TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Luật thuế mới Trong cuộc họp báo mới đây, Tổng thống Donald Trump nói rằng việc cắt giảm thuế trong luật thuế mới là “món quà Giáng sinh” cho tất cả mọi công dân Mỹ. Vậy đây có phải thật sự là món quà như Tổng thống nói hay không? Tuỳ quan điểm và quyền lợi của mỗi cá nhân, nó có thể là món quà cho người này và không hẳn là món quà cho người khác. Trong cuộc thăm dò của Gallup Poll vào đầu Tháng 12, tính chung có tới 58 phần trăm người Mỹ không ủng hộ việc cải tổ thuế mới, một phần kết quả trên là do có tới 87 phần trăm thành phần cử tri Dân chủ không ủng hộ, nhưng ngược lại, có khoảng 70 phần trăm cử tri Cộng hòa ủng hộ việc giảm thuế. Nếu chịu khó theo dõi các sinh hoạt tại quốc hội Mỹ ta mới thấy để thông qua một bộ luật mới là một công việc hết sức nhiêu khê, cho dù một đảng nào đó đang nắm quyền kiểm soát cả lưỡng viện quốc hội, và thậm chí luôn cả chiếc ghế Tổng thống, như đảng Cộng hòa hiện nay, nhưng nếu chỉ cần hai ba Thượng nghị sĩ trong đảng không ủng hộ thì dự luật đó kể như thất bại. Một ví dụ điển hình nhất là quốc hội của đảng Cộng hòa đã thất bại trong nỗ lực phế bỏ luật chăm sóc y tế Obamacare cách đây mấy tháng mà họ rất muốn để làm vừa lòng những cử tri đã ủng hộ cho họ. Sau nhiều tháng thảo luận, và nhất là trong khoảng hai tuần lễ qua, với những cuộc điều đình giữa các vị dân cử của đảng Cộng hòa tại quốc hội, hôm Thứ Sáu 15/12, quốc hội của đảng Cộng hòa đã đệ trình bản thảo cuối cùng của dự luật cải tổ thuế dày 1,097 trang, hứa hẹn sẽ cắt giảm thuế lên tới $1.5 ngàn tỷ, từ việc cắt giảm thuế dài hạn cho các công ty đến việc cắt giảm thuế tạm thời cho các cá nhân và gia đình. Trong một số những điều chỉnh sau cùng chỉ ít giờ trước khi đệ trình bản thảo cuối cùng, đảng Cộng hòa đã chấp nhận gia tăng thêm quyền lợi cho các gia đình lao động Mỹ do sự vận động của Thượng nghị sĩ Marco Rubio của Florida, để có thể bảo đảm lấy được lá phiếu của ông trong cuộc bỏ phiếu cho dự luật này tại quốc hội vào hôm Thứ Ba 19/12. Ðảng Cộng hòa cũng thành công trong việc thuyết phục Thượng nghị sĩ Bob Corker của Tennessee đổi ý và hứa sẽ bỏ phiếu cho dự luật, mặc dù ông đã bỏ phiếu chống dự luật ban đầu của thượng viện vào đầu Tháng 12 vừa qua. Lãnh đạo đảng Cộng hòa tại thượng viện đệ trình dự luật thuế mới – nguồn WSJ Luật thuế mới này được xem như một thành công đáng kể của đảng Cộng hòa sau những thất bại tại quốc hội trong suốt một năm qua, và đây là lần đầu tiên đã có những thay đổi sâu rộng nhất trong luật thuế của nước Mỹ kể từ hơn ba thập niên qua. Trong suốt nhiều tuần lễ, các lãnh đạo của đảng Cộng hòa tại quốc hội đã phải đi gõ cửa để kiếm từng lá phiếu quan trọng ở thượng viện qua nhiều hình thức – từ chiến thuật cũ như điều đình, nhượng bộ, trao đổi, đến việc kêu gọi sự đoàn kết trong đảng. Vào đầu Tháng 12, họ đã phải nhượng bộ Thượng nghị sĩ Ron Johnson của Wisconsin để cắt giảm thuế nhiều hơn với nhóm kinh doanh cá nhân (“pass-through” businesses – với thu nhập qua việc kinh doanh được đóng thuế như thuế lợi tức cá nhân). Sau đó là nhượng bộ Thượng nghị sĩ Jeff Flake của Arizona trong việc cắt giảm thêm thuế cho giới kinh doanh trong khoản xuất vốn (capital expense) khi họ cần mua máy móc, dụng cụ như máy vi tính hay máy in; đồng thời hứa sẽ làm việc chung với Flake để giải quyết vấn đề di dân. Họ cũng đã chấp nhận gắn thêm vào dự luật thuế một vài điều khoản liên quan đến luật chăm sóc y tế do đòi hỏi của Thượng nghị sĩ Susan Collins của Maine để có thể lấy được phiếu thuận của bà. Tiếng nói chống đối cuối cùng từ trong đảng Cộng hòa là từ Thượng nghị sĩ Rubio, nhưng rồi cả hai bên đã đồng ý thoả thuận giảm thêm thuế cho nhiều triệu gia đình có con nhưng có thu nhập thấp trong phần tín dụng thuế con cái (child tax credit) với số tiền được hoàn trả (refundable) lên đến $1,400 cho mỗi gia đình thay vì $1,100 như dự luật ban đầu. Theo nhận định của tờ Wall Street Journal trong một bài xã luận nói rằng nhóm được lợi nhất trong luật cải tổ thuế này chính là các công ty, hơn hẳn những thay đổi trong thuế lợi tức cá nhân, tuy nhiên tính chung ra đây là luật thuế có thể giúp thúc đẩy kinh tế phát triển nhất trong nhiều thập niên nay. Biểu tình chống dự luật thuế mới – nguồn Politico Thành quả lớn nhất của luật thuế mới này là phần cải tổ luật thuế đánh trên các công ty Mỹ bị cho là bất lợi trong việc cạnh tranh với các công ty khác trên thế giới. Hiện mức thuế đánh lên các công ty Mỹ là 35% – cao nhất trong số những quốc gia kỹ nghệ đã phát triển – sẽ rớt xuống còn 21% vào đầu năm 2018. Số tiền mặt mà các công ty Mỹ hiện đang giữ ở ngoại quốc sẽ bị đánh thuế 15.5% một lần duy nhất, được gọi là thuế hồi cố (repatriation). Luật thuế mới còn bao gồm một số điều khoản ngăn cấm các công ty không được quyền che giấu những món lợi tức phải chịu thuế, đặc biệt là những tài sản cố định vô hình như loại tài sản trí tuệ (văn chương, nghệ thuật, hoặc quyền sở hữu danh tính và hình ảnh sử dụng trong thương mại, v.v...) Tất cả những thay đổi trên sẽ giúp mang lại sức mạnh cạnh tranh cho các công ty Mỹ mà qua nhiều đợt chính quyền khác nhau trong nhiều chục năm qua đã bị xói mòn đi ít nhiều. Thậm chí kể cả chính quyền Barack Obama cũng đã từng công nhận về vấn đề này nhưng đã không làm gì cả vì e ngại một số công ty lớn sẽ được giảm quá nhiều thuế, gây thêm tình trạng thiếu hụt ngân sách. Theo dự đoán của Văn phòng Ngân sách Quốc hội (CBO) và một số tổ chức độc lập khác cho biết luật thuế mới này sẽ góp phần làm tăng thêm số nợ quốc gia lên gần $1.5 ngàn tỷ trong 10 năm tới, trong khi tổng số nợ quốc gia của Mỹ hiện nay đang ở mức $20 ngàn tỷ, cũng đã là một con số quá lớn. Tuy nhiên, điều mà hầu hết người dân Mỹ quan tâm nhất trong lần cải tổ luật thuế này chính là thuế lợi tức cá nhân, và đây cũng là lý do chính của những người chống và ủng hộ luật thuế mới, với số tiền lấy về nhiều hay ít là còn tuỳ thuộc mức lợi tức là bao nhiêu và nơi mà người đóng thuế sinh sống. Một điểm quan trọng cũng cần phải nói tới đó là luật thuế mới cho các cá nhân và gia đình chỉ bắt đầu có hiệu lực từ năm 2019 và hết hạn vào năm 2025. Bảng mức thuế mới – nguồn WSJ Luật thuế mới sẽ cắt giảm mức thuế cá nhân của những người có lợi tức cao nhất từ 39.8 phần trăm xuống còn 37 phần trăm. Tiền khấu trừ căn bản (standard deduction) – khoảng hai phần ba các gia đình ở Mỹ sử dụng loại khấu trừ này khi khai thuế – sẽ tăng gần gấp đôi, lên đến $24,000 cho các cặp vợ chồng, $18,000 cho chủ gia đình và $12,000 cho độc thân. Những ai khai thuế sử dụng loại khấu trừ liệt kê (itemized deduction) sẽ bị mất một phần khấu trừ. Những phần khấu trừ liệt kê liên quan đến thuế tiểu bang và địa phương, thuế tài sản và mua bán sẽ bị giới hạn ở mức $10,000. Ðặc biệt là với những người sống ở những tiểu bang có mức thuế cao như New York, New Jersey và California sẽ bị bất lợi nhất. Tiền khấu trừ về chi phí y tế lúc đầu các nhà làm luật tính loại bỏ thì nay được giữ lại. Luật thuế mới cho phép những người làm chủ căn nhà có thể khấu trừ phần tiền lời phải trả cho món nợ mượn mua nhà giới hạn ở mức $750,000, thấp hơn so với hiện nay là $1 triệu, cũng là một bất lợi khác đối với những ai sống ở những nơi có giá nhà cao. Những người được kế thừa tài sản cũng được giảm thuế nhiều. Luật mới sẽ tăng gấp đôi tiền miễn thuế, nghĩa là thuế tài sản sẽ chỉ áp dụng trên phần tài sản vượt quá trị giá $22 triệu cho các cặp vợ chồng. Mức miễn thuế hiện nay là $11 triệu. Một điều khoản quan trọng khác trong luật thuế mới là sẽ tước bỏ phần bắt buộc người khai thuế phải có bảo hiểm, nghĩa là trong tương lai người khai thuế sẽ không bị hỏi và phải chứng minh mình có bảo hiểm hay không. Quốc hội của đảng Cộng hòa hứa hẹn luật thuế mới sẽ được đơn giản hóa nhờ phần khấu trừ thuế căn bản được tăng lên gần gấp đôi và số người sử dụng cách khấu trừ liệt kê sẽ giảm đi đáng kể. Tuy nhiên đây có lẽ không phải là điều người khai thuế quan tâm mà điều họ quan tâm nhất vẫn là số tiền lấy về được bao nhiêu sau khi khai thuế. Vũ Hiến