TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Một số bất thường của xương sống gây ra đau lưng Hỏi: Tôi nghe nói là trật xương sống có thể làm lưng rất đau, và tê chân, gọi là đau thần kinh tọa. Tôi chỉ bị đau lưng, mà không có tê, mà chụp hình lại thấy là trật xương sống. Có khi nào hình chụp không chính xác không? Mỗi lần tôi bị đau lưng là người nhà tôi lại nói là “Coi chừng thận yếu,” có đúng như vậy không? Năm nay tôi bị đau lưng vài ba lần, nhưng thử thận không thấy bất thường gì cả. Vậy thì còn có nguyên nhân nào làm đau lưng nữa không? Và làm sao biết được là tại sao, để chữa và phòng ngừa? Chỉ cần một cử động đơn giản nào đó tạo ra áp lực lên vùng lưng cũng có thể bắt đầu một cơn đau lưng. (Hình: ilchiro.org) Đáp: Có rất nhiều nguyên nhân gây đau lưng. Tuy nhiên, nói chung ta có thể chia ra làm ba nhóm chính là: Các bệnh của xương khớp và bắp thịt liên qua đến xương sống. Các bệnh của xương sống. Ngoài ra tổn thương các bộ phận ở gần vùng lưng cũng góp phần làm lưng đau. Đau lưng có thể xuất hiện sau khi nâng một vật nặng hay một cử động bất ngờ nào đó ảnh hưởng đến vùng lưng. Tuy nhiên, hầu hết các cơn đau xảy ra mà không có nguyên nhân nào rõ rệt. Chỉ cần một cử động đơn giản nào đó tạo ra áp lực lên vùng lưng cũng có thể khởi động một cơn đau lưng. Các bệnh của xương sống Xương sống là phần xương ở lưng giúp nâng đỡ cả cơ thể chúng ta. Những xương này rỗng ở giữa tạo thành một cái ống để cho nhiều thần kinh quan trọng từ cuống óc xuống chạy luồn trong đó. Một số bất thường của xương sống có thể gây ra đau lưng là trượt đốt sống, thoát vị đĩa sống... (Hình: chistlukeshealth.org) Một số bất thường của xương sống có thể gây ra đau lưng là trượt đốt sống (spondylolisthesis), thoát vị đĩa sống (herniated disc), và hẹp ống xương sống ở phần thắt lưng (lumbar spinal stenosis). Các bất thường này thường ít xảy ra hơn đau lưng do cơ xương. Hiếm hoi, đau lưng có thể gây ra bởi các tình trạng nguy hiểm như nhiễm trùng, gãy xương sống, u bướu, hoặc tổn thương của phần cuối xương sống (cauda equina syndrome – rối loạn thần kinh gây ra liệt, tiêu tiểu không kiểm soát được và đau lưng). Trượt đốt sống –Trượt đốt sống (spondylolisthesis) là khi một đốt xương sống bị trượt ra phía trước so với các đốt xương sống khác. Tình trạng này xảy ra do áp lực trên phần dưới của xương sống. Nó có thể gây ra đau lưng và đau thần kinh tọa (sciatica), tuy nhiên, đôi khi nó không gây ra triệu chứng gì cả và chỉ được chẩn đoán khi tình cờ bệnh nhân được chụp X quang. Thoát vị đĩa sống –Thoát vị đĩa sống (herniated disc). Đĩa sống là bộ phận chêm giữa các đốt xương sống bao gồm phần chắc ở bên ngoài và phần cùi mềm như gel ở bên trong. Chúng là phần đệm giữa các đốt xương sống. Khi bị mòn rách, các đĩa này có thể bị thoát (ra khỏi) vị (trí bình thường của chúng), cấn vào các thần kinh chạy trong phần rỗng ở giữa của chúng (các đĩa sống và đốt xương sống rỗng ở giữa và chồng lên nhau tạo thành một ống để cho thần kinh chạy bên trong) gây viêm, đau, cảm giác tê buốt của thần kinh, mà ta thường gọi là đau thần kinh tọa. –Đau thần kinh tọa (sciatic pain) thường đi kèm với cảm giác khó chịu như kiến hay sâu bò, kim châm, bỏng rát. Đau thần kinh tọa thường bị nặng lên khi ho, gắng sức, đứng hay ngồi ở một tư thế kéo dài. Đau thường giảm khi nằm xuống. Đau lan xuống cẳng chân thường liên quan đến thần kinh bị cấn hơn là đau chỉ lan tới mông và đùi. –Hẹp ống xương sống ở phần thắt lưng (lumbar spinal stenosis) thường do viêm sưng của các đĩa sống đã bị tổn thương, và thường xảy ra ở người lớn tuổi. Đau do hẹp ống sống thắt lưng thường chạy từ lưng xuống mông, đùi và cẳng chân (thường là) cả hai bên. Nó có thể làm cho bệnh nhân phải đi cà nhắc và bị yếu cả hai chân. Đau thường nặng lên khi phần dưới xương sống bị duỗi ra (như khi đứng hay đi bộ) và giảm đi khi lưng cong lại (như khi ngồi, cúi, nghiêng người về phiá trước). Các tổn thương của các cơ quan gần vùng thắt lưng Ngoài các thành phần của chính cột xương sống, cạnh đó cũng có các cơ quan lân cận cũng có thể đóng một vai trò vào sự đau lưng. Ví dụ như: Hai trái thận nằm ngay dưới xương sườn hai bên xương sống. Hai niệu quản dẫn nước tiểu từ thận xuống bàng quang (bọng đái) chạy song song hai bên xương sống. Tử cung, hai buồng trứng, một phần của ruột non và ruột già cũng nằm gần vùng lưng dưới. Ngay cả động mạch chính của cơ thể (gọi là động mạch chủ – aorta) cũng chạy xuống vùng lưng dưới. Tổn thương của bất kỳ cơ quan nào trong số này cũng có thể góp phần vào việc lưng bị đau. Bác Sĩ Nguyễn Trần Hoàng