TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Những tên đường hài hước ở Little Sài Gòn Dân ta vốn có truyền thống tên đường là phải chọn tên anh hùng dân tộc thời cổ đại. Ở Việt Nam hiện nay, có cả một ban bệ ăn lương chỉ để ngồi bàn chuyện chọn lựa tên nhân vật ông A, bà B để đặt tên đường. Mỗi lần muốn đặt tên một con đường mới hoặc đổi tên cho một con đường thì giới chức cầm quyền phải họp bàn, đăng báo tên đường dự liệu sẽ chọn. Sau đó một thời gian giới chức cầm quyền mới ra quyết định chọn tên chính thức và tổ chức cắm bảng tên đường. Nói chung việc chọn tên cho một con đường ở Việt Nam rất là lách cách, nhiêu khê. Ðường càng lớn, càng dài thì việc chọn tên cho con đường đó càng mệt mỏi. Nhất là khi chọn tên những danh nhân văn hóa, chính trị thời cổ đại, thì y như rằng luôn có những bài báo tranh luận nảy lửa giữa các nhà học giả lẫn học thật về việc “luận công” hoặc “hài tội” nhân vật lịch sử loạn cả lên. Nào là ông A công ít, ông B công nhiều, phải chọn tên ông B để đặt cho đường, và ngược lại, v.v. Riêng khi dùng tên các nhân vật “anh hùng cách mạng” đặt tên đường thì giới chức cầm quyền tự quyết định cái rụp luôn, hổng cần cho ai tranh luận gì hết, có lẽ sợ đưa ra cho dân công khai “luận công” thì lại lòi ra lắm chuyện thúi rùm của nhân vật chăng? Ở Mỹ thì ngược lại, đặt tên đường rất là đơn giản, có khi chỉ là một con số, hoặc những từ ngữ thuộc loại rất “trời ơi”, có khi đọc lên nghe ngớ ngẩn, tùy tiện, chẳng ăn nhập vào đâu, thành ra tên đường ở đây đôi khi rất buồn cười. Nhắc tới người Việt ở Mỹ thì bất cứ ai cũng đều nghĩ tới tiểu bang Cali là nơi đông người Việt cư trú nhất nước Mỹ. Cali có 35 quận với 215 thành phố. Mà nói người Việt ở Cali thì người ta lại nghĩ tới quận Cam (Orange County) ở Nam Cali. Nói tới người Việt quận Cam thì người ta nghĩ tới “trung tâm chống Cộng nước Mỹ” Little Sài Gòn (bao gồm các thành phố Westminster, Garden Grove, một phần thành phố Santa Ana (giáp ranh Westminster) và một phần thành phố Fountain Valley (giáp ranh Westminster). Quận Cam có 34 thành phố nhỏ, chi chít, chằng chịt đường giao thông hơn cả bàn cờ. Trong phạm vi bài viết này, tôi chỉ thống kê và trình bày những tên đường mang tính hài hước ở khu vực Little Sài Gòn để giới thiệu cho quý độc giả nơi xa “du lịch” tí xíu. Một đại lộ dài xọc đi xuyên qua các thành phố Los Alamitos, Cypress, Buena Park, Anaheim thì lại có tên là đường Ball (trái banh). Từ đường Ball theo đường Brookhurst chạy về hướng Little Sài Gòn chúng ta gặp đường Orangewood (gỗ cây cam) dù chẳng thấy bãi hay nhà kho chứa gỗ nào. Con đường đi ngang chúng ta tới kế tiếp tên Chapman nghĩa là người bán hàng rong, nhưng cũng không có người bán hàng rong nào, mà hai bên đường là các khu thương xá lớn sầm uất. Rồi có con đường nhỏ tên Hill dù chẳng thấy có đồi, gò đất, đống mối đùn nào hết. Cũng tại ngã tư Chapman – Brookhurst có một đường nhỏ có tên là Melody Park (công viên giai điệu du dương) khoảng vài trăm mét hình chữ L, tạo thành hai cạnh chữ nhật đối diện với ngã tư Chapman – Brookhurst (thường xuyên kẹt xe giờ tan sở). Ban ngày, tôi thường lủi vô đường Melody Park để tránh kẹt xe ở ngã tư. Có lần vì tò mò, ban đêm đi học về tôi cũng lái xe vô Melody Park. Quỷ thần ơi! Chẳng có “du dương” gì hết mà nó rùng rợn giống y như cảnh trong phim Dracula thập niên 60. Xung quanh tối đen đặc với nhiều cây cổ thụ san sát cao sừng sững, nhà dân thì xa xa một căn mà thụt tuốt vô trong, ánh sáng từ trong nhà hắt ra chập chờn, leo lét. Tôi thấy quang cảnh rất thích hợp để quay phim kinh dị. Từ đó về sau ban đêm tôi không chạy vô con đường “giai điệu du dương” này nữa. Một đường khác có tên rất “nghìn lẻ một đêm xứ Ba Tư” là đường Lampson (cây đèn thần), nhưng người Việt ở đây không chịu cho nó là cây đèn thần, mà nói vui rằng ông Lê Lợi đã từng đến chỗ này. Ngoài ra, còn có những tên đường rất là không ăn nhập gì với thực tế quang cảnh nơi nó mang tên như: Eclipse (nhật thực), Dove (bồ câu), Chestnut (hạt dẻ), Trask (dấu vết), Yoak (ôi), Swan (thiên nga), Mirage (ảo ảnh), Mirror (cái gương/kiếng), Hazard (nguy hiểm- nhưng lại nhỏ và vắng xe), Dusty (bụi bặm), Brownstone (đá nâu- nghe như cà phê đá Việt Nam), Cobbler (thợ sửa giày), Lake St (hồ- nhưng không có cái hồ nào cả), Keel Ave (cái sống gồ lên dưới đáy tàu thủy)... Cạnh bên Imperial Ave (hoàng đế) thì có Magnolia St (mộc lan) y như là anh hùng thì phải có mỹ nhân song hành vậy. Có nơi, tên đường được chọn rất ngẫu hứng, tùy tiện. Quý vị đến trung tâm Little Sài Gòn là đại lộ Bolsa, quý vị sẽ thấy thương xá Kim Nhật có cổng vào thương xá giống hệt cổng tam quan đình, chùa ở Việt Nam. Trong thương xá có chợ T&K Food Market và rất nhiều tiệm, quán Việt Nam. Vậy là con đường nhỏ chữ nhựt bao quanh thương xá Kim Nhật có tên là đường Pagoda (chùa). Tôi gọi đây là đường Pagoda 1. Còn có một đường Pagoda thứ 2 khác hình chữ L đối diện ngã tư Bolsa Ave – Bushard St, đi ngang tiệm Tam Biên Market, không liên quan gì tới đường Pagoda của chợ T&K và hai đường Pagoda này cách nhau rất xa. Tất nhiên, chưa thấy bản đồ địa chính và người nào khác gọi là Pagoda 1 và Pagoda 2 giống như tôi. Tôi vừa phát giác một “quốc đảo” ở phía sau đại lộ Bolsa, nằm giữa hai đường Euclid và Brookhurst. Ở đó có nữ hoàng Queensborough St, có “kinh đô” Middleborough St, có đường Teal (chim mòng két- một giống vịt trời nhỏ sống gần sông, hồ) có đường Apricot (trái mơ) có mụ phù thủy Cunningham Ave (xảo quyệt) như trong truyện cổ tích, có Cabo (taxi) có Spar (cột buồm) có Sail (cánh buồm) có Reeve (để luồn dây) có Yawl (thuyền yôn hai cột buồm) có Starbroard (mạn phải con tàu) có Davit Ave (cần trục neo tàu) có Keelson Ave (tấm gỗ hay kim loại dài gắn vào đáy thuyền để làm cho thuyền vững chắc) có Barbette Ave (lá chắn bệ pháo trên tàu chiến) có Cooper (quán rượu nổi) có Leeds (nhu cầu) có Melric (giai điệu) có Warwick (chiến tranh) có Tampion Ave (nút đậy nòng súng) có Lucky Way (may mắn) có Maxine St (tối đa) có Neal Dr (lò gốm)... Chúng đều là những con đường rất nhỏ và ngắn. Nếu bình thường, chúng ta sẽ chẳng quan tâm tới những cái tên đường rời rạc. Khi quan sát chúng trên bản đồ, tôi rất ngạc nhiên không biết ngày xưa ai là người đặt tên đường cho vùng đất này hẳn người đó có tánh rất hài hước. Tất cả tên đường tôi vừa liệt kê ở trên nằm chung trong một khu vực, chẳng khác nào đây là một vương quốc tí hon giữa những người khổng lồ. Có đủ cả người đứng đầu cai trị quốc đảo là nữ hoàng, trên bờ có xe taxi, có nông trại trồng mơ, có công xưởng, dưới nước có tàu buồm, có chim biển, trên tàu có quán rượu, có âm nhạc, có tham vọng, có vũ khí để tiến hành những cuộc chiến tranh giành lãnh thổ... Thực tế, đây chỉ là một khu dân cư bình thường yên tĩnh mà thôi. Trong bài viết này, tôi giới thiệu với quý độc giả chuyện hài về tên đường ở Little Sài Gòn. Nếu mở phạm vi tìm kiếm ra rộng hơn toàn bộ quận Cam, có thể chúng ta sẽ biết ra nhiều điều kỳ thú khác trong việc đặt tên đường của các bậc tiền bối đã từng xây dựng nên vùng đất quận Cam trù phú mưa thuận gió hòa này. Tạ Phong Tần