TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Biến thể / giống mới virus Sars-Cov-2 ảnh hưởng thế nào đến vaccine Covid-19? Nhiều quý vị hỏi tôi về biến thể/ giống mới virus Sars-Cov-2 (VUI 202012/01 - B117) và lo ngại về hiệu quả của vaccine Covid-19 (Pfizer/BioNTech và Moderna) với giống mới này. Tôi viết bài này cập nhật các dữ kiện mới về giống virus Sars-Cov-2 mới và hiệu quả của vaccine Covid-19 Cách sinh sôi của Coronavirus Virus Sars-Cov-2 thay đổi liên tục, nên có giống virus mới là điều đã dự đoán trước Virus gây bệnh Covid-19 là virus họ Coronavirus, tên là Sars-Cov-2, là loại virus + RNA (Positive-sense RNA), đây là họ virus có kích thước to (kích thước 30kb), bên trong chứa một chuỗi gene di truyền (chuỗi đơn) RNA gồm mũ 5' và đuôi 3' (A tail). Khi vào bên trong tế bào, virus Sars-Cov-2 dùng chuỗi gene RNA này kết hợp với các protein trong tế bào chủ (replicase) để sinh sản ra protein mới (vỏ virus mới, S spike protein mới, v.v.) và tiếp tục nhân đôi. Chính vì là chuỗi di truyền đơn RNA nên kết cấu virus Sars-Cov-2 không ổn định, rất dễ bị thay đổi sau nhiều tỉ lần copy và nhân đôi qua hàng triệu tế bào. Vì vậy, sự biến dạng của các virus họ RNA thường được dự đoán sẽ xảy ra. Hồi tháng 7, tôi có viết bài phân tích giống mới D416G của virus Sars-Cov-2, lúc đó dịch Covid-19 bùng phát tại Đà Nẵng, Việt Nam. Giống mới virus B117 (VUI 202012/01) nguy hiểm gì so với các giống cũ? Các phân tích từ Viện Mã Gene Covid-19 của Anh Quốc cho thấy giống virus này có những điểm nổi bật khác là có sự thay đổi ở 23 mã gene, dẫn đến kết cấu 4 protein thay đổi trong cấu tạo virus. Điểm nguy hiểm là lần này, có sự thay đổi diễn ra ở protein cầu gai, do 8 trong số 23 mã gene có liên quan đến dịch ra protein ở vùng nay. Do cầu gai là điểm liên kết để virus Sars-Cov-2 bám vào bề mặt tế bào nên thay đổi kết cấu này có thể ảnh hưởng đến khả năng xâm lấn vào cơ thể, và khả năng truyền nhiễm virus. Trong trường hợp này, giống virus có thể xâm lấn tế bào nhanh hơn, và dẫn đến truyền nhiễm mạnh hơn. Có một số bài ước tính tỉ lệ truyền nhiễm lên đến 70% nhưng thực tế khó mà ước lượng điển hình. Chỉ có tần suất xuất hiện của giống mới (B117) này là nhiều hơn giống cũ, như cách mà giống D416G từng xuất hiện. TS Maria Van Kerkhove từ WHO ước đoán giống B117 sẽ khiến người mắc virus có thể lây đến 1.5 người khác trong khi người nhiễm virus giống cũ có thể truyền nhiễm 1.1 người Chưa có bằng chứng cho thấy giống virus mới B117 gây bệnh nặng hơn các giống cũ Độc lực của virus (virus virulence) thường dựa vào nhiều 4 yếu tố là: khả năng nhân đôi của virus khả năng ảnh hưởng đến phản ứng của hệ miễn dịch với virus khả năng phát tán virus khắp cơ thể và lây lan (là giống virus B117 mới) khả năng tạo ra chất độc toxic ảnh hưởng đến cơ thể Cho đến nay các nhà nghiên cứu từ Anh cũng chỉ ra giống virus mới này chưa gây bệnh khác hay gây ra bệnh nặng hơn khi bệnh nhân mắc Covid-19 do nhiễm virus giống mới. Các Vaccine Covid-19 có hiệu quả đến giống mới này? Cho đến nay, chưa có bằng chứng là các vaccine Covid-19 (loại mRNA) không hiệu quả lên giống virus mới vì chúng ta chưa có đủ dữ liệu. Tuy nhiên, dựa vào những thay đổi ở cầu gai của protein thì giống virus mới có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của vaccine. Mặc dù vậy, Bác Sĩ Ugur Sahin, CEO của BioNTech cho rằng vaccine của Pfizer/BioNTech sẽ vẫn hiệu quả vì giống virus mới B117 có protein cầu gai giống đến 99% của protein giống virus hiện tại. Vì vậy, chúng ta cần phải tiêm vaccine nhiều và nhanh hơn trước khi giống B117 chiếm phần lớn truyền nhiễm toàn cầu, như giống D416G đã từng phát triển trước đó. Ở góc độ khác, nếu giống virus mới này tiếp tục phát triển và chiếm một phần quan trọng trong tỉ lệ virus Sars-cov-2 toàn cầu thì các nhà sản xuất vaccine có thể dùng các gene của giống virus mới để tạo ra ra vaccine mới phù hợp. Đây là điểm hay của vaccine mRNA khi chúng ta có thể thay đổi kết cấu gen để phù hợp với loại virus. Mỹ chích vaccine Covid-19 ít và chậm hơn dự liệu Cho đến ngày 27 tháng 12, chỉ mới gần 2 triệu người Mỹ chích Vaccine Covid-19, theo dữ liệu từ CDC. Đây là con số thấp hơn nhiều so với mục tiêu ban đầu là chích 20 triệu người. Các lý do là gồm hệ thống phân phối và điều tiết vaccine phức tạp. Hy vọng những ngày đến, chúng ta sẽ chích vaccine nhiều hơn với tốc độ nhanh hơn trước sự phát tán của giống virus mới B117 Bác Sĩ Huỳnh Wynn Trần Nguồn: facebook.com Tham khảo 1. Preliminary genomic characterisation of an emergent SARS-CoV-2 lineage 2. https://www.cogconsortium.uk/data/ 3. New Coronavirus Strain Appears More Infectious But Experts Expect Vaccines to Work 4. BioNTech CEO Confident Vaccine Will Work on U.K. Covid-19 Variant 5. Virus Virulence 6. covid-data-tracker