Cuộc tranh giành vaccine khác
Hãy xem chiến dịch chích ngừa bổ sung đang nhanh chóng khai triển trên thế giới.
Ở Israel, mũi thứ ba đã là chuyện xưa - chúng đã được phê duyệt cho những người trên 60 tuổi hồi cuối tháng 7 và chính phủ đã dần dần chích mũi ba cho nhiều người hơn. Mũi chích bổ sung hiện có sẵn cho tất cả mọi người trên 12 tuổi, miễn là đã ít nhất năm tháng kể từ khi họ được chích mũi thứ hai.
Danh sách các nước làm theo đang tăng lên mỗi ngày. Anh mới đây đã công bố chương trình chích ngừa bổ sung cho tất cả những người trên 50 tuổi và những người có hệ thống miễn dịch suy yếu nghiêm trọng, dự liệu bắt đầu từ tuần cuối cùng của tháng 9.
Tại Mỹ, hàng trăm ngàn mũi bổ sung đã được chích cho những người dễ tổn thương lâm sàng kể từ ngày 13/8 và chính quyền Biden có kế hoạch chích mũi thứ ba cho tất cả người Mỹ trưởng thành một khi đã qua 8 tuần sau mũi thứ hai.
Các nước khác có chương trình chích bổ sung gồm Ý, Trung Cộng và Nga.
Nhưng điều này có thực sự cần thiết?
“Đây là lời nhắc nhở,” một bác sĩ mới đây báo động trên Twitter, “nếu bạn ở chung nhà với người có nguy cơ cao đã được chích vào đầu năm 2021, hãy chú ý cẩn thận hơn nữa cho họ.”
Họ tiếp tục giải thích rằng họ đã điều trị cho một số người lớn tuổi và người suy giảm miễn dịch trong tuần trước vốn đều đã chích hai mũi. Có người trong số họ bị nặng.
Đó là nhận định báo động, nhưng bức tranh toàn cảnh có thể không khốc liệt như vậy.
Tại Mỹ, số trường hợp nhập viện mới đây đã tăng lên trên 100.000 lần đầu tiên kể từ tháng 1 - và dù số trường hợp mắc không chích ngừa nhiều gấp 29 lần so với những người đã chích, không thể tránh khỏi là một số người đã có miễn dịch sẽ trở bệnh nặng chỉ vì số trường hợp nhiễm quá nhiều.
Chưa rõ liệu thật sự xác suất nhập viện có cao hơn ở những người đã chích sớm thay vì chích muộn hay không, như số liệu ở Israel cho thấy - tuy nhiên ngay cả như thế, có một số cách giải thích khả dĩ khác ngoài chuyện hệ miễn dịch bị suy yếu. Chẳng hạn, hầu hết nước đều chích ngừa cho người dân dễ bị tổn thương nhất trước.
Tuy nhiên, rõ ràng là vaccine vẫn công hiệu để giữ mọi người khỏi tử vong, bất chấp họ được chích ngừa khi nào - và nó có lợi ở chỗ nguy cơ những người đã chích tử vong do Covid-19 là cực kỳ ít.
Ở Anh, chỉ có 256 trường hợp tử vong do Covid ở những người miễn dịch đầy đủ từ tháng 1 đến tháng 7/2021, trong tổng số hơn 51.000.
Những ‘trường hợp tử vong đột phá’ này (tử vong tuy đã chích vaccine đầy đủ) chiếm tỷ lệ áp đảo ở những nhóm dễ tổn thương nhất, chẳng hạn người cao niên có hệ miễn dịch yếu.
Xem xét những gì đang diễn ra thì đây là chỗ chương trình chích ngừa bổ sung có thể có ích nhất.
Ví dụ, nghiên cứu ở những người được hiến tạng - vốn thường dùng thuốc để ức chế hệ miễn dịch và ngăn nó tấn công tạng cấy ghép - cho thấy một số bệnh nhân đã chích ngừa có mức kháng thể thấp đáng kinh ngạc, vốn có thể không đủ bảo vệ họ trước Covid-19.
Do đó, vẫn chưa có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy mức độ miễn dịch yếu dần sau khi chích vaccine được một thời gian sẽ dẫn đến tình trạng tử vong nhiều hơn ở những người khỏe mạnh - mặc dù một số nơi trên thế giới, tình trạng có nhiều người bị bệnh nặng sẽ gây áp lực lên hệ thống y tế.
Maria Elena Bottazzi, giáo sư nhi khoa, vi trùng học và vi sinh học tại Đại học Y Baylor ở Texas, cho rằng tỷ lệ nhập viện hiện tại củng cố mạnh mẽ cho lập luận theo đó nói cần tăng tỷ lệ chích ngừa nói chung trong dân chúng thay vì chích mũi thứ ba.
“Tôi nghĩ vấn đề thực sự, trong bối cảnh một số khu vực trên thế giới vẫn đang cần liều thứ nhất và thứ hai,” bà nói, “đó là đâu là bằng chứng thực sự cho thấy cần bắt đầu chích mũi thứ ba - và khi nào thì cần, cũng như nên ưu tiên nhóm dân số nào.”
Vậy thì, có bằng chứng nào cho thấy các mũi chích bổ sung có hiệu quả?
Một lần nữa, để hiểu rõ hơn, ta nên nhìn vào Israel, nơi đã thí nghiệm mũi chích bổ sung sớm hơn rất nhiều so với các nơi khác trên thế giới.
Một nghiên cứu về những người trên 60 tuổi được chích đầy đủ cho thấy những ai đã được chích bổ sung 5 tháng sau mũi thứ hai có miễn dịch mạnh hơn nhiều - khả năng mắc Covid-19 thấp hơn 11 lần và ít có khả năng bệnh nặng hơn 19 lần so với những ai chưa chích mũi 3.
Tương tự, dữ liệu của chính Pfizer cho thấy mũi bổ sung có thể khôi phục hiệu quả của vaccine lên 95%. Và có những mẩu bằng chứng khác từ khắp nơi trên thế giới.
Trong thí nghiệm mới đây về chích bổ sung ở người được ghép tạng, một nhóm các nhà khoa học quốc tế phát giác rằng việc chích thêm mũi vaccine Moderna đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể một số dấu hiệu miễn dịch, so với nhóm được chích giả dược.
“Theo tôi biết, đây là thí nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát duy nhất để xem xét tác dụng của mũi vaccine thứ ba,” Atul Humar, nhà khoa học cao cấp tại Viện nghiên cứu thuộc Bệnh viện Đa khoa Toronto, nói. “Và nó cho thấy mũi ba đem loại ích lợi rất thuyết phục.”
Mặc dù nghiên cứu không theo dõi bệnh tiến triển thế nào, 60% những người được chích mũi thứ ba đạt đến ngưỡng bảo vệ với kháng thể vô hiệu hóa virus, so với chỉ 25% ở nhóm giả dược.
Trang Bìa
Photo Albums
Trợ giúp
Tìm kiếm
Thành viên
Nhóm
Ghi danh
Lý lịch
Đăng Nhập
