TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG :: Xem chủ đề - Chiếc mũ cao bồi
TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG
Nơi gặp gỡ của các Cựu Giáo Sư và Cựu Học Sinh Phan Rang - Ninh Thuận
 
 Trang BìaTrang Bìa   Photo Albums   Trợ giúpTrợ giúp   Tìm kiếmTìm kiếm   Thành viênThành viên   NhómNhóm   Ghi danhGhi danh 
Kỷ Yếu  Mục Lục  Lý lịchLý lịch   Login để check tin nhắnLogin để check tin nhắn   Đăng NhậpĐăng Nhập 

Chiếc mũ cao bồi

 
Gửi bài mới   Trả lời chủ đề này    TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG -> Truyện Ngắn, Bút Ký, Tạp Ghi...
Xem chủ đề cũ hơn :: Xem chủ đề mới hơn  
Người Post Đầu Thông điệp
Mây tím



Ngày tham gia: 24 Oct 2007
Số bài: 9547

Bài gửiGửi: Tue Nov 07, 2017 11:13 pm    Tiêu đề: Chiếc mũ cao bồi
Tác Giả: Sean Bảo

Chiếc mũ cao bồi


Hình ảnh của chàng trai trên lưng ngựa, súng lủng lẳng bên hông, đơn độc nắng dãi mưa dầm, lầm lũi trong tuyết lạnh gió bão, giữa đêm tối hay ngày mù sương trên cánh đồng khô đầy xương rồng, hoang vu không một bóng cây... Chàng chưa thực thụ là cao-bồi nếu không có chiếc mũ cao-bồi.

John B. Stetson được xem là cha đẻ của mũ cao-bồi. Ông là người con thứ 7 trong 12 đứa con của một gia đình làm nghề mũ ở New Jersey. Trước đó các mũ đội thông dụng của cư dân là mũ bowler bằng nỉ (mũ quả dưa) màu đen phổ biến ở Châu Âu. (Hình ảnh rất quen thuộc của chiếc mũ trên đầu Charlie Chaplin.) Khi cha mất, Stetson nối nghiệp cha anh. Thế rồi ông bị bệnh lao, mạng sống xem như mong manh. Như hầu hết các bệnh nhân, ông tìm về Miền Tây trời mây bao la, hy vọng tránh xa các thành phố kỹ nghệ Miền Ðông ô nhiễm không khí. Khi đến Missouri, ông xin làm việc trong một lò gạch. Dù ốm yếu nhưng ông siêng năng làm việc và trở thành quản đốc. Một trận lũ lớn, nước cuốn trôi toàn bộ số gạch chờ nung, ông lại bị thất nghiệp. Nội chiến xảy ra, ông đầu quân phe Miền Bắc Union nhưng bị từ chối vì bịnh lao. Cùng lúc ấy thành phố St. Joseph rộn ràng người di cư đổ xô về Miền Tây đào vàng ở dãy núi Rocky. Thế là Stetson lên đường.


Quảng cáo của Stetson. Mũ dùng lấy nước cho ngựa uống. (1924)


Trong những chuyến dừng chân ngủ dưới trăng sao và bão bùng của Miền Tây hoang dã, Stetson cùng những người tìm vàng trú trong các tấm da làm lều che. Những tấm da chưa thuộc đều bị hư mốc mỗi khi mưa xuống. Kinh nghiệm học được từ kỹ thuật thuộc da được Stetson đem ra áp dụng, ông gom các tấm da thô, ngâm nước nóng, bôi sáp gỗ hickory, đập da, tách lông, phơi khô rồi thuộc da cho đến khi có trong tay một tấm da mềm nhỏ. Ông lấy tấm da mềm đó làm một cái mũ dáng như mũ cao-bồi hiện nay. Một ngày đẹp trời, một chàng trai trên lưng ngựa đi ngang và muốn thử chiếc mũ. Với 5 đồng tiền vàng, anh ta thích thú, cưỡi yên bạc và phóng đi. Chiếc mũ cao-bồi ra đời từ đó.

Khi những chiếc mũ nỉ đã lỗi thời và không phù hợp, bền bỉ với đời sống khí hậu Miền Tây, những chiếc mũ bằng da racoon nhiễm rận, những chiếc mũ bằng rơm rạ mau mục nát, những chiếc mũ nỉ thấm nước nhàu bẩn. Thì chiếc mũ cao-bồi của Stetson đã đáp ứng được những thách thức nhọc nhằn của Miền Tây. Năm 1860 kỹ nghệ chăn nuôi bò trở nên thịnh hành và hốt bạc. Những con bò ở Texas giá 4 đô được bán 40 đô ở Miền Ðông Bắc. Hàng triệu con bò theo các chàng cao-bồi làm tung gió bụi Miền Tây, làm nên các đường mòn tấp nập buôn bán, làm nên các phố thị rộn ràng. Một đời sống mới, một ngành nghề mới, ngành chăn bò và chàng cao-bồi. Và tất nhiên là với chiếc mũ cao-bồi gắn bó. Năm 1865, vào cuối cuộc nội chiến, Stetson trở về Philadelphia. Vay 100 đô, ông thuê một căn phòng, mua lông hết 10 đô và bắt đầu làm ra những chiếc mũ mà ở miền Ðông chưa bao giờ thấy. Thương hiệu nổi tiếng từ đó cho đến ngày nay.


John B. Stetson


Mũ cao-bồi được phong là “Boss of the Plains” “Chủ của Miền Tây”. Chóp mũ cao khoảng 4 in để thoáng mát đầu, vành mũ rộng cứng để che nắng mưa và tuyết đổ xuống mặt, cổ và vai. Bên trong vành mũ có mảnh vải gọi là sweatband để thấm mồ hôi và giữ ôm sát đầu. Phẩm chất da hải ly được ký hiệu bằng chữ X, nhiều X là da tốt. Viền ngoài mũ có dây da nịt nhỏ, nhiều khi thắt nơ hay khóa, để phân biệt mặt trước sau. Một sợi dây da nhỏ cột xuống cằm giữ mũ trên đầu khi phóng ngựa như bay, khi giữ ấm tai trong mùa rét vành mũ được kéo xuống, sợi dây được treo ngược cài viền mũ cong lên chóp gói gọn khi cần. Mũ không thấm nước, nhẹ mà bền bỉ. Người ta thấy mũ cao-bồi có dáng giống chiếc mũ Sombrero rộng to vành, chóp mũ nhọn của người Mễ Tây Cơ, chiếc mũ Mễ rộng vành chỉ để che nắng trên các cánh đồng làm nông vụ. Vành mũ cao-bồi thì nhỏ hơn, phù hợp với cưỡi ngựa trong gió bạt, không che tầm nhìn trên lưng ngựa.

Ðể có được chiếc mũ không thấm nước, Stetson đã dùng da thuộc con hải ly. Vành mũ có thể làm ly múc nước uống. Phần mũ chứa được nước cho ngựa uống múc từ sông suối. Có một câu chuyện thú vị về chiếc mũ cao-bồi còn được gọi là “Ten-gallon hat”. Thực sự thì chiếc mũ chỉ chứa được 3 lít chớ không thể chứa đến gần 38 lít nước. Tên gọi “Ten-gallon hat” đến từ vùng Nam sát Mễ Tây Cơ, được nói trại theo âm tiếng Tây Ban Nha “tan galán” (very gallant) nghĩa là rất đẹp trai, ga-lăng. Hàm ý hình ảnh của chàng cao-bồi đội mũ. Vành mũ rộng giúp các cao-bồi phe phẩy khi nóng nực. Lắm khi nhúng mũ vào nước để đội lên đầu cho mát. Trên lưng ngựa khi chăn bò họ còn dùng mũ làm dấu hiệu cho các cao-bồi ở xa. Ðêm ngủ trên cánh đồng giữa trăng sao, họ lấy mũ làm gối đầu. Ngày nắng gắt họ đánh giấc trưa kéo mũ sụp che mắt. Khi túi nước bị rách hay thủng do tên đạn thì họ chứa nước trong mũ. Cũng như bao chiếc mũ khác, mũ cao-bồi là vật bất ly thân cho quý ông đầu hói, cho các nàng kiều nữ không màng chải tóc trâm cài.


Các kiểu mũ cao-bồi


Như bao trang phục thời trang khác, chiếc mũ cao-bồi từ nguyên thủy đã được yêu thích đến mức trở thành kiểu dáng riêng cho từng cửa tiệm, từng tiểu bang và ngay cả từng cao-bồi. Với chiếc mũ da mềm, người ta có thể hơ hơi nóng để uốn nắn cho chóp mũ có dáng riêng phù hợp với phong cách đặc trưng của từng trang trại. Trước đó công ty Stetson chỉ có 5 kiểu nếp gấp trên chóp mũ. Nếp gấp Montana có dáng như sườn núi kiên cường. Nếp gấp Cattleman có dáng hơi phẳng như đồng bằng, thường được các chủ trang trại mang, hàm ý giàu có. Những cô cowgirl ngày nay hay mang loại này cùng kiểu Pinch front làm cho khuôn mặt nhỏ hơn. Dáng gấp bằng phẳng và thấp hơn gọi là Telescope, dựa theo các chàng cao-bồi đến từ Nam Mỹ để phù hợp với khí hậu nóng bức, ngày nay còn được các chàng trai hay đánh bài trong các saloon đội. Và kiểu Tom Mix xuôi hẹp, được Hollywood lăng xê qua Robert Duvall trong phim Lonesome Dove.

Mũ làm nên phong cách nam tính oai hùng mà phong trần. Như hình ảnh chàng cao-bồi không còn là dân lao động, mà còn là hình ảnh của sự kiên cường, tiên phong và bất khuất trước nghịch cảnh thiên nhiên. Vì thế mà nhiều vị Tổng thống Mỹ thích đội mũ cao-bồi. Từ Teddy Roosevelt, Truman, Johnson, Reagan đến Bush. Ngay cả các Tổng thống miền Ðông khi đến Texas như JFK cũng được tặng chiếc mũ cao-bồi ở Dallas năm 1960. Chiếc mũ dù cũ mới đều rất quý giá với cao-bồi. Người ta không bao giờ đội mũ người khác, ngay cả mượn mũ. Cũng như bao chiếc mũ khác, ngoài việc che nắng mưa, người ta chọn mũ đội để nói lên cá tính và dáng dấp của riêng mình. Chiếc mũ thể hiện sự tự do chọn lựa và nhân cách. Bạn có thể mang chiếc mũ baseball mà không cần phải là dân chơi baseball, bạn có thể mang mũ cao-bồi mà chưa bao giờ là cao-bồi, cũng như chiếc quần Jeans mà bạn đã yêu thích hôm nay.


Các Tổng thống Mỹ đội mũ cao-bồi


Thuở nhỏ, bạn cũng như người viết thường nghêu ngao hát nhại Học Sinh Hành Khúc của Lê Thương: “Học sinh cao-bồi mặc áo sơ-mi ca-rô.” Áo sơ-mi ca-rô (flannel shirt) mà đã làm thành cao-bồi rồi! Huống chi có chiếc mũ Stetson, quần Jeans xanh phong trần, nịt to bản có khóa bạc và đôi giày ủng đế cao, mũi nhọn có ngôi sao thúc ngựa xoay tròn (mà tác giả sẽ kể trong bài kế tiếp). Không cần biết bạn thích nhạc “sến” Country, không cần bạn biết nhảy Two Steps, không cần đến Texas. Bạn cũng đã là cao-bồi chính hiệu rồi!

Sean Bảo
Nguồn: baotreonline.com

Về Đầu Trang
Trình bày bài viết theo thời gian:   
Gửi bài mới   Trả lời chủ đề này    TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG -> Truyện Ngắn, Bút Ký, Tạp Ghi... Thời gian được tính theo giờ GMT - 4 giờ
Trang 1 trong tổng số 1 trang

 
Chuyển đến 
Bạn không có quyền gửi bài viết
Bạn không có quyền trả lời bài viết
Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn
Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn
Bạn không có quyền tham gia bầu chọn

    
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
Diễn Đàn Trung Học Duy Tân