TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG :: Xem chủ đề - Các loại đất trong phương pháp thủy canh
TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG
Nơi gặp gỡ của các Cựu Giáo Sư và Cựu Học Sinh Phan Rang - Ninh Thuận
 
 Trang BìaTrang Bìa   Photo Albums   Trợ giúpTrợ giúp   Tìm kiếmTìm kiếm   Thành viênThành viên   NhómNhóm   Ghi danhGhi danh 
Kỷ Yếu  Mục Lục  Lý lịchLý lịch   Login để check tin nhắnLogin để check tin nhắn   Đăng NhậpĐăng Nhập 

Các loại đất trong phương pháp thủy canh

 
Gửi bài mới   Trả lời chủ đề này    TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG -> Thú Tiêu Khiển
Xem chủ đề cũ hơn :: Xem chủ đề mới hơn  
Người Post Đầu Thông điệp
Mây tím



Ngày tham gia: 24 Oct 2007
Số bài: 9547

Bài gửiGửi: Mon Jun 12, 2017 8:39 am    Tiêu đề: Các loại đất trong phương pháp thủy canh

Các loại đất trong phương pháp thủy canh


Mấy tuần nay chúng ta đang nói về phương pháp thủy canh, tức là cách trồng cây chỉ dùng nước, không dùng đất. Ấy vậy mà ngay trong tựa bài, bạn lại thấy Hằng giới thiệu các loại “đất” có thể dùng trong thủy canh. Thế có phải là lạ đời, ngược ngạo, nói nhăng nói cuội không?

Bạn trách cũng đúng, nhưng Hằng không có cách nào khác mà đành phải dùng lại chữ “đất” với nghĩa đặc biệt trong ngoặc kép, có nghĩa là “nói vậy mà không phải vậy nha! ”

Cứ như bà Mỹ hàng xóm mà lại nhẹ mình. Bả chỉ nói “growing medium” thì không ai trách bả được. Vậy em xin phép dùng chữ ấy để đặt lại tựa bài: Các loại Growing Medium trong phương pháp thủy canh. Growing Medium (gọi tắt là GM đi nhé) là tên chung cho tất cả những thứ gì mà rễ cây cần bám vào để phát triển.

Thứ GM phổ thông nhất là đất, bởi vì xưa nay chúng ta vốn thấy cây mọc trên đất. Nhưng đất không phải là GM duy nhất, nhà vườn còn có thể dùng nhiều GM khác như xơ dừa, vỏ cây, gạch, đá, cát, sỏi, không khí... Những người yêu thủy canh thì tuyệt đối không dùng đất mà chỉ dùng những thứ GM khác, những thứ tạm gọi là “đất” trong ngoặc kép. Bài này chúng ta sẽ nói về các thứ GM ấy.


Đặc tính của GM tốt


GM tốt phải có ba đặc tính: Đủ dưỡng chất, đủ dưỡng khí và giữ được ẩm độ nhưng không ngậm nước. Đó là những đặc tính cần có nếu GM là đất. Nhưng thủy canh không dùng đất, nên GM của nó chỉ cần 2 điều kiện này:

- Đủ dưỡng khí

- Giữ được ẩm độ

Bên cạnh đó, nếu GM không là đất, vườn cây của bạn sẽ không bị phá phách bởi những loài sâu bệnh và côn trùng vốn có trong đất.


Những loại GM


Trong số những GM được liệt kê cho vườn thủy canh sau đây, thứ nào là tốt nhất? Khó có thể đưa ra câu trả lời tuyệt đối. Bởi vì, nó còn tùy thuộc vào phương pháp thủy canh và tùy theo loại cây mà chúng ta trồng. Về thủy canh, chúng ta mới nói đến hai phương pháp là tưới đẵm rút nhanh (flood and drain) và cắm sào nước sâu (deep water culture). Ngoài ra còn có năm, bảy phương pháp khác mà mỗi thứ có thể lại thích hợp với một loại GM nào đó. Còn về cây trồng, các bạn cũng dư biết có cây cần nhiều ẩm độ, cây khác lại cần khô ráo. Vậy, Hằng chỉ xin kể tên các thứ GM và nói sơ qua về đặc tính của chúng để bạn tùy nghi sử dụng theo hoàn cảnh và loại cây của mình.


Cứ như ngày xưa thì vỏ dừa là đồ bỏ, Nhưng thực sự không phải thế, xơ dừa là một GM rất tốt trong thủy canh


1. Xơ dừa (coconut coir, coconut fiber)

Xơ dừa thì chẳng ai lạ gì. Cứ như ngày xưa thì đây là đồ bỏ. Sau khi bẻ dừa lấy nước và cùi rồi, thì vỏ dừa chỉ là thứ làm ngứa mắt. Nhà vườn lo thu quén tất cả mọi thứ, từ vỏ ngoài vào cho đến lớp sọ cứng ở trong đều bị liệng đi hết... cho mãi đến khi người ta khám phá ra bao nhiêu ích lợi của nó trong rất nhiều lãnh vực, mà dùng nó như GM chỉ là một. Từ vỏ dừa, chúng ta có thể rút lấy xơ (coconut fiber) hoặc chẻ ra thành miếng nhỏ (coconut chips). Xơ dừa là một GM rất tốt do những đặc tính sau đây:

- Là một chất hữu cơ (organic) và thoái hóa chậm, xơ dừa có thể dùng lâu dài trước khi phải thay mới.

- Có khả năng giữ ẩm độ và giữ không khí cho rễ cây.

- Có độ pH điều hòa

Tuy nhiên, xơ dừa lúc mới mua về có thể làm “thôi” màu nâu đỏ vào nước, vì thế, bạn cần ngâm xơ dừa trong nước âm ấm khoảng 15 phút trước khi dùng.

Theo nhận định của giới nghiên cứu thủy canh, xơ dừa rất thích hợp để làm GM trong phương pháp “tưới đẵm rút nhanh” (flood and drain).



2. Sỏi đất sét

Sỏi đất sét chính là clay pebbles mà chúng ta đã nói đến trước đây, nó cũng được gọi là Grow Rocks (đá trồng cây). Mặc dầu không ai có thể trồng cây trên đất sét, nhưng khi đã được nung và biến thành sỏi đất sét, nó lại trở thành một GM rất đắt hàng trong thủy canh. Lý do là vì, khi được nung với nhiệt độ cao, đất sét nở ra, trở nên sốp và có nhiều túi khí bên trong.

Nhưng sỏi đất sét không có thể giữ được ẩm độ lâu. Vì thế, người ta không dùng sỏi riêng lẻ, mà thường dùng chung với xơ dừa để làm tăng khả năng giữ ẩm độ.

Theo các nhà khoa học bên Hòa Lan, hòa trộn sỏi đất sét và xơ dừa sẽ tạo thành một thứ GM tốt nhất cho vườn cây thủy canh, nhất là vườn cây dùng phương pháp “tưới đắm rút nhanh” (flood and drain).

Thêm nữa, sỏi đất sét khá đắt, mà xơ dừa lại rẻ. Nên sự hòa trộn này cũng giúp chúng ta giữ được đồng tiền lâu hơn trong túi mình.

Trên đây là hai thứ GM phổ thông, dễ kiếm. Nhưng chưa hết, bạn có thể dùng được nhiều GM khác cho vườn cây thủy canh.



Sỏi lòng sông

Sỏi lòng sông (River rock) là thứ GM được dùng khá phổ thông, có thể mua được dễ dàng tại Lowes, Home Depot... và cả trong các tiệm bán cá cảnh. Ở đây bạn có thể tìm thấy những viên sỏi tròn trịa sau nhiều năm tháng được chuốt mài bởi dòng nước. Thực ra những viên sỏi được hình thành trong thiên nhiên không có bao nhiêu, đa số đều là sỏi chế tạo mà cũng nhẵn nhụi chẳng khác gì... nước chảy đá mòn vậy.

Nhưng không nhất thiết phải dùng sỏi tròn, bạn cũng có thể dùng những loại sỏi đá khác, thậm chí cả những viên lượm lặt chung quanh nhà. Không cần tròn trịa, nhưng cần được rửa sạch hoặc sát trùng trước khi sử dụng.

Dùng sỏi làm GM, chúng ta cần để ý đến những đặc tính sau:

- Ưu điểm là cạnh sỏi không áp sát nhau, nên tạo ra nhiều khe kẽ ở giữa để không khí lọt vào.

- Tuy nhiên, sỏi không có độ sốp, không giữ lại được ẩm độ cho bộ rễ. Nước tưới xong thì chảy tuột đi. Và sỏi cũng không thể dẫn ẩm độ như một cái “tim đèn” dẫn nước từ dưới lên cho cây được.

- Để bù lại, nếu dùng sỏi, chủ vườn phải lắp thêm một máy bơm có timer (căn giờ) để đưa nước lên tưới theo một thời biểu định sẵn. Bạn cũng có thể hòa trộn thêm sơ dừa vào sỏi để “đất” giữ ẩm độ được lâu hơn.

- Thêm một bất tiện khác khi dùng sỏi làm GM là chậu cây sớm trở nên nặng nề, gây khó khăn mỗi lần chủ vườn muốn nâng mặt vườn lên để ngắm sự phát triển của bộ rễ.



Vỏ trấu

Vỏ trấu là rác thải từ máy xay lúa, ở quê không thiếu gì, nhưng ở thành thị lại là một thứ quí hiếm không thể tìm ra.

Vỏ trấu là chất hữu cơ (organic), thoái hóa chậm, có thể dùng lâu ngày như sơ dừa, được coi là một GM rất thích hợp cho vườn thủy canh. Tuy nhiên, cần lưu ý là vỏ trấu không giống nhau. Nó có thể còn tươi, đã khô, xào khô, hoặc thậm chí hấp khói (Rice Hull Carbonized: Vỏ trấu hấp khói là một kỹ thuật mới trong nông nghiệp, biến những đống vỏ trấu vô dụng trước kia thành ra một sản phẩm rất quí trong trang trại.)

Cần tránh dùng vỏ trấu tươi làm chất GM vì nó còn chứa đựng nhiều chất ô nhiễm như nấm, trùng, bọ, hạt cỏ dại. Vỏ trấu xào khô hoặc hấp khói thì đã được khử trùng, không mang đến rủi ro cho cây thủy canh.



Vỏ thông già (Pine Bark)

Vỏ thông, vốn là đồ bỏ trước đây, nay cũng đã trở thành một trong những thứ GM thích hợp với thủy canh. So các loại vỏ cây khác có thể dùng làm GM, vỏ thông là quí nhất, bởi vì nó thoái hóa chậm và chứa ít acid hơn hết thảy. Khi tìm vỏ thông, bạn cần phải phân biệt ba loại: vỏ tươi (fresh), vỏ già (aged), và vỏ composted, trong đó vỏ composted là tốt nhất, rồi đến vỏ già. Chúng ta không nên dùng vỏ thông tươi.



Không khí

Sau cùng, chúng ta có... không khí! Tức là không cần thứ GM nào cả. Thực ra, nói như vậy là hơi... bốc! Bởi vì, bạn không thể nào dùng không khí tuyệt đối mà không có một chút gì để nâng cây lên và cho rễ bám vào cả.

Quả thực, trong đa số trường hợp chúng ta phải dùng GM để giữ thân và để rễ có chỗ bám ít là trong những ngày đầu tiên. Tuy nhiên, những nhà thủy canh giỏi chỉ cần dùng GM một cách tối thiểu, phần lớn bầu rễ được treo lơ lửng trong không khí, làm nổi bật sự độc đáo của phương pháp trồng cây không dùng đất.



Những thứ GM khác

Ngay cả những thứ bạn không ngờ tới như cát (sand), chất bọt (floral foam), bọt cách nhiệt (insulation foam) cũng có thể được dùng như GM trong thủy canh. Và nếu cầu kỳ, bạn có thể tìm những loại GM đặc biệt như Rockwood, Perlite, Vermiculite.

Nói chung GM chỉ là một phương tiện trung gian giúp “neo” thân cây cho đứng thẳng trong giai đoạn đầu. Tốt nhất là làm thế nào “neo” cây mà không cần GM để rễ cây càng được tiếp cận không khí nhiều hơn. Dưỡng chất thì sẵn trong bể nước bên dưới, đáp ứng nhu cầu phát triển của cây, được phun lên theo thời biểu qui định, không thừa không thiếu. Khi đó thủy canh mới là thủy canh đúng nghĩa với những điểm đặc biệt mà cách nuôi trồng cổ điển không thể so sánh được.

VŨ HẰNG

Về Đầu Trang
Trình bày bài viết theo thời gian:   
Gửi bài mới   Trả lời chủ đề này    TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG -> Thú Tiêu Khiển Thời gian được tính theo giờ GMT - 4 giờ
Trang 1 trong tổng số 1 trang

 
Chuyển đến 
Bạn không có quyền gửi bài viết
Bạn không có quyền trả lời bài viết
Bạn không có quyền sửa chữa bài viết của bạn
Bạn không có quyền xóa bài viết của bạn
Bạn không có quyền tham gia bầu chọn

    
Powered by phpBB © 2001, 2005 phpBB Group
Diễn Đàn Trung Học Duy Tân