TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Liều lượng dược phẩm Hỏi: Xin bác sĩ cho biết làm sao mà các bác sĩ quyết định liều lượng dược phẩm? Đáp: Cho tới năm 1920, có nhiều loại dược phẩm không có công dụng gì nhưng có lẽ chúng rất an toàn. Ngày nay, đa số đều công hiệu nhưng hầu như lại có nhiều tác dụng phụ, có hại. Vì thế khi biên toa thuốc cần phải chính xác: nếu liều lượng ít quá thì sẽ không có công dụng gì mà nhiều quá thì lại gây ra bất thường, bệnh hoạn. Bác sĩ đều căn cứ trên hướng dẫn của cơ quan chính quyền lo về điều hành các loại dược phẩm. Nhưng các cơ quan này không đưa ra một hướng dẫn nào về liều lượng trung bình vì cùng một dược phẩm sẽ có tác dụng khác nhau giữa nhiều bệnh nhân. Thay vào đó, họ phải dùng “liều lượng thông thường”. Khi biên toa, bác sĩ phải nghĩ tới điểm đó và nhất là số tuổi, cân nặng và điều kiện tổng quát của người bệnh. Các công ty sản xuất dược phẩm gợi ý liều lượng tối ưu sau nhiều lần kiểm soát và lý luận phức tạp. Các nhà nghiên cứu quyết định liều lượng hiệu nghiệm trung bình, số lượng dược phẩm có thể gây ra một số phản ứng cho một nửa số người thử: lượng có hại trung bình là số gây ra tác dụng không muốn của một nửa số người được thử. Sau đó thì việc biên toa không phải là chuyện dễ. Thí dụ như liều lượng digitalis cần để có tác dụng chỉ gần bằng lượng gây độc của digitalis. Hỏi: Liệu dược phẩm có bao giờ tạo ra kết quả không mong muốn? Đáp: Sau khi thuốc trụ sinh được mang ra để dùng thì các bác sĩ thấy chúng tạo ra một loại sinh vật mới gọi là vi khuẩn kháng thuốc. Các vi khuẩn này có thể tăng và có khả năng chống lại thuốc trụ sinh. Ngoài ra, đôi khi trụ sinh tiêu diệt một số vi khuẩn có hại thì lại mở đường cho các vi khuẩn khác. Thí dụ nếu ta bị nhiễm với khuẩn liên cầu thì PNC có thể loại hầu hết chúng nhưng không bao giờ đụng tới các vi khuẩn hình cầu khác. Ngoài ra trụ sinh tấn công vi khuẩn không có chủ đích, đôi khi tiêu diệt những vi khuẩn tưởng như có hại nhưng cũng tiêu diệt các vi khuẩn không gây ra bệnh. Thí dụ như ta đang uống penicillin thì dược phẩm này không những loại trừ các vi khuẩn có hại nhưng đồng thời lại khuyến khích sự xuất hiện một bệnh mới là Candida albican ở miệng. BS Nguyễn Ý Đức