TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[dokimphung]

Phạm Công Thiện và Ngày sanh của rắn           PHẠM CÔNG THIỆN       và NGÀY SANH CỦA RẮN       Tặng CỎ LAU,       Người em gái vùng biển xanh nơi quê hương gió cát mịt mù.       ĐKP       Phạm Công Thiện (1941-2011) đã đến và đã đi.       Cuộc đời và sự nghiệp văn nghệ của ông đã có nhiều người viết, đa số những bài đó được viết ra sau khi ông đã nằm xuống! Ông có một thời – trước 1975 – là thần tượng của lớp trẻ; điều đó có lẽ đúng – ít nhất là trước khi ông bỏ ra nước ngoài, khoảng năm 1970. Và hình như ông cũng cảm nhận được điều này: ”Còn hạng thanh niên choai choai từ 16 tuổi cho đến 25 tuổi thì đều tưởng là “thiên tài độc nhất của nhân loại”. Họ sung sướng tự nhận là “đồ đệ của Phạm Công Thiện”! (Phần Phụ lục trong cuốn TÔI LÀ AI, bản Việt dịch của Phạm Công Thiện từ tác phẩm tiếng Đức ECCE HOMO của Nietzsche, trang 160, nxb Phạm Hoàng, Saigon, 1970)       Nhưng riêng đối với tôi, tôi rất ngưỡng mộ và yêu thơ của ông – từ khi còn là sinh viên văn khoa. Tôi yêu mến thơ ông - những bài thơ chất chứa nỗi u hoài cô quạnh (Xin được mở dấu ngoặc: ở đây tôi chỉ nói những bài thơ trong thi phẩm NGÀY SANH CỦA RẮN, nxb An Tiêm, Saigon, 1967; không kể đến tập thơ sau này khi ông đã ở nước ngoài, TRÊN TẤT CẢ ĐỈNH CAO LÀ IM LẶNG, nxb Văn Hóa Sài Gòn, TP Hồ Chí Minh, 2009).       Tập NGÀY SANH CỦA RẮN chỉ có vỏn vẹn 12 bài, mỗi bài đều không có tựa đề, trong đó có một bài chỉ có hai câu ; đó là bài thơ thứ III như sau:       mưa chiều thứ bảy tôi về muộn       cây khế đồi cao trổ hết bông.       Và một bài bốn câu, bài thơ thứ II:       tôi nằm cho rả chiếu cạp điều       nước chảy lên vùng phố tịch liêu       tôi nhớ một lần cây quế mọc       tôi đứng gọi hương trọn buổi chiều.       Trong bài trên, ta để ý có chữ QUẾ và chữ HƯƠNG. Đó là tên của người con gái mà ông rất yêu thương. Nghe các bạn của tôi học ở đại học Vạn Hạnh thời cuối những năm 60 và đầu thập niên 70 của thế kỷ trước, thì người ông yêu là Cao Thị Quế Hương, một nữ giáo sư trung học ở Cần Thơ. Và có lẽ ông yêu thương Quế Hương rất nhiều nên trong thơ của ông, ngoài bài trên đây, ông còn một bài nữa nhắc đến tên người con gái yêu dấu này rất nhiều lần. Đó là bài thơ thứ IV, tôi xin trích một đoạn dài:       trời mưa nữu ước cây mọc       nhớ hương trời mưa ngày tháng       nhớ hương đường hoang mái vắng       nữu ước chỉ còn hương trong giấc ngủ...       ... anh không còn làm tu sĩ (*)       anh chỉ còn hương trong giấc ngủ       anh chỉ còn máu để đổ vào tim hương...       bây giờ anh xa hương đến       mấy đại dương xanh       mấy phương trời cỏ mọc           mấy phương trời hương khóc       hương còn ca hát       hương còn phơi áo giữa phố buồn       hương còn cười       mười năm rồi cây quế vẫn mọc trên đời anh       trên mắt anh       môi anh       trên bước chân buồn phố mẹ ngày xưa       trên bước chân chiều phố lạ hôm nay       mưa làm tóc anh thơm       mùi cây quế       giữa hồ       mọc giữa hồ quế hương       tóc anh mọc dài       che chở hương             lúc mưa rơi       lúc đông lạnh       lúc chim chiều đi mất       mưa trên phố đêm       trên quán cà phê ý đại lợi       trên chiến tranh       của quê hương       của quế hương...       (bài thơ IV)       (*) Ông có thời mặc áo cà-sa với pháp danh Thích Nguyên Tánh, lúc đó ông đang là giáo sư kiêm khoa trưởng đại học văn khoa & khoa học nhân văn viện đại học Phật giáo Vạn Hạnh, Saigon khoảng những năm 1966 đến đầu năm 1970. Và cũng năm 1970 này khi ông ở Paris ông cởi áo cà sa và lấy vợ, một người đạo Thiên chúa.       Người ông yêu có lẽ không bao giờ đến với ông và ông cũng không bao giờ nói với họ mặc dù tình yêu của ông dành cho họ vô bờ:       nửa đêm khói đốt đời anh       yêu em câm lặng khô cành thu đông           (bài thơ IX)       mùa xuân bay thành khói       tôi ca hát một mình       suốt đời không biết nói       nước chảy tràn con kinh...           (bài thơ X)       Ông yêu người yêu của mình nên nhớ cả nốt ruồi mà ông ví như một điểm linh thiêng của Kinh Ấn giáo Rig Veda:       tôi chấp chới       đắng giọng       giữa tháng ngày mơ mộng       nốt ruồi của hương       hay nốt ruồi của rigvéda          (bài thơ VI)       Ông yêu người ấy từ thủa nào? Hãy nghe ông tâm sự:       mười năm qua gió thổi đồi tây       tôi long đong như cánh chim gầy       một sớm em về ru giấc ngủ       bông trời bay trắng cả rừng cây...      Rồi bao nhiêu năm qua, còn lại những gì: chỉ là căn gác trọ và ngọn đồi lộng gió. Ông chỉ thấy được người mình yêu trong giấc mơ thôi, đau buồn quá..!:       gió thổi đồi tây hay đồi đông       hiu hắt quê hương bến cỏ hồng       trong mơ em vẫn còn bên cửa       tôi đứng trên đồi mây trổ bông       gió thổi đồi thu qua đồi thông       mưa hạ ly hương nước ngược dòng       tôi đau trong tiếng gà xơ xác       một sớm bông hồng mở cửa đông.       Và ta thấy ông buồn rồi... lại buồn:       bãi chiều chưa người tới       tình nhỏ quên từ lâu       ...       suốt đời không biết nói       tôi ngồi thức một mình       đốt thuốc lên nhìn khói       đêm rạng điềm hư linh.       Rồi ông lại tưởng tượng người yêu của mình là con chim nhỏ đến với ông đêm giao thừa trong căn gác trọ cô đơn:       trời cuối năm gác trọ       đèn tắt suốt đêm dài       con chim mười năm nhỏ       bay về đậu nơi đây.       (bài thơ X)       Đó là tình yêu thời trai trẻ của ông – cũng như tình yêu của chúng mình vậy – lúc nào cũng mãnh liệt, bao la vô bờ bến. Tôi yêu thơ ông là vì như thế.       Nhưng tôi lại còn mến thơ ông đến nỗi thuộc lòng nhiều câu, nhiều đoạn, vì thời gian và không gian trong thơ của ông thường là những buổi chiều, những giòng sông và những ngọn đồi, đôi khi là vùng biển xanh ; thật là thơ mộng.      tay còn ôm giữ tình yêu       tôi về phố động những chiều hư vô...       phố chiều tôi bước lang thang       nuôi con sông nhỏ mơ màng biển xanh...       bãi chiều chưa người tới       tình nhỏ quên từ lâu...       về đâu thương những con đường       lê thê phố cũ nghe buồn hè xưa...       bỏ mình nước chảy đồi tiên       theo con chim dại lạc miền thiên hương...       trên bước chân buồn phố mẹ ngày xưa       trên bước chân chiều phố lạ hôm nay...       trên mái ô tô buýt chiều thu...       Còn điều này nữa. Ông hay nói đến đồi và cây thông, nên làm ta nghĩ đến Đà-Lạt, vì Đà-Lạt có những ngọn đồi rất nên thơ ; và đúng như vậy:       xa việt nam đà lạt và cà phê tùng cuối năm...       Ông sinh năm 1941, tuổi Tỵ (con rắn) nên thơ ông hay có loài bò sát này:       rắn trườn vỡ trứng chim rừng       tôi nghe tiếng hát hoang đường nửa đêm...       (bài thơ IX)       tôi gọi hương và tôi chết giấc       tôi chạy lên trời làm rắn thâu đêm       máu đổ mưa đen...       tôi gọi thầm       rắn cuộn tròn        tương lai..       tôi trốn giặc đời       tắm trong hồn hương             trái đu đủ       trong khu vườn xưa           con rắn nhỏ...       Để thay lời kết, tôi xin chép lại bài thơ mở đầu cho thi phẩm, bài thơ mang vẻ huyền bí của Mật Tông:       tôi đi đông chìm       trời âm u thung lũng khô       nhiều mây chim bay không nổi       tôi đi       dưới kia sụp đổ       núi cấm nổ tôi ra       cửu long ca từ tây tạng       tôi về       tôi hiện       đèn tắt trời gió tắt trăng       chim lạ       kêu tiếng người          hố thẳm ra đời       tôi bay trên biển.             (bài thơ I)       Thật ra Phạm Công Thiện đã biết đến Mật tông Tây Tạng từ lúc ông 17, 18 tuổi khi ông đọc tác phẩm BARDO THODOL (Thân Trung Ấm, chữ Tây Tạng là: Bar-do thos-grol) và xem như sách gối đầu giường của ông thời trai trẻ.       Nếu có dịp tôi sẽ viết một bài về PHẠM CÔNG THIỆN và TÂY TẠNG HUYỀN BÍ.       ĐỖ KIM PHỤNG

[cỏ lau]

colau xin cảm ơn anh ĐKP đã tặng em bài viết về PHẠM CÔNG THIỆN
  Em rất thích thơ PCT nhưng lại không thuộc bài nào chỉ nhớ ông sinh vào ngày  Quốc tế thiếu nhi (1/6) và chết ngày Quốc tế phụ nữ (8/3)

 Em biết Ông qua một " cư sĩ  Nguyên Tánh"chứ không phải là " thi sĩ Hoàng Thu Uyên  "

 Người ta nhắc đến bài thơ cuối cùng của ông khi ông qua đời....bài thơ này thật hay.

Tất Cả Các Ðỉnh Cao Là Lặng Im

Đã đi thì đã đi rồi
Thượng phương trùng điệp thấy gì nữa đâu
Hạ phương ngày tháng bể dâu
Sắt son tình cũ phượng cầu túy hương
Có còn chi nữa mà thương
Buổi trưa nằm ngủ thấy nường năm xưa
Đã đi rồi đã đi chưa
Thượng phương lụa trắng đong đưa giữa trời
Đã đi mất hẳn đi rồi
Hạ phương tịch mịch trùng khơi phong kiều
Chuyển hình trên đỉnh cô liêu
Lửa bay thành ngọn hồng điều mật ngôn
Đại Huyền biến ngưỡng triêu tôn
Tiền thân Tây Tạng nhập hồn chiêm bao
Án nga nga nẵng bạch hào
Một luồng sáng rưc chiếu vào trái tim
PCT

 

Có phải "Án nga nga nẵng bạch hào" là " Án ma ni bat di hồng " không anh

Cảm ơn anh rất nhiều .
                          colau[/font]