TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Minh-Tam]

(cám ơn công anh T. sưu tầm)
 
CƠM GÀ PHAN RANG

Quả thật khi lần đầu tiên gọi đĩa cơm gà tại quán cơm Hải Nam trên đường Lê Hồng Phong , Phan Rang, tôi bỗng giật mình khi bà chủ đưa ra đĩa gà luộc có 7 miếng, mà miếng nào miếng nấy to ơi là to. Có anh bạn kể là khi anh ghé ăn cơm gà Phan Rang, tưởng đĩa gà luộc đem ra cho mình là "phải" ăn hết, tiếc tiền anh cứ cắn mỗi miếng gà một miếng- nào ngờ thời giá lúc đó là 7000 đồng/miếng, anh phải trả tiền đĩa gà là 49.000 đồng. Còn tôi, nhìn thấy đĩa gà luộc ngon thì ngon thật, nhưng chắc chắn mình thiếu khả năng ăn hết, bèn hỏi bà chủ: "Chị ơi, cho đĩa gà nhỏ thôi." Bà chủ trả lời rất tỉnh: "Ăn nhiêu tính nhiêu".

Ngẫm nghĩ tiếng Việt mình đâu thiếu từ để hiểu biết, nhưng cách nói của bà chủ cực kỳ dân dã có nghĩa là: "Ăn bao nhiêu tính bao nhiêu." Diễn giải ra có nghĩa là đĩa thịt gà có 7 miếng,trong đó có đủ cơ cấu đùi, cánh, ức, bụng... khách thích ăn miếng nào thì cứ lấy miếng đó, miếng ăn mới tính tiền. Có lẽ chỉ có ở Phan Rang mới có cách ăn cơm gà ăn nhiêu tính nhiêu như thế, vì khắp mọi miền đất nước đều có cách bán cơm gà khác nhau.
Ở Nha Trang chẳng hạn, cơm gà là ¼ con gà đã được chiên để trong đĩa cơm, ở Đắc Lắc thì là gà luộc, nhiều nơi khác gà được xé ra từng sợi để trên đĩa cơm. Nhưng chính vì sự độc đáo của cách ăn như thế mà cơm gà Phan Rang đã thành "đặc sản" của vùng đất này.

Cũng có nhiều người nói ăn cơm gà kiểu này kém vệ sinh quá, và người ăn sau đâu còn miếng ngon để lựa, nhưng ẩm thực mỗi nơi mỗi tính cách, muốn ăn cái ngon phải "nhập gia tùy tục", còn kỹ càng hơn để bảo đảm vệ sinh, bạn có thể chỉ định con gà và yêu cầu bà chủ chặt cho mình mấy miếng.

Hiện tại Phan Rang đã có nhiều nơi mở tiệm bán cơm gà, bởi khách rong ruổi Bắc Nam dừng lại nơi này giữa trưa hoặc chiều tối ai cũng đều muốn ăn một đĩa cơm gà.
Theo tìm hiểu thì cơm gà Phan Rang có nguồn gốc tận đảo Hải Nam , Trung Quốc. Cách đây 50 năm, quán cơm gà Hải Nam bắt đầu có mặt tại Phan Rang với phong cách bán ăn nhiêu tính nhiêu lưu truyền đến nay, sau đó là quán Đức nằm trên đường Nguyễn Thái Học. Giá một đĩa cơm hiện tại là năm ngàn, một miếng gà là 15.000 đồng. Vào quán, ấn tượng đầu tiên là những con gà luộc vàng trưng trong tủ kính, cơm còn nóng bốc khói trong nồi.

Cách ăn cơm gà ở đây tưong đối phức tạp hơn nơi khác. Bởi ra ăn là dưa leo và rau răm. Nước chấm thì tùy theo sở thích của khách để dùng bày luôn trên bàn.

Loại nước chấm thứ nhất đơn giản chính là muối tiêu, bạn có thể nặn thêm chanh vào mà dùng. Loại nước chấm thứ hai có màu đỏ là ớt đỏ giã nhuyễn với đường, tỏi pha đặc lại. Loại thứ ba thuộc loại nước chấm độc đáo có màu trắng đục hơi xanh, đó chính là hèm rượu với ớt xanh cũng giã nhuyễn pha nước mắm và đường.

Miếng thịt gà thơm ngon bởi loại gà dùng để chế biến có tên là gà chạy bộ. Đất trời Phan Rang bốn mùa nắng gắt, loại gà thả vườn thịt gà dai, thơm, không bở như gà công nghiệp. Con gà để dùng nấu cơm là gà mái chỉ vừa đẻ một lứa. Khi đi mua gà, chủ nhân chỉ liếc nhìn qua là biết con gà thịt ngon hay dở.

Cái hay ở chỗ là khi cắt đôi con gà luộc ra, chỉ chặt từng nhát một mà bà chủ đã "cân đong đo đếm" cho mỗi miếng thịt gà đều có giá trị ngang nhau. Cái khó cho quán là nhiều khi đến cuối buổi, khách chỉ lựa mổi một phần trên thân con gà để ăn. Cách giải quyết cho những miếng thịt gà không bán được là làm gỏi gà hoặc nấu cháo gà.

Đĩa cơm gà tại đây không pha màu, chẳng thêm bát cứ một lọai gia vị nào để khách tận huởng cái ngon của hạt cơm, đĩa cơm chỉ vừa đủ một chén để khách còn ăn... thịt gà.
Theo chủ quán thì nước luộc gà không tham nhiều nước vì sẽ làm cho cơm mất ngon. Sau đó thêm vào tí gừng, tỏi và muối. Gạo để nấu cơm là loại gạo dẻo, nhưng không nở bung hạt và phải nấu bằng than chứ không nấu bằng nồi cơm điện thì cơm mới ngon.
Lúc đầu, dừng chân ở Phan Rang, ăn cơm gà ăn nhiêu tính nhiêu ngại vì sợ miếng thịt gà dọn lên cho mình chắc đã bị thực khách trước đó chê bỏ ra.

Nhưng ăn uống phải quen phong tục vùng miền, và ăn cơm gà Phan Rang một lần, trên nẻo đường rong ruổi ghé qua thế nào cũng dừng lại, để ăn nhiêu tính nhiêu.

Khuê Việt Trường
Gửi cho BBCVietnamese.com từ Nha Trang
 
(copy from BBC)

[DIEU DUC]

Cơm gà là món ăn phổ thông mà chắc người nội trợ nào cũng biết nấu.
Tại hải ngoại, cách nấu đã được đơn giản hóa tối đa. Chẳng hạn gạo sau khi ngâm khoảng mười lăm phút, được xào với gừng và tỏi rồi dùng nước
gà hộp đun sôi, cho vô nồi cơm điện là đã có nồi cơm gà dã chiến! Gà thì chỉ cần mua sẳn ở tiệm về, có thể là gà xối mỡ hay gà luộc, dùng với rau răm, hành tây và mắm gừng là chính.
Các cô bây giờ ai cũng thích ăn nhiều rau nên phần phụ tùng này tùy nơi mỗi nhà.
Tuy nhiên cách nấu này hầu như những người rành ăn đều không thích vì cơm không thơm đậm đà đúng hương vị quê hương. Thôi thì, cứ ráng theo chân Khuê việt Thường về Phan Rang để thưởng thức món cơm gà đặc sản của quê hương, lại còn có dịp nhớ đường đi đến rạp Việt tiến của ngày xưa như hình ảnh của chị Khúc Minh Hương nhớ đến thời đi học.
Có ai từ hải ngoại về đã dừng chân ở quán này chưa?
Riêng tôi, một cách tình cờ đã có lần ghé đến nên bài viết của tác giả đã khơi lại chút bóng dáng kỷ niệm.
Đó là một buổi trưa sau giờ đông khách, tôi đến quán cũng với mục đích vui vui mong gặp được người quen. Chủ quán là một cặp vợ chồng nhỏ tuổi hơn tôi - cách nói chuyện thì chất phát, hiền lành, vui tính đúng với phong cách của người địa phương. Lúc đó vì không biết luật ăn nhiêu tính nhiêu nên sau khi phần ăn dọn lên, tôi đã hỏi:
- Sao ở đây dĩa thịt lại lớn hơn dĩa cơm?
Thì câu trả lời là tiếng cười lớn của cả hai vợ chồng:
- Không sao, chỉ trả tiền miếng thịt nào đã ăn mà thôi.
Tôi đã định khen thịt gà thơm với màu da vàng ngát, để mong học lóm nghề với cách nấu gia truyền nhưng câu trả lời bổng làm mình khựng lại!!!
Vì không biết có bao nhiêu Con Vi Trùng đã chun vô bụng một cách tự do vô tội vạ rồi đây!!!
Đành hỏi câu vớt vác:
- Ở đây có bán rau xào không?
Lại thêm một lần nữa mình được tặng nụ cười thân thiện:
- Tiệm bán gà thì chỉ có cơm mà thôi.
Nhưng đó cũng là lần tôi đã có dịp hỏi thăm một vài người quen. Được biết vợ chồng chủ quán là thân nhân với cầu thủ CÙ ĐE, một người đá banh nổi tiếng vào những năm 76-79, khi đó Ba tôi đã là một ông bầu bất đắc dĩ cho đội banh của phường Phú Hà. Sở dĩ tôi nhắc đến cầu thủ Cù Đe vì anh là người đã tình cờ mua dùm cho tôi tấm vé xe đò đi ra Nha Trang vào một buổi trưa hè nắng gắt. Lúc đó tôi đang đứng xếp hàng dài như trò chơi rồng rắn trong giai đoạn khó khăn lúc bấy giờ, và anh đã mua dùm tôi với giá chính thức trong khi tôi sẳn sàng trả tiền với giá cao hơn.
Tôi đã không thể nào nói cho anh biết được đó là giây phút cuối cùng tôi từ giả Phan Rang để bắt đầu cho cuộc hành trình vượt biên trong những ngày kế tiếp.
Trong cuộc đời, có những tình cảm tự nhiên đã làm mình khó quên.
Như tên anh cầu thủ Cù Đe bỗng nhiên được tôi nhớ lại khi ngồi trong quán cơm gà năm đó như là một hình ảnh thật đẹp của tình người tại Phan Rang.

[carot]

Tiệm cơm gà này cũng khá ngon , hình như chủ quán tên Ngâu thì phải .

[Hung T]

Nhà báo nhà văn PHT - Khuê Việt Trường này viết về Phanrang cũng nhiều.

Nhớ đâu khoảng năm 93 anh có ghé rẫy tui ở Gò Mô (Long Bình) làm một phóng sự nho. Hồi đó kinh tế khó khăn nên ông phóng viên đi làm phóng sự mà cũng không có cái máy chụp hình, nên tui... mất cơ hội có hình đăng báo giới thiệu nông dân trồng nho đất Phanrang. Buồn.

[Danny Luc]

Có khi người ta nói xấu quê nhà , mà các anh chi không biết , đi xa lâu ngày ; cứ "nhớ quê nên lại tìm đường thăm quê ".
Nghe rằng : Hồi PR tổ chức lễ hội không mời ông nhà báo , nên bị "chơi" bài cơm gà PR "mất vệ sinh" , :" mang ra , khách ăn không hết , lại ...mang vô" ( về sau Ổng còn một bài "độc " hơn , cũng cơm gà ).
Mà gốc tích cơm gà đâu phải vậy.
Em kể : Cơm gà PR không hề xuất xứ từ Hải Nam , vì Hải Nam của Trung hoa làm gì có nước mắm ( họ chỉ ăn xì dầu , chao...). Trung hoa họ cũng ít dùng món luộc ...
Thực tế là, khoảng đầu thế kỷ 2O , ở PR có một bà cụ , biệt danh Bà Năm cơm Gà , chính cụ này mới là người phát minh cơm gà PR một cách ngẫu hứng , trước 75 các tiệm nổi tiếng là Thuận phong , Mỹ Mỹ ...Sau này có cơm gà Đức , Khánh Kỳ ...là những tiệm ngon , còn Hải Nam thì thiên về các món Trung Hoa , không chuyên về cơm gà !
Kính cẩn vài lời cùng các anh chị .

[Hung T]

Bạn Danny Luc ơi !

Còn bài độc hơn, cũng Cơm Gà, cùng tác giả, bạn trình làng luôn đi, cho tất cả cùng ... nghiên cứu.

Xin hỏi bạn điều này : KVT ở NhaTrang, viết báo Khánh Hòa là chính. Có là " Tiên Chỉ " Ninh Thuận mình đâu mà lễ lạc không được mời nên đem lòng " thù giặc " ?

Cũng nhớ, thường ở những tiệm hủ tiếu, cà phê, của các ... chú ba, trên bàn thường trực ... bánh tiêu, giò cháo quẩy, có ăn tới mới tính tiền. ( Phong cách chung chăng ? )

Phải công nhận một điều : Làm Việt Kiều rồi mới biết ... vệ sinh. Chớ như khi còn ở " nước trong ", nhận xét một tiệm ăn ngon là khách khứa ra vào tấp nập, chân ... xào xạc đạp lên giấy xúc xả đầy nền.

Các bạn chắc không quên những hàng ăn vỉa hè ? Nước rửa tô thường có 2 xô : một để rửa và một dành cho tráng sạch. Bấy nhiêu đó thôi cho cả buổi bán.

Không biết hành trang thường trực của một người Việt làm ... Kiều hôm nay có vẫn còn ...kè kè ... chai nước lọc ?

[Danny Luc]

Cơm gà …Mít và Kiều

Anh Hung T nghi em phịa ? Không bao giờ ! đã là dân Duy Tân, coi như anh em , không có chuyện hỗn láo , xiên xỏ , …”phịa “….với đàn anh. Như ở Quân trường , SVSQ coi đàn anh là “tiên chỉ”.
Nhưng , thời thế này Ông làm thằng , thằng làm “cha “mấy nỗi ?
Số là , lái xe đò thì coi “phú lít giao thông” làm cha , buôn bán thì coi mấy ả quản lý thị trường , thuế vụ là mẫu hậu …Cùng lý sự đó thì “làm” chính quyền bèn coi mấy ông nhà báo là… thái thượng hoàng. Nhằm nhò gì tiên chỉ với lý đương, lý cựu.
Nhập đề vậy để giải tỏa thắc mắc cho anh Hung T như sau đây:

-Nghe rằng :Năm 2007 Ninh Thuận tổ chức Festival , chủ đề “Ninh Thuận , tiềm ẩn những sắc màu “ , mời cả nước tham dự , bao ăn ở để …lung tùng xòe quảng cáo du lịch , trong đó có cả quảng cáo nho Gò Mô của anh Hung T.

Mời lung tung xòe mà có ông nhà báo đến , hỏi , -: Có bố trí phòng hotel cho tôi không ? . Anh em lễ tân tìm danh sách không thấy bèn …:NO !”. Thế là mấy hôm sau có bài báo …nào là “công trình xây dựng như hàng mã - festival buồn tẻ , cơm gà mất vệ sinh …” Chính quyền họp rút kinh nghiệm mới biết cơ sự là cái chuyện ăn với ở ...
Bèn chửi : “ Sư bố thằng cán bộ ngu , không bố trí phòng ngủ cho thằng… thái thượng hoàng “

Em kể vậy anh Hung T tin chưa ?

Từ đĩa cơm gà , anh Hung lại “nẩy “ ra chuyện “Kiều” với “Mít”
Cùng là dân ghiền bánh căn , thích ăn “xơi “ dzới ăn “ ởi” … thế mà thời cuộc biến ra thành nhánh “kiều” với nhánh “mít”. Cũng nhiều chuyện Kiều làm Mít buồn và ngược lại. Như anh Hung T nói , Mít thì kè kè xị đế , kiều thì kè kè chai nước lọc . Mít nghèo mà quần dài áo rộng , Kiều rủng rỉnh đô la mà chơi “s o óc “ , “sà lo ỏn “ thăm nhau!

Hàng xóm nhà em có mít tên Tư Đế cũng dân Duy Tân, dạy con “ Phải ăn mặc chỉnh tề , học ăn học nói …”
Thế mà có hôm , bạn Tư Đế là Kiều về thăm , chơi “trần xì sà lỏn”. Thằng bé hỏi : sao bạn bố kì dzậy ?
Mít Tư Đế an ủi : Bác J là Kiều Mỹ , bên Mỹ cái gì cũng phải nhanh , phải tốc độ…nên phong tục họ vậy ; ít bữa con xem , mấy bạn ba ở Pháp ở Nhật về , không vậy. Nhất là mấy bác ở Pháp . Anh Tư nổ luôn : - Pháp là xứ văn minh mà , hồi ba học cuốn sách có tên là “ cua đờ lăng ê xi vi li za xông phăng xe “ , “ngôn ngữ và Văn minh Pháp …” mà …! Phải văn minh con ạ !

Nhưng khổ thay “khẩu nghiệp”. Chỉ tháng sau là Ông Z , “Kiều Pháp “ , rồi ông F “kiều Nhật “ về thăm Tư Đế , và cũng chỉ ….trần xì xà lỏn”. Thằng bé chỉ cái sà lo ỏn của Kiều , cười kiêu ngạo .

Tư Đế ngượng với con , nhất là ngượng với phu nhân , gốc Huế đoan trang kín đáo , cứ tủm tỉm cười sau bếp :”tội nghiệp lão chồng Tư Đế của tui ..”.

Chị Tư an ủi chồng : Thôi ông ạ ! thời thế bây giờ nó vậy …
Thời thế bây giờ nó vậy ! anh Tư gật đầu tự an ủi : - ừ ! thời thế phải vậy … Phải giơ năm ngón tay lên : - “ Hi ! Papa” thay cho cúi đầu : - Thưa cha , lạy tía .. Phải Wow, so interesting -Mom …Nói chung phải OK . Phải một câu có cả Ăng le lẫn phăng xe …nếu cần chêm cả Gia pong ne …mới là hiện đại …

Tối đó , Tư Đế nói với con : “Thời thế bây giờ nó khác, thôi thì con cứ ăn mặc sao thì tùy … miễn sau này giỗ cha , con mặc cái Păng ta lông dài dài một tí , nhớ thắt cái xanh tuya cho lịch sự – cha đỡ tủi !”.

[Hung T]

Trời đất !!!

Nhờ dĩa cơm gà, tôi đã gặp lại ... LêThủyTiên.

Cảm ơn trời đất. Đội ơn ... cơm gà.

[lemonghung]

Chao cac ban...
Co ai nho den quan com ga Thu Dong o duong Ngo Quyen khong?

[Hung T]

[Thich Đủ Thứ]

Gọi cho chính xác thì quán Thu Đông bán nhiều món ăn , trong đó có cơm gà ( chủ quán là cô Đông ....mắt hít )