TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Năm thành phố an toàn nhất thế giới sau đại dịch Không gì trong ký ức hiện đại đã thay đổi cuộc sống ở các thành phố như Covid. Từ các văn phòng ở trung tâm bị đóng cửa cho đến các bắt buộc đeo mặt nạ và các giới hạn trong nhà hàng, các biện pháp phòng dịch đã thay đổi cảnh quan các thành phố trên toàn thế giới, có thể là trong dài hạn. Thật ra, đại dịch lần này là đầu tiên nó xảy ra với quy mô như vậy với con người chúng ta nếu tính theo khía cạnh “đô thị hóa”. Khi dịch cúm Tây Ban Nha bùng phát vào đầu thập niên 1900, chỉ có 14% nhân loại sống ở các thành phố, nhưng ngày nay con số đó đã tăng lên 57%, theo ước tính của Liên Hợp Quốc. Bởi vậy, các thành phố phải trở nên cảnh giác hơn trong bảo vệ sức khỏe và an ninh toàn bộ để bảo vệ người dân tốt hơn. Để làm rõ những thay đổi nào đã dẫn đến mức độ an toàn cao hơn, bộ phận chuyên theo dõi, phân tích tin tức tài chính Economist Intelligence Unit thuộc công ty truyền thông The Economist mới đây đã công bố Chỉ số thành phố an toàn năm 2021 xếp hạng 60 thành phố dựa trên 76 chỉ số an toàn về cơ sở hạ tầng, số hóa, an ninh cá nhân, các yếu tố môi trường và tất nhiên là y tế - và năm nay có thêm sự chuẩn bị cho đại dịch và tỷ lệ tử vong do Covid-19. Những thành phố xếp hàng đầu - gồm Copenhagen, Toronto, Singapore, Sydney và Tokyo - đều có các yếu tố cho thấy an toàn toàn bộ tương quan với cảm giác gắn kết xã hội, không ai bị bỏ rơi và mức độ niềm tin xã hội. Chúng tôi đã hỏi chuyện dân cư ở các thành phố này để xem những thay đổi do đại dịch đã khiến cho thành phố của họ an toàn hơn, chăm lo đầy đủ hơn và giỏi chống chịu hơn như thế nào, và những điều du khách cần biết để giữ an toàn khi cuối cùng họ cũng có thể đến thăm các thành phố này. Có nhiều công viên và những khoảng không khí thoáng đãng là yếu tố đóng vai trò then chốt tại Copenhagen trong việc giúp dân cư thích nghi với các lệnh hạn chế chống dịch Covid-19. (Hình: Getty Images) Copenhagen Được xếp ở vị trí hàng đầu, thủ đô của Đan Mạch có thành tích đặc biệt tốt nhờ vào yếu tố an ninh môi trường, trụ cột mới của chỉ số, vốn đo lường tính bền vững (bao gồm ưu đãi năng lượng tái tạo), phẩm chất không khí, quản lý chất thải và độ che phủ rừng đô thị. Yếu tố sau cùng chắc chắn có tác động đến việc thành phố và dân cư đối phó tốt với các hạn chế để chống dịch, vốn đã được dỡ bỏ hoàn toàn từ tháng 9/2021. “Công viên, các vùng trồng cây xanh cũng như đường thủy trở nên rất được ưa chuộng trong đại dịch. Người dân Copenhagen đi dạo loanh quanh mua đồ mang về và tận hưởng các không khí để thở của thành phố,” dân cư Asbjørn Overgaard, CEO của tổ chức phi lợi nhuận Copenhagen Capacity, nói. Thành phố tiếp tục phát “Hướng dẫn về virus corona” để trợ giúp người dân, cũng như rất nhiều biển báo và đánh dấu rõ ràng để khoảng cách ở ngoài trời. Tinh thần cộng đồng của đất nước, được tóm tắt hay nhất bằng từ samfundssind trong tiếng Đan Mạch, cũng cho phép người dân đất nước làm việc cùng nhau và tin tưởng lẫn nhau - gồm cả các viên chức chính phủ - để tạo một môi trường sống an toàn hơn. Chỉ số thành phố an toàn cho thấy tương quan cao giữa kiểm soát tham nhũng và sự an toàn, do đó không có gì ngạc nhiên khi thứ hạng của Đan Mạch là một trong những quốc gia ít tham nhũng nhất thế giới đã giúp người dân thành phố tin tưởng vào các định chế của nó và tin tưởng lẫn nhau trong đại dịch. Copenhagen cũng tiến hành chương trình thử phân tích Covid quy mô, miễn phí cho tất cả mọi người, gồm cả du khách. Số liệu thu thập được cho phép giám sát tường tận các đợt bùng phát; ngoài ra, thành phố sẽ khai triển thử phân tích nước thải để sớm phát giác ổ dịch. Toronto xếp thứ hạng cao trong Chỉ số Thành phố An toàn nhờ nền văn hóa hòa đồng và an ninh môi trường. (Hình: Getty Images) Toronto Thành phố lớn nhất Canada đứng sát nút ở vị trí thứ hai về an toàn toàn bộ, với điểm số cao cho cơ sở hạ tầng và an ninh môi trường. Người dân ghi công nền văn hóa không loại trừ ai vốn coi trọng việc truyền đạt có mục tiêu trong các cộng đồng, đặc biệt trên vấn đề nhận thức về vaccine và chấp nhận nó. Farida Talaat, dân cư Toronto, chỉ ra cách thành phố khởi xướng một số chương trình chích ngừa dành cho một số cộng đồng nhất định để giúp thành phố an toàn hơn. Chẳng hạn, kế hoạch chích ngừa Sprint Homebound giúp chích mũi đầu tiên cho những người không thể rời khỏi nhà; và Đội đặc nhiệm các nhà khoa học da màu về bình đẳng vaccine đã được thành lập ngay từ đầu chiến dịch tiêm ngừa để bảo đảm tiếp cận chích ngừa công bằng hơn. Dân địa phương cũng cảm thấy an toàn vì lịch sử đa văn hóa lâu đời của thành phố. “Ở Toronto, việc bạn chào đời ở bên ngoài Canada là điều bình thường. Tôi phát giác rằng các nhóm sắc tộc và văn hóa khác nhau thực sự hỗ tương với nhau và không sống biệt lập,” Filipe Vernaza, sống ở thành phố từ năm 1998, cho biết. “Một cộng đồng điển hình có thể có người từ các sắc tộc, khuynh hướng tình dục và tôn giáo khác nhau. Toronto là một thành phố cực kỳ cởi mở, nơi bạn có thể cảm thấy an toàn khi là chính mình.” Để duy trì mức độ an toàn cao nhất có thể, Singapore dùng phần mềm và các ứng dụng di động để rà tìm dấu vết nhiễm virus corona. (Hình: Getty Images) Singapore Đứng thứ hai về an ninh kỹ thuật số, an ninh y tế và bảo mật cơ sở hạ tầng, Singapore đã vận dụng những thế mạnh này để tiến nhanh trong những ngày đầu của đại dịch, nhanh chóng khai triển giám sát kỹ thuật số và truy vết tiếp xúc. Đất nước này cũng tự hào là một trong những quốc gia có tỷ lệ chích ngừa cao nhất thế giới (hiện ở mức 80%), nhưng vẫn đòi hỏi giám sát và truy vết nghiêm ngặt khi đối diện với các virus biến đổi mới. “Trước khi bước vào các tòa nhà hay khuôn viên, mọi người cần quét thẻ TraceTogether hoặc ứng dụng điện thoại để được xác nhận an toàn,” Sam Lee, dân cư Singapore, vốn có một trang blog du lịch cùng tên, cho biết. “Điều này giúp [chính quyền] nhanh chóng truy vết các cá nhân có thể đã tiếp xúc hay giao lưu với người bị nhiễm để có thể thực hiện cô lập để kiềm hãm hay cắt đứt chuỗi truyền nhiễm”. Du khách cũng cần cài đặt thẻ TraceTogether hay thuê điện thoại đã được cài đặt sẵn trước khi họ vào nước này. Làm việc tại nhà đã trở thành bình thường ở hầu hết công sở để giảm tiếp xúc, điều mà Lee lưu ý đã khiến giao thông công cộng bớt đông hơn. Các điểm viếng thăm và trung tâm mua sắm hạn chế lượng người vào và các “nhân viên kiểm soát khoảng cách an toàn” quan sát đám đông để bảo đảm dân chúng tuân thủ các lệnh về y tế. Những ai vi phạm đối mặt với tiền phạt lớn. Dân chúng cũng có thể theo dõi đám đông tại các thương xá, bưu điện và các cửa hàng bằng công cụ Space Out mới ra mắt. Tuy đóng cửa biên giới với bên ngoài từ 3/2020 nhưng tự do mới của Úc đang tới gần. (Hình: Getty Images) Sydney Thành phố lớn nhất của Úc xếp hạng năm, và nằm trong 10 hàng đầu về an ninh y tế. Úc là một trong những nước đầu tiên đóng cửa hoàn toàn biên giới trong đại dịch và đã duy trì các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt khi số ca nhiễm gia tăng - và nó đã có tác động tích cực. Tỷ lệ tử vong do Covid bình quân đầu người ở Úc vẫn nằm trong nhóm thấp nhất thế giới. Khi chích ngừa đạt mức 70% ở New South Wales, nhiều lệnh hạn chế dự liệu sẽ được dỡ bỏ và nước này đã mở cửa với bên ngoài hồi tháng 11. Cùng với cảm giác an toàn trước đại dịch, người dân ở đây lâu nay có cảm giác an toàn cá nhân mạnh mẽ trên đường phố Sydney. “Thực sự tôi chưa bao giờ thấy an toàn ở một nước khác như khi tôi sống ở Sydney,” Chloe Scorgie, người sáng lập trang web du lịch Úc Passport Down Under, chuyển đến Sydney hồi năm 2018, cho biết. “Tôi là nữ mà đi khắp Sydney một mình và không bao giờ có cảm giác đang gặp nguy hiểm nào.” Sydney cũng xếp hạng nhất về an ninh kỹ thuật số, bao gồm chính sách quyền riêng tư, bảo vệ an ninh mạng, các mối đe dọa và quy hoạch thành phố thông minh về toàn bộ. Sydney đã dẫn đầu nỗ lực này một phần với khuôn khổ chiến lược về Thành phố Thông minh, trong đó phác thảo một số đổi mới nhằm giúp các thành phố liên kết hơn và an toàn hơn. Chẳng hạn, bản quy hoạch cũng đề ra làm sao lắp đặt các cảm biến thông minh trong thùng rác, đèn đường và băng ghế để thu thập tin tức về lượng sử dụng toàn bộ, dòng giao thông và sự di chuyển của khách bộ hành. Tương tự, mạng lưới chiếu sáng thông minh và camera quan sát có thể nâng cao an toàn khi đêm xuống và kinh tế về đêm. Một số ý tưởng này đã được khai triển ở nam Sydney dưới dạng trung tâm ChillOUT: khu vực ngoài trời, nơi người dân có thể gặp nhau dưới hệ thống chiếu sáng thông minh, liên kết WiFi và cắm các dụng cụ điện tử, với dữ liệu sử dụng được báo cáo cho các lãnh đạo thành phố để họ có thể hiểu rõ hơn và thích nghi tốt hơn với cách người dân tác động với cơ sở hạ tầng ở thành phố. Tokyo đứng thứ năm trong danh sách các thành phố an toàn nhất và đứng đầu về chỉ số an toàn y tế. (Hình: Getty Images) Tokyo Thủ đô của Nhật đứng thứ năm về toàn bộ và thuộc nhóm đứng đầu về an ninh y tế, vốn đo lường các yếu tố như y tế phổ quát, chuẩn bị cho đại dịch, tuổi thọ, sức khỏe tâm thần và tỷ lệ tử vong vì Covid-19. Mặc dù số ca nhiễm tăng vọt trong thời gian Thế vận hội, tỷ lệ này đã giảm đáng kể khi gần 60% dân số đã được chích ngừa. Trước những tin tức tích cực, Nhật Bản tuyên bố chấm dứt tình trạng khẩn cấp và dỡ bỏ dần các hạn chế kể từ cuối tháng 9. Thay vào đó, nước này dự định khuyến khích sử dụng sổ thông hành vaccine để vào cửa các cơ sở y tế và các sự kiện đông người, và thậm chí khuyến khích công ty giảm giá cho người có sổ thông hành này. Tokyo cũng nằm trong tốp 5 về an ninh hạ tầng, vốn bao gồm an toàn giao thông, thân thiện với người đi bộ và mạng lưới giao thông. Là thành phố có thể đi bộ và được liên kết bằng đường sắt, Tokyo được xây dựng nhằm khuyến khích đi bộ và sự gắn kết cộng đồng - đến lượt nó khiến người dân tham gia tích cực hơn để bảo vệ an ninh dưới hình thức đề phòng và coi chừng tội phạm ở khu dân cư, và ý thức trách nhiệm chung về đề phòng tội phạm. “Từ các trung tâm giao trả đồ thất lạc tại các ga xe lửa đến ổ khóa xe đạp gần như không cần thiết, người dân Tokyo dành rất nhiều tôn trọng cho sự an lành của người khác,” Sena Chang, dân cư Tokyo và người sáng lập tạp chí Global Youth Review, cho biết. Bà nhớ có một lần bà đánh mất túi xách ở trung tâm thành phố, và sau đó tìm thấy nó ở cùng nơi mà bà đã để quên, cùng một ghi chú tốt bụng. “Về văn hóa cộng đồng trải nhiều thế kỷ và sự tôn trọng lẫn nhau khiến Tokyo là thành phố an toàn nhất tôi từng sống,” bà nói. Lindsey Galloway BBC Travel