TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Vườn Luxembourg, Paris Sân vườn trước dinh thự Luxembourg. (Hình: ATNT Tours & Travel) Không ít những sinh viên du học tại Pháp ngày xưa đã có những cảm xúc bất chợt về một nơi chốn nào đó trong thành phố tráng lệ Paris, họ đã để lại cho văn hóa Việt Nam những vần thơ, những nôn nao thơ thẩn của mộng ước về một nơi chốn nào đó trong các thành phố Âu Châu. Cung Trầm Tưởng với “ga Lyon đèn vàng, cần tay em muốn khóc,” Nguyên Sa với “Paris có gì lạ không em? Mai anh về giữa bến sông Seine,” Phạm Duy với “hay là chết bên bờ sông Danube,” Phạm Trọng Cầu với “Ngày em đi/ Nghe chơi vơi não nề/ Qua vườn Luxembourg/ Sương rơi che phố mờ/ Buồn này có ai mua (*) ” Nhạc sĩ Phạm Trọng Cầu này kể cũng lạ thật, ông rao bán cả nỗi buồn. Người Việt Nam hay gọi tên Luxembourg bằng một tên Hán-Việt là Lục Xâm Bảo, nghe có vẻ thân thiện và thơ mộng hơn cái tên Tây của nó. Nhưng khi nói đến tên này thì chúng ta cũng không nên nhầm lẫn xứ Luxembourg và vườn Luxembourg vì chúng khác nhau nhiều lắm. Vườn Luxembourg nằm ở quận 6, trong thủ đô Paris của nước Pháp. Tên tiếng Pháp là Jardin du Luxembourg và được xem như là một vườn lớn thứ hai ở Paris. Thông thường một tour du lịch ít khi nào du khách được đưa đến thưởng ngoạn vườn Luxembourg ngoại trừ có sự yêu cầu để đến đây thưởng ngoạn. Xem ra vườn Luxembourg có nhiều cảnh đẹp thơ mộng để bạn có thể đưa người yêu hay người bạn đời của bạn đến đây tìm lại một không gian thơ mộng để “cho tôi đi lại từ đầu” trong cuộc tình của bạn. Vườn và cung điện Luxembourg. (Hình: ATNT Tours & Travel) Có mấy ai biết câu chuyện vọng cố hương của hoàng hậu Marie de Mecidis. Bà là người dòng dõi của gia đình vọng tộc Medici, gốc ở Florence (nước Ý bây giờ). Bà rời bỏ quê hương và nhận lời lấy vua Pháp Henry IV. Sau khi nhà vua mất vào năm 1610, bà làm nhiếp chính cho người con của bà là vua Louis XIII, nhưng bà không nguôi ngoai được nỗi nhớ cố hương Florence, bà bỏ tiền ra mua lại dinh thự Hotel du Luxembourg của một người bạn bà, một công tước xứ Luxembourg chỉ vì dinh thự này có một điều gì đó làm bà cảm thấy yêu thích nó. Tên của dinh thự cũng được đặt tên cho vườn, vì thế mà có tên là vườn Luxembourg. Sau đó bà cho xây thành một cung điện Médicis nho nhỏ mang dáng dấp kiến trúc Palazzo Pitti (Pitti Palace) như ở Florence để bà vơi đi nỗi nhớ xa nhà. Trong thời gian cho sửa sang lại cung điện, tuy công việc chưa hoàn tất, nhưng bà cũng đã dọn về sống ở đây. Trải qua bao nhiêu biến đổi lịch sử, từ một dinh thự nhỏ bé Luxembourg dần dần biến thành một khu vực cung điện và vườn rộng lớn như ngày nay. Cung điện Luxembourg hiện giờ trở thành trụ sở của Thượng Viện Pháp. Tuy vậy, khu vườn Luxembourg vẫn được mở ra cho công chúng có thể vào dạo chơi mà không phải trả tiền lệ phí. Nhờ vậy, Jardin du Luxembourg trở thành là nơi nghỉ chân và gặp gỡ của giới sinh viên sau những giờ học mệt mỏi, nơi hẹn hò của những cặp tình nhân và cũng là một nơi thưởng ngoạn của khách du lịch. Đã có rất nhiều tao nhân nghệ sĩ văn gia nổi tiếng của nước Pháp và thế giới như Victor Hugo, Hemingway, Jean-Paul Sartre cũng đã từng đến đây dạo cảnh ngắm vườn, lấy cảm hứng cho những sáng tác của mình. La Fontain Medicis trong vườn Luxembourg. (Hình: ATNT Tours & Travel) Những lần đến Paris tôi thường có dịp thăm vườn Luxembourg vào những ngày đầu Hè, khu vực bên ngoài cổng vườn dường như không bao giờ có vẻ tấp nập nhưng thực sự, bên trong vườn lúc nào cũng đông “khách,” nhất là vào mùa Hè. Có khá nhiều cổng vào vườn từ bốn phía, bên phía đường Rue Guynemer có ba cổng vào, phía cung điện Luxembourg có hai cổng và phía Rue De Medicis cũng có ít nhất hai cổng vào khác. Tôi thường hay vào vườn Luxembourg từ cổng phía Nam, ngay bên con đường Rue Auguste. Một thảm cỏ xanh tươi nằm ở giữa các dãy hàng cây hai bên cao vút tạo cho người du ngoạn vào những ngày nóng bức ở Paris một cảm giác dễ chịu vì những bóng mát của các hàng cây. Tiếp theo là một không gian thảm vườn hoa đầy màu sắc và một hồ phun nước hình bát giác khá lớn nằm phía trước cung điện Luxembourg. Vườn Luxembourg rất thoáng rộng vì diện tích có đến hơn 22 hécta, một diện tích không phải là nhỏ trong thành phố Paris. Chung quanh thảm hoa có rất nhiều chiếc ghế đơn, ghế đôi để khách nghỉ chân. Xa hơn một chút là những chiếc ghế đá bên dưới các tàng cây, thường là nơi ngồi hẹn hò của các đôi tình nhân. Không biết chiếc ghế đá nào mà Cung Trầm Tưởng hay ngồi để mà âm thanh của người si tình còn vang vọng mãi trong “Mùa Thu Paris.” “mùa thu âm thầm bên vườn Lục xâm Ngồi quen ghế đá Ngồi quen ghế đá Không em! Ôi buốt giá từ tâm.” (**) Tượng các con Tuần Lộc trong vườn Luxembourg. (Hình: ATNT Tours & Travel) Không gian của vườn Luxembourg là không gian của tình nhân, không gian của “main dans la main/tay trong tay.” Đến đây mà ai còn mang nặng tinh thần “chồng trước vợ sau” hay “vợ nói chồng nghe” thì thật là hỏng! Hãy tạm quên đi hai chữ vợ chồng mà “hãy cứ là tình nhân” cho không gian vườn Lục Xâm được thêm nét trữ tình. Trước mặt cung điện Luxembourg là một khu vườn hoa và hồ phun nước nằm thũng xuống giữa hai bên phía Tây và Đông như một lòng chảo. Một thiết kế vườn rất đẹp và thoáng rộng cho tầm nhìn của người thưởng ngoạn. Hai bức tường cao được thiết kế theo cánh vòng cung, cố ý để ngăn chia vườn thành hai khu cao thấp khác nhau. Chính giữa vườn hoa là một cây obelish (thạch trụ) nhỏ được dựng gần hồ phun nước. Nhiều hàng cây được trồng theo các con đường nhỏ hai bên phía Đông Tây để người thưởng ngoạn có thể lững thững dạo chơi dưới những hàng cây bóng mát. Ngoài ra, còn có các sân tennis, có các khoảng trống để người dân Paris tụ họp, chơi thể thao hay đánh cờ. Vườn Luxembourg luôn luôn được trùng tu nên khung cảnh luôn luôn thay đổi mỗi năm, không gian của Phạm Trọng Cầu năm xưa chắc hẳn cũng không còn như không gian của thế kỷ 21 này. Dù là vào cuối Xuân đầu Hè nhưng dưới các hàng cây vẫn có ít lá vàng rơi rụng, khiến tôi hình dung ra được hình ảnh mùa thu lá vàng vườn Luxembourg. Thu vàng chắc hẳn là đẹp lắm. Không phải vô cớ mà biết bao nhiêu người từ thi sĩ văn nhân đến người bình thường đã bị mùa thu Paris hớp hồn. Chỉ với không gian của ngôi vườn Luxembourg này thôi mà tôi cũng cảm nhận được cái đẹp xen lẫn cái buồn của những người lãng mạn thơ mộng khi đặt chân đến đây. Không gian khiến con người không là thi-nhân cũng “lăm le” trở thành thi-sĩ. Chẳng trách tác giả “Mùa Thu Không Trở Lại” thơ mộng đến nỗi đòi mua bán cả nỗi buồn! Tượng Nữ Thần Tự Do mẫu nhỏ dựng trong vườn Luxembourg của Federic A. Bartholdi, người thiết kế Tượng Nữ Thần Tự Do ở New York,. (Hình: ATNT Tours & Travel) Nhà văn Alexandre Dumas khi viết tác phẩm “Ba Chàng Ngự Lâm Pháo Thủ,” không biết ông ngồi viết ở đâu nhưng ông đã cho nhân vật D’Artagnan đã hẹn đấu kiếm với Athos, Porthos và Aramis tại vườn Luxembourg. Thế là khu vườn Luxembourg này cũng lững thững đi vào văn học Pháp. Ngoài ra, có rất nhiều các bức tượng điêu khắc được dựng nhằm trang trí cho khu vườn. Các bức tượng này miêu tả các vị thần Hy Lạp hay hình ảnh các thú vật. Đặc biệt nhất phải kể đến bức tượng làm nhiều du khách chú ý là bức tượng Nữ Thần Tự Do với kích thước nho nhỏ của Frederic A. Bartholdi (người đã thiết kế bức tượng Nữ Thần Tự Do ở New York) cũng được dựng ở đây từ năm 1906. Trước đó tượng này được giữ gìn trong viện bảo tàng Luxembourg (ngay bên cạnh cung điện) từ năm 1900. Không biết đây có phải là một trong sáu bức tượng kiểu mẫu mà ông đã làm trước khi quyết định chọn ra để làm phiên bản lớn là bức tượng Nữ Thần Tự Do dựng ở cửa sông Hudson New York ngày nay hay không! Bức tượng này đã đôi lần được đem đi triển lãm hoặc cho trùng tu lại vì hư hỏng với thời gian. Sau nữa, còn phải kể đến bức tượng L’acteur Grec của Arthur Bourgeois (1838-1886) sống động và rất đẹp, được trưng bày ở gần De La Grotto du Jardin du Luxembourg mà ngày nay được gọi là La Fontaine Medicis, một nơi được xem như là biểu tượng cho khu vườn Luxembourg. Tôi chưa có dịp vào thăm cung điện Luxembourg cũng như viện bảo tàng Luxembourg nên không biết bên trong có gì. Nhưng có lẽ điều đó có lẽ cũng không cần thiết với tôi vì cung điện thì chắc không còn cung điện nào đẹp hơn Louvere hay Versailles nhưng vườn thì chưa chắc vườn nào ở Paris hơn được vườn Luxembourg, chỉ vì Jardin du Luxembourg hình như có một chút gì xao xuyến nhẹ nhàng trong tôi. “Em ra đi mùa thu mùa thu không còn nữa đếm lá úa mùa thu đo sầu ngập tim tôi” Những cặp tình nhân bên vườn Luxembourg! (Hình: ATNT Tours & Travel) Không rõ là “vườn Luxembourg của Phạm Trọng Cầu” ngày xưa có khác với vườn Luxembourg bây giờ hay không? Thời gian đã đi qua, biết bao nhiêu thay đổi trong đời sống con người. Vườn Luxembourg vẫn còn đó, nhưng Phạm Trọng Cầu, Phạm Duy đã đi xa. “Ngày em đi Nghe chơi vơi não nề qua vườn Luxembourg sương rơi che phố mờ buồn này ai có mua” (*) Tôi là một trong những người đã mua “nỗi buồn” của Phạm Trọng Cầu ở vườn Luxembourg. Mua giá hời nên hớ nặng! Có ai “muốn mua lại,” có tôi muốn bán. Giá rất rẻ! Trần Nguyên Thắng/ATNT Tours & Travel Chú thích: (*) Lời trong bản nhạc “Mùa Thu Không Trở Lại” của Phạm Trọng Cầu. (**) Lời bản nhạc “Mùa Thu Paris” của Phạm Duy-Cung Trầm Tưởng.