TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

COVID-19 tự vệ trước hệ miễn dịch của con người như thế nào? Các nhà nghiên cứu tin rằng họ đã xác định được cơ chế cho phép virus SARS-CoV-2 hiệu quả đến mức nó có thể lây bệnh cho con người. Tại sao virus corona COVID-19 lại thành công đến vậy? Câu hỏi này đã khiến các nhà khoa học và chuyên viên y tế đau đầu kể từ khi virus mới xuất hiện trên toàn cầu vào năm 2020, truyền nhiễm cho hơn 700 triệu người và giết chết gần 7 triệu người, theo số liệu được báo cáo. Hiện, một nhóm nghiên cứu ở Đức tin rằng họ đã xác định được cơ chế biến virus SARS-CoV-2 trở thành “sát thủ hàng đầu”, chịu trách nhiệm cho đại dịch tàn khốc nhất trong thế kỷ 21. Các nhà nghiên cứu đã công bố những phát giác của họ trên tạp chí Nature Communications vào tháng Giêng năm 2024. Giáo sư Kai Tittmann, trưởng nhóm nghiên cứu tại Đại học Göttingen và Trung tâm Y tế Đại học Göttingen, người đã nghiên cứu cách virus corona tự vệ trước hệ miễn dịch của con người, viết rằng virus COVID giống như một vị tướng xuất chúng, biết cách phát triển các chiến lược chống lại hệ miễn dịch trong một cuộc đua vũ trang phân tử. Virus giống như tắc kè hoa, liên tục biến đổi, cho phép chúng truyền nhiễm các tế bào của con người hiệu quả và nhanh chóng hơn. Bất chấp một số nỗ lực y tế đã kiểm soát được phần nào thiệt hại, sự linh hoạt đã cho phép virus biến đổi thành các chủng khác nhau, gây ra các đợt bùng phát toàn cầu khác như đợt bùng phát Omicron vào tháng 11 năm 2021. Ông Tittmann cho biết trong một thông cáo báo chí: “Thật thú vị khi thấy virus corona chống lại hệ miễn dịch hiệu quả và khéo léo như thế nào. Thật thú vị, một loại virus corona được phát giác trước đó - hội chứng hô hấp cấp nặng, còn được gọi là SARS-CoV-1, đã gây ra đại dịch từ năm 2002 đến 2004, cũng có những cơ chế bảo vệ này. Đây là lần đầu tiên điều này được chứng minh”. Nhóm của ông Tittmann đã phát giác ra những quá trình này có thể xảy ra nhờ các “công tắc bảo vệ” bên trong virus, những công tắc này che chắn virus khỏi các hệ thống tấn công của hệ miễn dịch con người. Kết cấu nguyên tử của protease chính của virus Corona SARS-CoV-2 cho thấy công tắc bảo vệ hóa học mới được phát hiện là SONOS (hình kính lúp bên trái) và disulphide (hình kính lúp bên phải). Credit: Kai Tittmann Các công tắc này nằm trong “protease” chính của virus, một loại protein. Virus sử dụng protein này để loại bỏ các protein virus khác trong các tế bào bị nhiễm. Do đó, quá trình này - sử dụng amino acid cysteine, một thành phần chính của protein - cho phép SARS-CoV-2 nhân lên trong cơ thể. Ông Tittmann giải thích: “Về mặt hóa học, đây có thể là điểm yếu của virus corona, vì cysteine có thể bị phá hủy bởi các gốc oxy tự do phản ứng cao, vốn được hệ miễn dịch của chúng ta sử dụng để chống lại virus”. Tuy nhiên, theo ông Tittmann, công tắc của virus ngăn cản các gốc tự do phá hủy nó. Công tắc này sẽ buộc cysteine liên kết với hai nguyên tử lưu huỳnh, tạo ra một lá chắn ngăn cản cysteine bị phá hủy bởi cuộc tấn công của các gốc tự do từ hệ miễn dịch. Đồng thời, virus tạo ra một lá chắn thứ hai bằng cách sử dụng các nguyên tử lưu huỳnh, oxy và một nguyên tử nitrogen đơn, ngăn cản các gốc tự do gây hại cho nó. Được trang bị kiến thức về cách hoạt động của các công tắc, nhóm của ông Tittmann đã bắt tay vào việc xác định xem có phân tử nào có thể liên kết với các công tắc bảo vệ, ngăn cản quá trình của virus hay không. Họ đã xác định được những phân tử như vậy trong cả ống nghiệm và các tế bào bị nhiễm. Lisa-Marie Funk, tác giả đầu tiên của nghiên cứu, cho biết: “Loại phân tử này mở ra tiềm năng cho các phương pháp điều trị mới có thể ngăn chặn sự lây lan của virus corona”. Paxlovid, loại thuốc phổ thông nhất được sử dụng để điều trị các triệu chứng COVID-19, nhắm vào protein protease. Paxlovid là một loại thuốc đề kháng virus dạng uống được Pfizer phát triển giúp ngăn ngừa những bệnh nhân có nguy cơ cao phát triển các triệu chứng nghiêm trọng. Nó có sẵn cho những người từ 12 tuổi trở lên và có cân nặng ít nhất khoảng 40kg. Nó đã trở thành phương pháp điều trị chính cho những người có nguy cơ cao kể từ khi được FDA phê duyệt vào tháng 5 năm 2023. Trong các thí nghiệm lâm sàng, thuốc đã cho thấy tỷ lệ giảm nguy cơ nhập viện và tử vong lên đến 89% ở những người chưa được chích ngừa. (theo Amie Dahnke) Hoàng Tuấn biên dịch