TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Cảnh sát Mỹ dùng Google để tìm vị trí tội phạm Bằng việc sử dụng lịch sử tìm kiếm có key word “nguy hiểm” và định vị vị trí gần nhất của tội phạm (hoặc nghi phạm), các chuyên viên về quyền riêng tư bắt đầu lo ngại về “công cụ thi hành mới” của cảnh sát Mỹ. Sự việc diễn ra vào Tháng Một, năm 2020, một email báo động từ phía Google gửi đến McCoy, nói rằng cảnh sát yêu cầu dữ liệu từ phía công ty và trát hầu tòa chính thức sẽ gửi đến McCoytrong vòng bảy ngày, theo Guardian. Nghi phạm Zachary McCoy trong một vụ đột nhập nhà trái phép, được cảnh sát phát giác qua dữ liệu vị trí của ông ta (hình: Samuel Jones/AP Johana Bhuiyan). McCoy phát giác ra yêu cầu này là một phần của cuộc điều tra, về vụ trộm đột nhập một ngôi nhà gần đó vào năm trước. Bằng chứng thu thập được nói rằng McCoy là nghi phạm chính, được xác định dựa vào vị trí của ông ta trong khi đạp xe. Tin tức này được tìm thấy từ Google, dấy lên hoài nghi dữ liệu cá nhân của McCoy đã bị tiết lộ cho phía cảnh sát. Điều đáng nói, trường hợp này đã không còn hy hữu mà dần trở thành công cụ được lựa chọn cho cơ quan thi hành pháp luật, cái mà họ gọi “Geofence Warrant – hàng rào địa lý”. Lần đầu tiên vào Tháng Tám, năm 2020, Google thừa nhận rằng họ nhận được 11,554 lệnh xác nhận vị trí hàng rào địa lý từ các cơ quan thi hành pháp luật, tăng từ 8,396 năm 2019 và 982 vào năm 2018. “Rõ ràng việc này đáng lo ngại, mở ra kỷ nguyên các cơ quan thi hành pháp luật thu thập tin tức cá nhân từ công ty kỹ thuật. Các cơ quan hoặc liên bang sẽ sử dụng cơ chế này để dễ dàng kiểm soát”, Caleb Kenyon, luật sư bào chữa của McCoy nói với Guardian. “Họ (Cơ quan thi hành pháp luật – PV) đang nghĩ ra mọi thứ để thực hiện công việc của mình. Đó là tất cả những gì cần thiết để mọi loại lệnh khám xét điên rồ tiếp theo ra đời”, luật sư này bày tỏ. Lệnh bắt McCoy được ví như bộ phim Dragnet – cảnh sát sử dụng hệ thống các biện pháp phối hợp để truy bắt tội phạm hoặc nghi phạm. Lệnh tìm kiếm Dragnet Tương tự, các luật sư như Kenyon và các chuyên viên về quyền riêng tư phản biện về hàng rào địa lý, chẳng hạn như tình trạng ban hành lệnh yêu cầu chung các công ty sàng lọc key word mà nhân viên tìm kiếm. Đây là lệnh bất hợp pháp, bởi quyền sửa đổi thông qua Tu chính án thứ tư của Hiến pháp, chống lại các cuộc tìm kiếm và bắt bớ không lý do. Không giống như các loại lệnh khám xét khác, nhắm mục tiêu và tìm kiếm tin tức về những đối tượng mà cơ quan thi hành pháp luật có lý do tin rằng, cá nhân hoặc tổ chức đó đã phạm một tội xác định. Những lệnh như trên không có ý nghĩa chỉ định về một cá nhân, tổ chức nào xác định. Nói cách khác, với lệnh trên, thực chất cơ quan pháp luật chỉ khoanh vùng và vẫn đang tìm kiếm nghi phạm. Họ yêu cầu các công ty kỹ thuật lập danh sách, cung cấp những người tình nghi để điều tra. Đối với lệnh hàng rào địa lý, bất kỳ ai ở một địa điểm cùng một thời điểm nhất định đều trở thành đối tượng tình nghi và bị điều tra thêm. Điều này gần giống với việc cung cấp cho cảnh sát nhiều dữ liệu người dùng hơn của công ty kỹ thuật. Đối với lệnh tìm kiếm key word, một cơ chế mới để lấy tin tức người dùng đã xuất hiện, khi bất kỳ ai tìm kiếm một hàng chữ hoặc địa chỉ nhất định liên quan đều trở thành đối tượng tình nghi. Kenyon lập luận rằng lệnh thứ hai có truy quét xa hơn lệnh dựa trên hàng rào địa lý, bởi vì lệnh truy tìm key word không nhất thiết phải ràng buộc về mặt địa lý hoặc hình dung tên tội phạm xác định, khiến những người trên toàn thế giới tình cờ tìm kiếm các thuật ngữ xác định liên quan. “Đây là một chứng quyền kỹ thuật số thực sự, không có bất kỳ ràng buộc hay mối liên hệ nào với thế giới thực”, ông nhận định. Các nhóm quyền riêng tư lập luận rằng các công ty kỹ thuật phải chịu trách nhiệm, trong việc cơ quan thi hành pháp luật tiếp cận ngày càng nhiều loại dữ liệu người dùng, sau đó phát triển các mục kiểm soát tin tức người dùng mới. Một trong những mục đó là công dụng phát giác tài liệu lạm dụng tình dục trẻ em (CSAM) do Apple đề xuất, tác dụng này sẽ phân tích hình ảnh, phát giác nội dung khiêu dâm trẻ em và gửi đến cơ quan trách nhiệm để giải quyết. Caitlin Seeley George, Giám đốc chiến dịch và hoạt động của Fight for the Future cho biết: “Theo quan điểm của chúng tôi, việc tạo ra nhiều lỗ hổng hơn trên các dụng cụ của chúng ta có thể bị lạm dụng, bất kể đó là chính phủ độc tài hay cơ quan thi hành pháp luật hay tin tặc. Tất cả chúng đều không được ai bảo đảm rằng, họ lưu giữ an toàn hơn”. Theo đó, đã có những cuộc biểu tình bên ngoài các cửa hàng Apple khắp 11 thành phố, để gây áp lực buộc công ty từ bỏ kế hoạch cho công dụng này. “Đây là công dụng mà các cơ quan thi hành pháp luật mong muốn, vì nó hoàn toàn phù hợp với công dụng giám sát và tìm kiếm mạng. Đối với các cộng đồng rơi vào tầm ngắm của các cơ quan, dựa vào mất cân đối về màu da, tôn giáo và quê hương của các đối tượng, điều này dễ dàng đặt họ vào hoàn cảnh bị tổn thương”, bà Caitlin nói. Lỗ hổng tin tức “Việc bình thường hóa các cơ chế đặc biệt dạng này đáng lo ngại, khi các luật gây tranh luận như lệnh cấm phá thai ở tiểu bang Texas đang được thông qua”, Albert Fox Cahn, người ủng hộ quyền riêng tư, nhà sáng lập dự án giám sát kỹ thuật Surveillance, cho biết. Mặc dù luật của Texas không cho phép các viên chức liên bang kiện những dịch vụ cung cấp dịch vụ phá thai hoặc những người giúp đỡ, nhưng luật không cấm họ hỗ trợ những công dân khởi kiện, ông lo ngại. Cahn nói: “Bạn có thể viện cớ, tìm một lệnh khám xét nhắm vào vị trí của nhà cung cấp dịch vụ phá thai, sử dụng bất kỳ luật nào khác, rồi cung cấp tin tức đó cho các cơ quan cần. Và việc này đang trở nên dễ dàng hơn. Một công ty có tên Hawk Analytics cung cấp dịch vụ có mục đích kết hợp hàng rào địa lý của Google trong “chỉ vài cú nhấp chuột”. Trong một hội thảo trên web được tổ chức dành riêng cho cơ quan thi hành pháp luật, công ty này cho biết sẽ hướng dẫn những người tham dự qua “mọi thứ của Google”, bao gồm những gì có sẵn, cách lấy nó và phải làm gì với nó, với trọng tâm vị trí hàng rào địa lý của Google. “Chúng tôi sử dụng quá trình kiểm soát tin tức rất nghiêm ngặt, tôn trọng các nghĩa vụ pháp lý bên cạnh thu hẹp nhất phạm vi dữ liệu bị tiết lộ”, Genevieve Park, phát ngôn viên của Google cho biết. Ông nói, công ty đã làm việc rất nhiều với nhiều yêu cầu quá rộng rãi của chính phủ. Nhưng Google hay thậm chí Facebook không bao gồm là mục tiêu chính. Cahn cho biết, tin tức cá nhân nằm trong tay các công ty nhỏ hơn không đủ nguồn lực hoặc bảo mậtđược các lệnh truy quét cũng dễ bị tổn thương như vậy. Ông nói: “Bạn có thể trát hầu tòa tại Texas chỉ vì các ứng dụng cung cấp cho bất kỳ người dùng nào mà mô tả họ đã mang thai trong một khoảng thời gian nhất định. Tin tức này được gửi đến rất nhiều công ty và nhà cung cấp khác nhau, ngay cả khi nhà phát hành đang cố gắng bảo vệ dữ liệu vị trí cá nhân, thì so với một thập niên trước, bạn có rất nhiều điểm dễ bị tổn thương trên trường thương mại”. “Mặc dù có luật áp đặt các biện pháp bảo vệ đối với các phương tiện, chẳng hạn như trình mô phỏng trang web di động và bán hoàn toàn tin tức đó, nhưng hiện tại không có nỗ lực để trình công khai đến quốc hội”, Jake Laperruque, cố vấn chính sách cấp cao tại dự án giám sát của chính phủ nêu ý kiến. “Trong khi đó, quyền hạn thuộc về các khu vực pháp lý của tiểu bang và địa phương, mặc dù không ban hành các trát lệnh quá mức nhưng không có nghĩa là các công ty kỹ thuật chống lại những lệnh đó”, Cahn lập luận tương tự. Đối với các công ty kỹ thuật mà quảng cáo là luồng doanh thu chính, như trường hợp của Google, không có giải pháp kỹ thuật thực sự nào để hạn chế yêu cầu của chính phủ đối với dữ liệu của họ. Cahn nói: “Về mặt kỹ thuật, sẽ không thể cung cấp dữ liệu này cho các nhà quảng cáo theo cách mà cảnh sát không thể mua, trát hầu tòa hoặc mang theo lệnh truy nã”. Đó là lý do tại sao kế hoạch CSAM đang hoãn lại của Apple đã gây ra sự phẫn nộ và làn sóng phản đối của người dùng đến vậy. Khi FBI vào năm 2019 yêu cầu Apple mở khóa điện thoại của nghi phạm, trong một vụ xả súng hàng loạt ở San Bernardino, California, Apple đã từ chối yêu cầu này với lý do bảo mật. Tuy nhiên, nếu kế hoạch được chấp nhận, Apple bắt đầu quét và đưa ra mục ảnh của bất kỳ cá nhân sử dụng dụng cụ hoặc dịch vụ của hãng, “bức tường rào cản” trước cơ quan thi hành pháp luật hoặc trát đòi hầu tòa đối với những hình ảnh đó trong các cuộc điều tra sẽ không được bảo đảm. “Chúng ta không thể thờ ơ, bỏ qua những kế hoạch kỹ thuật như vậy được bán cho pháp lý, nơi mà nếu bạn tạo ra công cụ để giải quyết một nhóm tội phạm, bạn sẽ không thể từ chối nếu như chính phủ bắt buộc, yêu cầu trình chúng để xác định các loại tội phạm khác”, Cahn nói. Đối với McCoy, mặc dù là một trong số những cá nhân nổi tiếng bị cuốn vào lệnh bắt được biết đến rộng rãi, nhưng ông khá may mắn. Cảnh sát cuối cùng cũng đã rút trát đòi hầu tòa sau khi luật sư Kenyon đệ đơn kháng nghị. Ngoài ra, việc Google gửi email thông báo cho McCoy về yêu cầu của cảnh sát cũng gây tranh luận. Thông thường, trát đòi hầu tòa và các chứng quyền các công ty kỹ thuật được cấp có điều khoản bí mật, không được tiết lộ. Tuy nhiên, điển hình như thông báo này, McCoy chỉ có vài ngày để thuê luật sư, trong khi ông vẫn chưa biết được thế nào là hàng rào địa lý và cách giải quyết – điều mà Kenyon nói vẫn còn rất nhiều kẽ hở, khó tìm thấy ở nhiều nơi và vô số nhiều người không rõ. Kenyon nói: “Nếu một trong những lệnh này được ký, việc này làm thay đổi và ảnh hưởng không nhỏ đối với các biện pháp bảo vệ mà chúng ta làm và sống theo luật”. Tín Lê/SGN (theo theguardian)