TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Đeo một lúc nhiều mặt nạ có tốt hơn đeo một chiếc? Dr. Anthony Fauci listens during a news conference with the coronavirus task force at the White House. (Susan Walsh/AP) Ngày càng có nhiều người đã có thói quen đeo mặt nạ. Huấn luyện viên bóng đá làm điều đó. Tổng thống được bầu làm điều đó. Ngay cả những thượng nghị sĩ am hiểu khoa học cũng làm điều đó. Khi các trường hợp nhiễm coronavirus tiếp tục gia tăng trên quy mô toàn cầu, một số người nổi tiếng nhất của quốc gia bắt đầu đeo một lúc hai, ba chiếc mặt nạ. Thật ra đeo hai, ba mặt nạ là không cần thiết cho tất cả mọi người. Nhưng đối với những người có khăn che mặt mỏng, thì có thêm nhiều lớp sẽ hiệu quả cao hơn việc ngăn chặn virus thoát ra và xâm nhập vào đường thở, Linsey Marr, chuyên viên về truyền nhiễm virus tại Virginia Tech và một tác giả trên một bài bình luận gần đây, nêu ra ý nghĩa khoa học đằng sau việc đeo mặt nạ. Một người đeo hai mặt nạ tại New York (Credit...Kena Betancur/Getty Images) Một năm sau đại dịch COVID-19, thế giới trông rất khác. Hơn 90 triệu trường hợp nhiễm coronavirus được ghi nhận trên toàn thế giới, hàng triệu người chết và vô số người khác đang điêu đứng trong bối cảnh kinh tế suy sụp kéo dài, các trường học và công ty phải đóng cửa. Các biến thể mới của virus cũng đã xuất hiện, mang theo những thay đổi di truyền có khả năng lây lan kinh khủng từ người sang người. Trong khi đó, việc chích ngừa vaccine diễn ra rải rác, không đồng đều trên cả nước, và rất chậm chạp. Bên cạnh đó, vẫn còn sớm để khẳng định rằng cứ chích ngừa là an toàn, là virus không còn lây lan được nữa. Đặt hai mặt nạ ít chuyên dụng hơn chồng lên nhau có thể cung cấp khả năng bảo vệ tương đương loại N95. Thông qua tất cả những thay đổi đó, các nhà nghiên cứu đã xác định được vai trò của chiếc mặt nạ. Tiến sĩ Monica Gandhi, bác sĩ bệnh truyền nhiễm tại Đại học California, San Francisco và là tác giả của bài bình luận mới đây, cho biết: “Người Mỹ sẽ không cần phải đeo mặt nạ mãi mãi. Nhưng hiện tại, họ sẽ cần phải tiếp tục, để không chỉ bảo vệ cho chính họ, mà cả những người xung quanh họ.” Một loạt các nghiên cứu cho rằng việc đeo mặt nạ rộng rãi có thể hạn chế nhiễm trùng, ngăn cản mùi hóa chất ở các cơ sở nhỏ như tiệm làm tóc, tiệm làm móng tay chân. Trong đại dịch COVID-19, các nhân viên y tế ở Boston ghi nhận số lượng kết quả xét nghiệm dương tính giảm mạnh sau khi mặt nạ trở thành vật cố định thông dụng trong nhân viên. Và một nghiên cứu ở Bắc Kinh cho thấy mặt nạ có hiệu quả 79% trong việc ngăn chặn sự lây lan từ những người bị nhiễm bệnh sang những người tiếp xúc gần gũi của họ. Công việc gần đây của các nhà nghiên cứu như Tiến sĩ Marr hiện đang xác định cơ sở của những liên kết này trên quy mô lớn. Cô nói: Các virus lây qua đường hô hấp như coronavirus, di chuyển giữa người với nhau dưới dạng đốm và tia phun, cần một đường dẫn rõ ràng để đi vào đường thở. Mặt nạ che mũi và miệng ngăn cản sự xâm nhập đó. Mặt nạ tốt nhất vẫn là loại N95, được thiết kế với hiệu quả lọc rất cao. Nhưng nguồn cung cấp này vẫn còn thiếu cho các nhân viên y tế, những người cần phải sử dụng để an toàn khi điều trị cho bệnh nhân. Đặt hai mặt nạ ít chuyên dụng hơn chồng lên nhau có thể cung cấp khả năng bảo vệ tương đương. Mặt nạ có hai lớp ở đầu mũi có khả năng bảo vệ tốt hơn do che khít được mũi. (Hình: Mehrnegar Dolatmand/Unsplash) Tiến sĩ Marr khuyên bạn nên đeo mặt nạ vải ôm sát mặt thay vì mặt nạ giải phẫu. Loại mặt nạ này có khuynh hướng được làm bằng vật liệu thân thiện trong cả thiết kế lẫn màu sắc. Mặt nạ cột dây quanh đầu thay vì vòng quai vào lỗ tai cũng hiệu quả. Một giải pháp thay thế là đeo mặt nạ vải có túi, có thể nhét vật liệu lọc, giống như loại có trong túi chân không. Nhưng đeo hai ba chiếc loại mặt nạ, có thể ngăn chặn tốt nhưng sẽ khiến bạn khó thở bình thường. Mặt nạ có hai lớp ở đầu mũi có khả năng bảo vệ tốt hơn do che khít được mũi. Tiến sĩ Gandhi cho biết để đạt được sự vừa vặn và lọc khí tuyệt vời cũng rất đơn giản, chẳng có gì là cầu kỳ. Không có mặt nạ nào là hoàn hảo, và việc đeo mặt nạ không ảnh hưởng đến các biện pháp sức khỏe cộng đồng khác như giữ khoảng cách và giữ gìn vệ sinh tốt. Jennifer Nuzzo, chuyên viên y tế công cộng tại Đại học Johns Hopkins, cho biết: “Phản ứng tốt nhất là phản ứng đòi hỏi nhiều can thiệp. Việc đeo mặt nạ vẫn chưa được thực hiện rộng rãi, thông dụng ở một số vùng của đất nước, một phần là do tập tục này nọ, hay chính trị hóa.” Nhưng các chuyên viên lưu ý rằng hành vi kiểu mẫu của các nhà lãnh đạo quốc gia có thể giúp lật ngược tình thế. Một đánh giá lớn về bằng chứng đằng sau việc đeo mặt nạ, được công bố vào tháng này trên tạp chí PNAS, kết luận rằng mặt nạ là công cụ chính để giảm lây lan trong cộng đồng và “hiệu quả nhất trong việc giảm lây lan virus khi mức độ chấp hành cao.” B.KH./SGN (Theo NYTimes)