Nhóm nghiên cứu, bao gồm các nhà điều tra từ Mass General Brigham, Bệnh viện Brigham và Phụ nữ, Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess và Đại học Yale, đã tìm kiếm giải pháp về protein trong máu.
Họ sử dụng proteomics, một phương pháp phân tích protein, để lập mẫu dự đoán các protein nào trong máu có thể xuất hiện ở giai đoạn đầu của bệnh nhân ung thư gan. Điều này cho phép họ sàng lọc đồng thời hơn 1.300 protein, theo nghiên cứu được công bố trên Tạp chí của Viện Ung thư Quốc gia Hoa Kỳ.
“Việc sử dụng các công cụ truyền thống để xác định các dấu hiệu sinh học của bệnh đặc hiệu luôn luôn là một thách thức”, Towia Libermann, phó giáo sư y khoa tại Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess và là đồng tác giả cấp cao của nghiên cứu, cho biết trong một thông cáo báo chí. “Nhưng kỹ thuật mới này cho phép chúng tôi phát giác phạm vi rộng và linh hoạt của cả protein có hàm lượng cao và thấp”.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng kỹ thuật SomaScan để quét các mẫu máu thu được từ người tham gia trung bình 12 năm trước khi họ được chẩn đoán ung thư gan. Mục đích là xác định tín hiệu protein đánh dấu có thể dự báo sự phát triển của ung thư gan từ rất lâu trước khi các triệu chứng lâm sàng xuất hiện.
Sau khi phân tích các mẫu máu, các nhà nghiên cứu đã tham chiếu chéo các kết quả với hồ sơ bệnh án của bệnh nhân để xác nhận xem những người đó cuối cùng có bị ung thư gan hay không.
Các nhà nghiên cứu đã xác định được 56 protein huyết tương có mức rất cao ở những người mắc ung thư gan.
Đối với quá trình sàng lọc, nhóm nghiên cứu đã thu hẹp danh sách xuống bốn loại protein - protein giống chitinase-3, yếu tố tăng trưởng/biệt hóa 15, protein đối kháng thụ thể interleukin-1 và E-selectin - để tạo ra mẫu dự đoán.
Mẫu này cho thấy độ chính xác cao hơn trong việc dự báo ung thư gan so với các yếu tố nguy cơ truyền thống khác. Tỷ lệ chính xác là trên 85%.
Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu báo động rằng việc sàng lọc bằng protein sinh học có thể không phải là phương pháp chữa bệnh. Bà Zhang cho biết cần nghiên cứu thêm với sự tham gia của nhiều bệnh nhân đa dạng và có nguy cơ cao hơn.