TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[DIEU DUC]

Đây là bài viết của Bùi Bảo Trúc , xem như một đề tài Tạp-luận .
Cái nghi vấn " không hiểu " nghĩa của tác giả về hai từ dưới đây ,  bạn thấy có lý không ?
Dáng huyền - Bóng huyền

Ngày 07 tháng 07 năm 2009
Bạn ta ,
Phải thú nhận với bạn rằng cho đến nay , tôi vẫn chưa gặp , và lại càng không biết nó là cái gì .
Hay là đã gặp , đã quen , đã biết mà không biết , không ngờ ?
Nhưng như bạn , tôi cũng nghĩ là chắc nó phải đẹp lắm .
Không biết nó là cái gì vì sau khi nhờ mấy quyển tự điển dẫn đi , tôi vẫn ở nơi khởi đầu của chuyến đi .
Nghĩa là không biết thêm gì về nó hết .
Nó đây là cái " dáng huyền "hay cái " bóng huyền "mà đã nghe bao nhiêu lần trong lời ca của
vài bản nhạc .Nhưng có lẻ nếu hỏi ngay những người viết những bài nhạc có nhắc đến nó ở trong ,
tôi cũng không nghĩ là có được những giải thích thỏa đáng.
Bởi vì những chữ đó không hề có trong các tự điển .
Bóng hồng thì có như đoạn Kim Trọng nhìn thấy Kiều lần đầu tiên :
Bóng hồng nhác thấy nẽo xa ...
Nhưng đây là bóng huyền và dáng huyền .
Tự điển có tất cả các chữ huyền khác , ngoại trừ dáng huyền , bóng huyền .
Nghĩa chữ huyền trong tự điển thì có ,  là sắc tím đen ,  là sâu kín , là thanh tịnh , là dây đàn ,
là treo lên .
Tất cả những nghĩa kể trên đều có thể đi với hai danh từ dáng và bóng .Không lẻ đó là cái bóng đen .
Hay cái dáng của sợi dây đàn ? Hay cái bóng của người được ...treo lên ?
Những cái bóng và cái dáng như thế thì hà tất phải đau khổ , hạnh phúc như trong lời mấy ca khúc :
... ngây thơ dáng huyền ...( Ngọc Bích )
Huyền vi thì có : ôi phút huyền vi môi sát môi / kề vai nghe tiếng gọi luân hồi ( Đinh Hùng )

Nhưng dáng và bóng huyền thì không .
Huyền đi với châu là đeo hạt châu .Huyền châu nghĩa bóng là mắt đẹp . Từ đó , chúng ta có mắt huyền .
Rồi mắt huyền mơ để mô tả đôi mắt đẹp . Rồi đến mắt huyền nhung hay mắt nhung huyền .Tất
cả đều dùng để tả đôi mắt rất đẹp .
Dáng huyền hay bóng huyền không lẻ chỉ nói đến đôi mắt ? Chúng tôi mất công đi sửa sang
kỷ như thế , tốn không biết bao nhiêu tiền để các ông nhớ có ...mỗi đôi mắt thôi sao ?
Hay dáng huyền , bóng huyề là cái dáng...đen , cái bóng đen thùi lùi ?
Trắng da là bởi phấn nhồi
Da đen là bởi em ngồi chợ trưa...

Chắc không đúng , nghe chung toàn lời bài hát thì thấy em trắng bốp chứ đen hồi đâu .
Có thể từ mắt huyền, nghĩa là mắt đẹp : đôi mắt huyền ơi , xinh xinh cô em đôi mắt dịu dàng ,
hồn đắm mơ say , tim tôi rộn ráng, tình cô thờ ơ... ( Thông Đạt )
Từ mắt huyền , là mắt đẹp do danh từ huyền châu ra , đẩy thêm một chút thì vẫn giữ được ý
nghĩa đẹp , nhưng cái đẹp được chuyển sang một khu vực khác , không còn ở đôi mắt nữa , mà
toàn thể con ngươi nhan sắc đó :
...hỡi ngừoi nhan sắc đa tình ấy , ta đã lòng son cháy ước mơ ( Vũ hoàng Chương ) .
Thế rồi chúng ta có dáng huyền và bóng huyền chăng ?
Nhưng hai cái bóng này nó ra làm sao ? Nghe nói hoài rồi đấy chứ ...
Nhưng mà bóng huyền với dáng huyền có ...dữ không ? Biết hỏi ai cho ra điều đó bây giờ .