TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Những điều cần biết về vaccine và việc chích ngừa COVID-19 Hôm nay, 2-12, Anh quốc đã trở thành quốc gia phương Tây đầu tiên chấp thuận sử dụng rộng rãi vaccine ngừa COVID-19 của Pfizer. Tại Mỹ, việc chích ngừa vaccine này cũng đang được khai triển và có thể phân phối vào giữa tháng 12. Đây là vấn đề được rất nhiều người quan tâm. Hai công ty – Pfizer và Moderna – đã nộp đơn xin cấp phép sử dụng khẩn cấp từ Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (U.S. Food and Drug Administration – FDA) cho loại vaccine hai mũi của họ. Nhiều công ty dự định ​​sẽ nộp đơn trong những tháng tới. Vì vaccine đang được sản xuất trong thời gian kỷ lục, nhiều người lo lắng về những tác dụng phụ và nghi ngờ về hiệu quả. The USAToday vừa đăng tải những tin tức mới nhất mà họ thu thập được từ các chuyên viên trong ngành. A health worker is pictured in a lab during clinical trials for a Pfizer coronavirus vaccine in Hollywood, Florida, on September 9. Eva Marie Uzcategui/Bloomberg/Getty Images Sẽ có hàng trăm triệu liều vaccine trong năm tới Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), có hơn 200 ‘ứng viên vaccine’ đang được phát triển, với 48 loại đang được thí nghiệm lâm sàng. Các công ty dược phẩm Pfizer, Moderna và AstraZeneca đang dẫn đầu trong cuộc chạy đua cung cấp vaccine này. Pfizer đang hợp tác với công ty BioNTech của Đức và AstraZeneca đang hợp tác với Đại học Oxford. Hiện chưa có loại vaccine COVID-19 nào được ủy quyền ở Hoa Kỳ, nhưng các chế phẩm để phân phối đang tăng lên. Theo quy định của FDA, vaccine không thể được vận chuyển đến các cơ sở quản lý, cho đến khi nó đã được cấp phép hoặc được ủy quyền. Chiến dịch Warp Speed, sáng kiến ​​do Tòa Bạch Ốc lãnh đạo để phát triển và phân phối vaccine, có kế hoạch bắt đầu phân phối những mũi vaccine đầu tiên trong vòng 24 giờ, sau khi được FDA cho phép. FDA dự liệu ​​sẽ cấp phép cho vaccine Pfizer vào giữa tháng 12. Các chuyến bay thuê bao mang vaccine COVID-19 của Pfizer đến Hoa Kỳ từ Bỉ đã bắt đầu vào thứ Sáu, khởi đầu cho cái mà Cục Hàng Không Liên Bang (FAA) gọi là “chuyến bay hàng loạt” (mass air shipment) đầu tiên “chuyên chở” vaccine coronavirus. Công ty kỹ thuật sinh học Moderna đã nộp đơn hôm thứ Hai để xin phép sử dụng khẩn cấp từ FDA. Trong khi đó, AstraZeneca / Oxford phải đối mặt với sự giám sát kỹ lưỡng về kết quả tạm thời từ các thí nghiệm ở Anh và Brazil. Kết quả của họ được công bố vào tuần trước, có hiệu quả 60% khi vaccine được chích với hai liều lượng bằng nhau và 90% trong nhóm nhỏ được chích hai lần, nửa liều trong lần đầu. Moderna cho biết họ có sẵn 20 triệu liều ở Mỹ vào cuối năm dương lịch này và 500 triệu đến 1 tỷ liều khác vào năm tới. Còn theo Pfizer, họ có tới 50 triệu liều vaccine được sản xuất vào cuối năm nay và 1,3 tỷ liều nữa vào năm tới. Cả hai công ty đã đồng ý cung cấp cho người Mỹ 100 triệu liều, được tài trợ thông qua sự hỗ trợ liên bang về sản xuất và phân phối. Nga đã cho chích vaccine trong thời gian còn thí nghiệm Trung Cộng, Nga đã cho chích vaccine trong thời gian còn thí nghiệm Nga là quốc gia đầu tiên công bố sẵn sàng sử dụng vaccine ngừa COVID-19 vào giữa tháng 8, mặc dù chưa đầy hai tháng thí nghiệm trên người. Vào thời điểm đó, Tổng thống Vladimir Putin cho biết loại vaccine do Viện Gamaleya có trụ sở ở Moscow phát triển đã trải qua “các thí nghiệm cần thiết”. Vaccine này được chích cho một trong những người con gái của ông. Tại Trung Cộng, “gần 1 triệu người” đã được chích một loại vaccine thí nghiệm do công ty dược phẩm Sinopharm phát triển, chủ tịch công ty này nói với một hãng tin Trung Cộng vào giữa tháng 11. Như vậy, Trung Cộng và Nga bắt đầu khai triển hàng loạt vaccine coronavirus của riêng họ trước khi hoàn thành các thí nghiệm lâm sàng giai đoạn cuối. ông Ben Hutsler đang kể các triệu chứng một ngày sau khi chích mũi đầu tiên trên WSB-TV tại Atlanta, Georgia Các tác dụng phụ của vaccine ngừa COVID-19 Trên WSB-TV của Atlanta, Georgia, ông Ben Hutsler dân cư thành phố Alpharetta, GA., kể, ông bắt đầu có các triệu chứng giống như bệnh cúm một ngày sau khi chích mũi đầu tiên. “Nhiệt độ của tôi tăng vọt lên mức khá cao, 104°F. Tôi buồn nôn lắm, nhưng ráng nằm nghỉ trong vài giờ. Cơn sốt cũng tự giảm và tôi không dùng bất kỳ loại thuốc nào để điều trị.” Hutsler nói. Hutsler là một trong số hàng chục nghìn người tình nguyện tham gia các cuộc thí nghiệm vaccine ngừa coronavirus do các công ty dược phẩm Moderna và Pfizer phát triển. Tiến sĩ Nathan Segall, người điều hành một công ty thí nghiệm lâm sàng ở Atlanta, đã chích vaccine cho 735 người. Một nửa trong số họ được chích một loại vaccine thật và nửa còn lại được chích giả dược. Volunteers for Australia's top potential COVID-19 vaccine have revealed its side effects as AstraZeneca halt the late-stage trial to investigate. Cả hai loại này đều cần chích hai mũi cách nhau khoảng một tháng. Segall cho biết những người được chích vaccine thật không có tác dụng phụ nghiêm trọng. Ông nói: “50 đến 60% những người được chích vaccine thật có các phản ứng phụ nhẹ, đôi khi vừa phải. Mệt mỏi, đau đầu, đau cơ và ớn lạnh. Không có gì đáng lo ngại, và tôi nghĩ đó là ‘cái giá rất hợp lý’ để được bảo vệ, chống lại virus.” Theo Tiến sĩ Segall, các tác dụng phụ kéo dài một đến hai ngày và thường xuất hiện sau khi chích liều vaccine thứ hai. Hutsler cho biết ông cảm thấy khỏe sau lần chích thứ hai. Ông cho rằng việc chích vaccine này rất đáng dù phải nằm trên giường một vài ngày với các triệu chứng giống như cúm. Ông nói “Đó là một sự bất tiện nhỏ so với nguy cơ bị nhiễm COVID.” Một tình nguyện viên thí nghiệm vaccine khác nói rằng ông sẽ khuyến khích những người khác chích khi vaccine được sử dụng rộng rãi. Rodney Milton cho hay “Tôi biết có rất nhiều nỗi sợ hãi và không chắc chắn về vaccine này. Nhưng nó hết sức quan trọng. Tôi nghĩ rằng cần phải thúc đẩy việc chích ngừa.” Ahmed El Kority, giám đốc dược tại Bệnh viện Riverside Shore Memorial ở Virginia, kiểm tra tủ lạnh ultracold freezer sẽ được sử dụng để tồn trữ vaccine coronavirus đòi hỏi phải được giữ lạnh đến -70°C. (Parker Michels-Boyce for The Washington Post) Những điều cần biết khi chích ngừa vaccine COVID-19 Jeylan Mammadova, nhà phân tích chăm sóc sức khỏe của công ty nghiên cứu đầu tư Third Bridge, cho biết vaccine bạn được cung cấp sẽ phụ thuộc vào mức độ bạn sống gần trung tâm y tế có được trang bị tủ lạnh đúng tiêu chuẩn y tế hay không. Vaccine Pfizer phải được giữ siêu cấp lãnh – ở nhiệt độ của đá khô – khiến hầu hết các hiệu thuốc và văn phòng bác sĩ khó có thể chứa được. Vaccine có thể được tích trữ đến năm ngày ở nhiệt độ tủ lạnh thông thường. Nó được vận chuyển trong các hộp chứa 975 liều, vì vậy cơ sở quản lý vaccine sẽ phải sử dụng hết những liều đó trong vòng năm ngày. Chích ngừa COVID-19. Hình chụp qua video. Credit: USAToday. Đối với vaccine của Moderna, Tiến sĩ William Schaffner, giáo sư về chính sách y tế và y tế dự phòng tại Trường Y Đại học Vanderbilt, cho biết, vaccine có thể được phân phối rộng rãi hơn vì nó được tích trữ lạnh trong vòng tối đa một tháng trước khi sử dụng. Tương tự, vaccine AstraZeneca / Oxford có thể được tích trữ trong tủ lạnh, điều này sẽ giúp dễ dàng phân phối đến các khu vực không dễ tiếp cận tủ đông. Hầu hết các loại vaccine ở giai đoạn này cần hai liều để có hiệu quả tối đa. Các mũi chích Pfizer / BioNTech cách nhau 21 ngày, Moderna’s cách nhau 28 ngày và AstraZeneca / Oxford’s cách nhau khoảng một tháng. Vì các loại vaccine khác nhau về thành phần, cách tích trữ và thời gian giữa hai liều, nên các chuyên viên cho rằng mọi người phải dùng cùng một loại vaccine cho cả hai liều. Tiến sĩ Greg Poland, Giám đốc Nghiên cứu vaccine của Mayo Clinic cho biết: “Không có nghiên cứu nào xem xét khả năng thay thế lẫn nhau của vaccine vào thời điểm này.” A Department of Health and Human Services employee holds a Covid-19 vaccine record card on November 13 in Washington, DC. EJ Hersom/Department of Defense Nếu chích một mũi rồi, đến ngày chích mũi thứ hai lại quên và bị bỏ lỡ, hoặc sợ có tác dụng phụ, thì sao? “Nghiên cứu hiện tại cho thấy rằng, đối với các loại vaccine yêu cầu chích hai mũi, mọi người nên chích đủ để có ích lợi tối đa. Tuy nhiên, chỉ chích mũi đầu tiên vẫn sẽ mang lại một số ích lợi,” ông Poland nói. Cũng như các loại vaccine khác như vaccine sởi, quai bị và rubella – các chuyên viên nói rằng không bao giờ là quá muộn để chích liều thứ hai, ngay cả khi bạn bị trễ hẹn cho lần sau theo lịch trình. Những người đã bị nhiễm COVID-19 “được khuyên” nên chích ngừa vaccine Nếu đã ‘dính’ COVID-19, có cần chích ngừa vaccine? Theo CDC là “Nên”. Những người đã bị nhiễm COVID-19 “có thể được khuyên” nên chích vaccine “do những rủi ro sức khỏe nghiêm trọng liên quan đến COVID-19 và thực tế là có thể tái nhiễm COVID-19.” Hiện tại, các chuyên viên cho biết vẫn chưa biết những kháng thể sẽ tồn tại trong cơ thể bao lâu sau khi nhiễm bệnh. Schaffner nói: “Chúng tôi không biết liệu trình bảo vệ sẽ kéo dài bao lâu sau khi bạn hồi phục. Chích ngừa luôn tốt, vì nó mang lại sự bảo vệ tốt nhất.” Tiến sĩ Poland cho biết: “Không có bằng chứng cho thấy vaccine gây ra bất kỳ rủi ro nào cho những người trước đó đã mắc COVID-19.” Tiến sĩ Poland cũng khuyến cáo bệnh nhân không nên đến phòng khám bác sĩ để chích phòng theo lịch trình, nếu họ đang có các triệu chứng của COVID-19. Điều đó sẽ gây ra nguy cơ lây truyền, cũng như gây ra bất kỳ tác dụng phụ tiềm ẩn nào. Ông nói: “Khi ai đó đến chích ngừa COVID-19, nếu họ bị sốt hoặc nhiễm trùng nặng, chúng tôi sẽ tạm thời chưa chích.” Chích ngừa rồi, có thể yên tâm chưa? Tiến sĩ Schaffner nói: “Các loại vaccine có hiệu quả 90%. Điều đó có nghĩa là bạn có thể gặp phải virus và vẫn bị bệnh.” Ví dụ, dữ liệu từ Moderna cho thấy trong số 196 người trong thí nghiệm lâm sàng nhiễm COVID-19, 11 người đã được chích ngừa. Nhưng không ai trong số 11 người tham gia đó mắc bệnh nặng, điều này cho thấy rằng vaccine đã ngăn ngừa được bệnh nặng. Cũng có thể bị bệnh nếu bạn không chích vaccine đủ thời gian để bảo vệ. Theo CDC, thường mất “vài tuần” để cơ thể có được khả năng miễn dịch sau khi chích chủng. Vì vậy, có thể một người nào đó có thể bị nhiễm COVID-19 ngay trước hoặc ngay sau khi chích chủng, họ vẫn bị bệnh. Có phải chích ngừa vaccine COVID-19 hàng năm? Nếu virus biến đổi thì sao? “Mặc dù vaccine đã được chứng minh là có khả năng kháng thể, nhưng không có dữ liệu nào cho thấy nó kéo dài trong bao lâu,” Tiến sĩ Schaffner nói. “Lớp bảo vệ đó có thể mất dần theo thời gian và bạn có thể bị mẫn cảm trở lại.” Về khả năng virus biến đổi, Tiến sĩ Poland, Ba Lan không khẳng định. Ông nói: “Không ai biết. Chúng tôi cũng chưa thực sự thấy một biến đổi nào thoát khỏi khả năng miễn dịch do vaccine gây ra, nhưng không có lý thuyết hoặc quan sát nào, rằng điều đó không thể xảy ra. Đã có nhiều loại virus từ chồn, các động vật khác truyền qua người, thì khả năng điều này cũng sẽ xảy ra, ngày càng nhiều.” Vaccine Pfizer, Moderna được sản xuất ở đâu? Pfizer có hai nhà máy sản xuất vaccine COVID-19, một ở Kalamazoo, Michigan và một ở Puurs, Bỉ. Công ty có một địa điểm phân phối ở Pleasant Prairie, Wisconsin, nơi vaccine đang được lưu trữ. Cũng có thể có các địa điểm khác trên toàn quốc nơi vaccine sẽ được lưu trữ trước khi cho phép cung cấp. Moderna đã bắt đầu sản xuất vaccine tại nhà máy của mình ở Norwood, Massachusetts và sẽ tăng cường sản xuất trong tháng tới với sự trợ giúp từ nhà sản xuất theo hợp đồng Lonza Biologics, có cơ sở ở Portsmouth, New Hampshire. Đ. TRANG/SGN (Theo USAToday, WSB-TV)