TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Hệ thống chống bão lụt tại New Orleans (nguồn Institution of civil Engineers) Đúng 16 năm sau cơn bão thế kỷ Katrina tàn phá New Orleans hay Louisianna nói chung, bão Ida với sức gió khoảng trên dưới 200 cây số/giờ – được xem là cơn bão lớn hàng thứ năm từng đổ vào lãnh thổ Hoa Kỳ dẫu có làm mất điện nước, sụp đổ nhà cửa tại New Orleans nhưng thiệt hại chắc chắn sẽ không bằng Katrina. Điều này không phải ngẫu nhiên mà nhờ vào hệ thống phòng thủ mà công binh Hoa Kỳ đã xây dựng để che chắn cho New Orleans. Sau cơn bão Katrina đổ vào New Orleans hồi cuối tháng 8 năm 2005, công binh Hoa Kỳ đã được giao nhiệm vụ xây dựng một hệ thống đề phòng lũ lụt tại đây với ngân sách hàng chục tỉ đô la được quốc hội phê chuẩn. Hệ thống phòng thủ này bao gồm những máy bơm, hệ thống đê và tường chống lũ lụt có khả năng chống chọi với những “cơn bão thế kỷ”, được thiết kế và tính toán dựa trên cơn bão dữ có sức công phá dữ dội nhất như Katrina với xác suất xảy ra chỉ là 1% ở một thời điểm nào đó. Sau hơn một thập niên, nó đã được chứng minh sự hữu hiệu trong cơn bão Ida vừa qua. Nước tràn vào Lower Ninth Ward của New Orleans qua một bức tường chắn lũ không thành công vào ngày 30 tháng 8 năm 2005, một ngày sau khi cơn bão Katrina xé nát thành phố. (Hình Pool / AFP / Getty) New Orleans vốn khởi thủy là một khu vực đầm lầy và bao quanh bởi sông Mississippi cùng các hồ lớn như hồ Pontchartrain ở phía Bắc và Borgne ở phía Nam. Ðịa hình này là một rủi ro và nguy hiểm với việc lụt lội, thường theo sau những cơn bão lớn và mưa dài ngày, làm nước sông hồ dâng cao và ngập thành phố. + Sau trận bão Katrina, ngay trong năm 2006, nhóm các chuyên viên thiết kế cùng các kỹ sư của Công Binh Hoa Kỳ USACE đã thị sát tất cả các công trình phòng thủ của New Orleans đã bị Katrina phá vỡ nhằm thẩm định và xây dựng những công trình mới, ngăn ngừa hậu quả tái diễn như Katrina gây ra. Ðặc biệt là việc biến đổi khí hậu sẽ dẫn đến tình trạng những cơn bão dữ ngày càng mạnh hơn và thường xuyên hơn, mà không chỉ giới hạn tại New Orleans. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Geophysical Research Letters, kể từ năm 1950, các cơn bão và các trận lụt đã vượt qua các thông số kỹ thuật thiết kế cho các hệ thống phòng thủ như đê và đập tại các thành phố và tiểu bang có các hệ thống này, ngày càng trở nên thông dụng trên khắp nước Mỹ. Cơn bão Katrina đã làm hàng ngàn người chết và thiệt hại hàng chục tỉ đô la, làm đình trệ nền kinh tế của New Orleans và Louisiana trong nhiều năm trời, đó là lý do chính phủ liên bang đã lập tức bắt tay xây dựng hệ thống chống bão lụt quy mô cho New Orleans. Kế hoạch nâng đập, đê bao: USACE đề xuất 3,2 tỷ đô la cải tạo đê, bao gồm các dự án nâng đê và tường chắn lũ lên độ cao hơn để giữ cho khu vực được bảo vệ khỏi các cơn bão kéo dài 100 năm đến năm 2073. (nguồn nola.com) Ðây là một đại công trình quốc gia, được xây dựng trong vòng năm năm, từ năm 2006 đến 2011 với khoảng 250 dự án lớn nhỏ và một ngân sách khổng lồ đến gần 15 tỉ đô la. Các chuyên viên cùng các nhà khoa học đã thiết lập các kiểu mẫu tính toán những thông số kỹ thuật mà những trận bão hay lụt thế kỷ có thể mang lại, từ đó vạch ra các thiết kế phòng thủ chi tiết. Công trình này bao gồm một vành đai tường thành cản nước khổng lồ ở phía Ðông thành phố New Orleans, dài khoảng hơn 200 cây số và có thể cản nước dâng cao do bão đến gần 10 mét. Các chuyên viên vế hurricane ước tính nước trong đợt bão Ida vừa qua chỉ dâng cao khoảng một nửa chiều cao này, khoảng trên dưới 5 mét và không đủ sức vượt qua thành chắn này. Hệ thống chống bão lụt tại New Orleans vượt qua bài kiểm soát của Bão Ida trong khi một số vùng ngoại ô ngập lụt “vừa phải”. (nguồn news10.com) Những địa điểm quan trọng và có nguy cơ không thoát nước kịp thì những nhà thiết kế cho lắp đặt những hệ thống bơm và máy phát điện có công suất lớn có thể bơm dẫn nước ngược ra ngoài. Những cửa xả lũ cũng được tính toán và thiết kế, xây dựng để ngăn chận tình trạng lũ lụt nặng nề đã xảy ra trong cơn bão Katrina. Những nhà thiết kế cũng tân trang và xây dựng mới cho New Orleans một hệ thống thoát nước hiệu quả, trị giá đến hai tỉ đô la. Nếu hệ thống đê và tường chắn lũ ngăn nước từ biển tràn vào thì hệ thống kênh rạch, hệ thống thoát nước cùng các máy bơm hay cửa xả lũ có thể xả lượng nước trong thành phố ra ngoài nếu lượng mưa đổ xuống liên tục và nhiều thường gặp trong các trận lụt hay bão thế kỷ. Hệ thống chống bão lụt tại New Orleans hiệu quả nhưng chưa đủ. (nguồn curbed) Một số người tỏ ra hoài nghi về việc biến đổi khí hậu hay môi trường, tuy nhiên các thiên tai xảy ra liên tục và cường độ bạo tàn là điều đã và đang xảy ra, dù tin hay không vẫn cần có sự chuẩn bị và ngăn ngừa thiệt hại ở mức có thể. Bởi với thiên nhiên, con người quá nhỏ bé và khó lòng ước lượng hết những cuồng nộ của nó. Nhưng bằng khả năng, trí tuệ và kế hoạch phòng thủ có chiến lược, những thiệt hại có thể được giảm thiểu ở mức cao nhất có thể. Có những cảnh đổ nát, có những vùng vẫn bị ngập lụt nhưng hệ thống chống bão lụt tại New Orleans đã đi qua dăm phép thử trong vài cơn bão trước đây, cũng như cơn bão Ida vừa đổ vào thành phố này hồi tuần trước với thiệt hại chắc chắn sẽ thấp hơn Katrina nhiều lần đã chứng minh được rằng, con người có khả năng làm tốt hơn việc chỉ phó thác vào sự may rủi và bất lường của thiên nhiên. Đinh Yên Thảo Source: Time