Chúng ta có thực sự mất hàng nghìn tế bào óc mỗi ngày khi về già không?
Trả lời: Trong nhiều năm qua, các chuyên viên tin rằng không giống như nhiều tế bào khác trong cơ thể, tế bào thần kinh không có khả năng tái tạo. Họ nghĩ rằng bộ óc chỉ tạo ra các tế bào mới trong giai đoạn đầu đời, khi đến tuổi trưởng thành, các tế bào thần kinh sẽ ngừng tăng sinh và bắt đầu chết đi.
Bạn có thể đã nghe “sự thật” được lặp đi lặp lại rằng mỗi ngày có 10,000 tế bào óc mất đi. Quan niệm trước đây cho rằng bộ óc teo nhỏ lại [theo thời gian], đồng nghĩa với việc: khi mất tế bào thần kinh, bạn cũng mất một số khả năng học hỏi, suy nghĩ và ghi nhớ. Tuy nhiên hiện nay các nhà nghiên cứu biết rằng sự thoái hóa tế bào thần kinh ít mạnh mẽ hơn so với suy nghĩ trước đây.
Các tế bào óc không những không chết nhanh mà còn có thể phát triển một số lượng khiêm tốn các tế bào thần kinh mới – một quá trình được gọi là tái tạo thần kinh (neurogenesis). Khoảng hai thập niên trước, đã có bằng chứng thuyết phục cho thấy người trưởng thành sinh ra các tế bào thần kinh mới ở hồi hải mã. Hồi hải mã đóng một vai trò quan trọng trong việc thu thập và củng cố những ký ức mới.
Mặc dù một số vùng óc nhất định có thể chịu ảnh hưởng khi chúng ta già đi, nhưng bộ óc cũng có khả năng thích nghi tốt. Mạng lưới giải quyết tin tức phức tạp gồm các tế bào thần kinh liên kết với nhau là khá cơ động, thay đổi liên tục trong suốt cuộc đời để thích ứng với những kinh nghiệm hàng ngày. Hiện tượng này được gọi là tính khả biến thần kinh (neuroplasticity).
So với sự tái tạo thần kinh, tính khả biến thần kinh có lẽ quan trọng hơn với trí nhớ. Trong quá trình học hỏi tin tức mới hoặc có kinh nghiệm, sự phát triển và duy trì liên kết giữa các tế bào thần kinh sẽ hình thành các con đường thần kinh giữa những tế bào óc.
Việc ôn tập lại sẽ củng cố các con đường thần kinh. Trên thực tế, bất kỳ hoạt động nào bạn tham gia thường xuyên – dù liên quan đến công việc, sở thích hay làm việc nhà – sẽ đều được mã hóa chắc chắn hơn.
Bộ óc cũng có một số khả năng tự tổ chức lại, chuyển các tác dụng từ mạng lưới này sang mạng lưới khác, nếu một quá trình điển hình bắt đầu suy yếu. Ví dụ, một số nghiên cứu đã phát giác thấy bộ óc của người già và người trẻ tuổi có thể dùng các vùng óc khác nhau để hoàn thành cùng một nhiệm vụ trí óc. Các nhà khoa học tin rằng đây có thể là một cơ chế của bộ óc già hơn nhằm bù đắp cho tác dụng bị suy giảm trong vùng óc bình thường chịu trách nhiệm cho nhiệm vụ đó.
Các liên kết mới giữa các tế bào thần kinh hình thành khi chúng ta tìm hiểu tin tức, nghe âm thanh, chạm vào đồ vật hoặc ghi nhận hình ảnh trực quan trong môi trường. Chúng ta sử dụng tin tức càng nhiều thì trí nhớ càng mạnh. Ngay cả khi một số vùng của óc suy yếu, bộ óc vẫn có thể bù trừ. Vì vâỵ, việc rèn luyện trí óc bằng các hoạt động thử thách thần kinh có thể giúp cải thiện trí nhớ.
Trang Bìa
Photo Albums
Trợ giúp
Tìm kiếm
Thành viên
Nhóm
Ghi danh
Lý lịch
Đăng Nhập
