TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Chợ phiên mùa Đông bên dòng Danube Tòa Thị Chính Sông nước là chốn Dế Mèn thường tránh xa. Chẳng là những ngày trước, mỗi lần phải lên thuyền bè lớn nhỏ là phe ta lắc lư, nôn nao muốn ói; cái cảm giác nhộn nhạo quay cuồng vô cùng khó chịu. Đi rong thuyền buồm (sailboat) cũng như lên tàu qua lại trên sông trên biển. Lần lên tàu ăn tối (dinner cruise) trên sông Hudson năm nọ khiến Dế Mèn nhớ đến bây giờ; không những chẳng ăn uống được một thứ gì mà còn ói mửa đến mật xanh nên đành trốn trong phòng vệ sinh cho đến khi tàu về bến. Mấy tiếng đồng hồ chịu trận như dài vô tận! Bạn bè cũng như người thân đều khuyến khích, cứ thử đi, thử tàu nhỏ chạy lè è chừng chục dặm mỗi tiếng trên sông rạch thì êm ru. Và lần này thì phe ta dấn thân, thử chuyến đi bảy ngày trên dòng Danube, nhìn ngắm các chợ phiên mùa Đông tại mấy thôn làng nhỏ nhỏ nằm bên dòng sông, từ Vienna (Áo) đến Nuremburg (Đức). Tất nhiên là Dế Mèn dùng máy bay từ Huê Kỳ qua Âu Châu, đi về chuyến nào cũng lê thê cả chục tiếng đồng hồ. Mấy chuyến bay mang lại cảm giác mê mỏi, mệt nhọc, đầu óc lờ đờ... khiến phe ta không mấy hoan hỷ. Hẳn con dế mèn thích lang thang ngày xưa bây giờ đã... già nên chồn chân, ngần ngại?! Vienna lần này u ám giá buốt, bức tượng Mozart thếp vàng trong công viên thành phố vẫn được bá tánh bu quanh nhìn ngắm, thành phố không mấy thay đổi. Chợ phiên mùa Đông nằm trước tòa Thị Chính; các hàng quán [tạm] quây quần trong công viên nhỏ nhỏ, bán từ thức ăn uống đến các món trang trí cây thông và cả mấy món lặt vặt như mũ áo, khăn quàng [cho du khách không mang theo quần áo ấm?]... Đây là phiên chợ mùa Đông cổ nhất thế giới (từ 1200 nhưng không được nhìn nhận?) và lớn nhất tại Áo. Đất nước nhỏ xíu này khá gần gũi với Đức về cổ tục, văn hóa; dân cư nói tiếng Đức, một loại tiếng Đức đặc biệt của người Áo, từa tựa như dân Thụy Sĩ dùng “High German”. Một chút về chợ phiên mùa Đông: Từ thời Trung Cổ, vào mùa đông, những nơi dân cư theo đạo Thiên Chúa tại Âu châu thường có những buổi họp chợ ngoài trời, mua bán đủ thứ. Chợ phiên mùa đông được tổ chức trùng ngày với mùa Vọng, Advent, hay “trông chờ Chúa giáng trần”, khoảng 4 tuần lễ trước ngày Giáng Sinh. Chợ phiên mùa đông hay “December Market” cũng được gọi là “Christmas market” hoặc “Christkindlmarkt”. Cổ tục này khởi đầu từ vùng Bavaria nhưng lan truyền dần đến các quốc gia khác, nhất là những nơi đông tín đồ Thiên Chúa giáo như Áo và miền đông nước Pháp. Sách vở ghi chép rằng buổi chợ phiên đầu tiên gần gũi với Giáng Sinh được tổ chức tại Dresden vào năm 1434 và có tên “Striezelmarkt”; trước đó dân cư các thành phố khác như Vienna, Munich, Frankfurt... đều gọi phiên chợ mùa đông ấy là “December Market”. chợ phiên tại Vienna Chợ phiên mùa đông được tổ chức ngày trong trung tâm thành phố, đường sá và vỉa hè được sử dụng là nơi dựng quầy để bày và bán hàng. Phổ thông nhất là các món ăn (bánh ngọt, xúc xích...), thức uống nhất là rượu nóng (Glühwein) cũng như các thức ăn phổ thông của từng địa phương, từ xúc xích, phó mát, bánh trái cây tẩm rượu (fruit cake) đến các món trang hoàng trong dịp lễ cuối năm. Các ban hát, ban nhạc đi quanh chợ ca hát giúp vui khách đi xem và sắm sửa. Năm nay, chợ phiên tại Vienna không có chi độc đáo, cửa hàng bán những món trang hoàng Noel (ornament) chưng nhiều thứ chế tạo từ... Hoa Lục. Chẳng có chi đặc biệt vì nơi nào cũng bấy nhiêu thứ. Đã qua rồi một thủa chế tạo các món đồ chơi bằng gỗ theo cổ tục? Trời lạnh quá xá, mấy ngón chân tê cứng nên Dế Mèn vào quán cà phê Einstein để uống trà cho ấm bụng và để ngó người qua lại đằng sau khung kính. Đêm đầu tiên trên con tàu nhỏ, phe ta ngủ mê mệt vì đã trải qua gần một đêm thức trắng trên chuyến bay từ Huê Kỳ đến Áo. ​Thung lũng Wachau với các tòa nhà cổ ruộng nho trên sườn đồi thung lũng Wachau Tàu đi ngang thung lũng Wachau, hai bên sông là những ruộng nho nơi dân cư chế biến ice wine, loại rượu dùng nước cốt nho đông lạnh, và một vài thành quách, nhà thờ cổ. Melk Abby Con tàu cặp bến tại Melk, thôn làng nhỏ xíu, không có chi ngoài nhà dòng tuổi 900 năm, Melk Abby, xây cất theo kiểu Baroque. Khá đẹp nhưng những món quý giá đều được cất giấu, không đem trưng bày cho bá tánh vui chân nhìn ngắm. Dế Mèn chỉ nghe nói mà không được “thấy” tận mắt những cổ vật vô giá như sách vở tuổi tác 1500 năm ngoài một ít tượng trưng. Phe ta nhìn ngắm các khung cửa sổ, 365 cái cả thảy, mỗi ngày các tu sĩ cầu nguyện (?) tại một nơi khác nhau và luân chuyển suốt năm? Công viên thành phố tại Salzburg. Đến Linz thì trời đã sáng. Đây là một thành phố đông dân cư thứ nhì của Áo (sau Vienna) nhưng đã chọn chuyến đi chơi Salzburg nên đành bỏ qua việc thăm thú Linz. Từ Linz Dế Mèn dùng xe bus đến Salzburg, 2 tiếng rưỡi đồng hồ dưới trời mưa tuyết lất phất. Một cảnh trong phim “The Sound of Music” Salzburg là nơi thiên tài Mozart ra đời và cũng là “quê hương” của cuốn phim “The Sound of Music” lừng lẫy. Nhiều cảnh trong phim được thu hình từ nơi này. Điển hình như hình trên. Viện bảo tàng nhỏ nhỏ nơi gia đình Mozart sinh sống trưng bày các nhạc khí thiên tài sử dụng lúc sinh tiền. Chuyện kể rằng Mozart có một người chị / em gái cũng tài ba tương tự nhưng khả năng không được phát huy vì thủa ấy phụ nữ chỉ nên biết nấu ăn và làm việc nhà. Cô gái Mozart chỉ được tấu nhạc quanh quẩn trong nhà dù được các cái tai tinh tế khen lao hết lời, và trần gian mất cơ hội thưởng thức tài năng của một Mozart thứ nhì? Nhà thờ cổ Franciscan cũng theo kiến trúc Baroque và chợ phiên trong thành phố cũng... chẳng có chi đặc biệt ngoài mấy món chocolat mang tên Mozart; phe ta không thử nên không biết mùi vị ra sao. Bữa ăn trưa tại nhà hàng được quảng cáo là xưa nhất thế giới xem ra... chẳng có gì. Món Schnitzel (tại Áo thì làm bằng thịt bê non trong khi tại Đức thì đầu bếp có thể chế biến bằng thịt heo, thịt lạng mỏng, bọc bột rồi đem chiên) cũng tàm tạm như mọi quán ăn khắp nơi. Có lẽ tên tuổi đi xa hơn phẩm chất thực sự? lltran

[Mây tím]

Bishop Residence Bến sông kế tiếp là Passau, thôn làng Trung Cổ nằm trên biên giới giữa Áo và Đức và cũng là nơi dòng Danube gặp gỡ hai con sông khác, Ilz và Inn nên có tên Dreiflussestadt (thôn làng trên ba dòng sông). Thôn làng do vị tổng giám mục địa phận Danube phát triển nên được chọn làm “giáo phận” đặt cơ sổ hành chánh. Tòa nhà kềnh càng vẫn giữ tên “Bishop Residence” cho đến ngày nay. Tương truyền rằng vị tổng giám thủa ấy có tới 15 người con nhưng không chính thức nhìn nhận bà mẹ và bầy con vì giáo hội La Mã cấm tu sĩ kết hôn. Nhà thờ Thánh Stephan cũng theo kiểu Baroque của thế kỷ XVII dù kiểu kiến trúc trước đó là Gothic. Cho đến ngày nay, giáo dân Đức vẫn đóng thuế 10% cho hội thánh (church tax) nên thôn làng lớn nhỏ nào cũng có cả chục ngôi nhà thờ cũ mới. Hội thánh tại Đức có thể duy trì nhà thờ trong khi một số nhà thờ tại Huê Kỳ theo nhau... bỏ trống vì thiếu tín đồ thăm viếng, thờ phượng. Lovelock Bridge Regensburg nổi tiếng nhờ chiếc cầu đá, Stone Bridge, xây cất từ 800 năm nay; chiếc cầu cổ nhất Âu Châu tránh được các cuộc dội bom từ quân đội đồng minh [trong Thế Chiến II] nhờ hai vị trí quan trọng khác: xưởng lọc dầu và xưởng chế tạo phi cơ gần đó. Nơi này có ngôi nhà của ông Schindler, người được dân Do Thái tôn vinh qua sự cứu giúp nhiều người thoát khỏi sự truy diệt từ Nazi. Thành phố cũng có chiếc cầu mắc đầu ổ khóa, Lovelock bridge, như nhiều nơi khác. Người thành phố nói rằng xúc xích của họ ngon nhất thế giới trong khi người Nuremburg cũng tuyên xưng tương tự, và họ ra tòa vì danh hiệu ấy. Kết quả là một phán quyết chung chung: xúc xích ngon như nhau! Riêng Dế Mèn thì sau khi nếm, cũng... đồng ý với quan tòa! Nazi Plaza Bến tàu sau cùng của chuyến hải hành là Nuremburg, nơi Hitler chọn làm chỗ phát xuất của Nazi và cũng là nơi tòa án quốc tế xử tội các nhân vật lãnh đạo của đội quân này. Món gingerbread nổi tiếng của thành phố có vị quá ngọt nên Dế Mèn không hảo cho lắm dù vẫn khuân về một gói nhỏ để thân nhân có thể nếm qua. Nazi compound ​ Nhìn chung, chợ phiên mùa Đông bên dòng Danube xem ra chẳng có chi đặc biệt; sản phẩm được bày bán giống hệt một mẫu như nhau và cùng xuất phát từ Hoa Lục nên phe ta chẳng mua bán chi, đỡ nhọc sức khuân vác! Dế Mèn tìm thấy một cửa tiệm bán sản phẩm của Steinbach [chính gốc Đức?], nổi tiếng qua việc chế tạo đồ chơi bằng gỗ nhưng món nào cũng khá đắt, từ 45 Euro trở lên. Không biết bá tánh ưa chuộng những gì khi chọn chuyến hải hành với mục đích thăm thú chợ phiên mùa Đông? Riêng phe ta, chọn chuyến đi vì muốn ghé các thôn làng nhỏ, ít được sách vở [du lịch] nhắc nhở chỉ để nhìn ngắm những kiến trúc Trung Cổ còn sót lại mà bình thường chẳng mấy khi vui chân vì tò mò. Nuremburg Square Câu hỏi nhiêu khê hơn là “To cruise or not to cruise?” Nghĩa là phân tích xem du lịch bằng tàu bè có thích thú hơn lang thang đường bộ hay không? Dùng du thuyền thì cái lợi lớn nhất là không phải đổi quán trọ mỗi khi dừng chân tại nơi thăm viếng. Ta chỉ rinh hành lý vào phòng rồi sử dụng suốt chuyến đi mà không cần lấy ra /cất vào, thu xếp hành lý. Thứ nhì là khi tàu di chuyển, ta có thể ngủ hoặc ngồi trong phòng, đọc sách, nghe nhạc hay ra ngoài phòng khách chung để... uống rượu vì bar mở cửa suốt ngày! Ăn uống thì ba bữa mỗi ngày nhưng phẩm chất thì chung chung vì nấu nướng trên tàu (nhà bếp nhỏ hẹp) cho cả trăm người không phải là công việc giản dị, dễ dàng! Nhà thờ Tin Lành St Lawrence Phe ta không mấy kén chọn việc ăn uống nên ít thắc mắc nhưng chuyến đi chỉ có chút thời giờ thăm phố sá với không mấy lời giải thích chi tiết của người dẫn đường thì quả là thất vọng. Ngay ngôi nhà của ông Schindler lúc sinh tiền tại Regensburg cũng chỉ được nhìn theo ngón tay trỏ mà không được đến nơi xem thì bụng hơi ấm ức. Cũng như tòa nhà Justice Palais nơi xét xử các hung đồ Nazi tại Nuremberg cũng chỉ được đi ngang từ xe bus nên không mấy vui vẻ. Hình như các chuyến du lịch trên sông nước, “cruise”, dành cho những vị thích tiện nghi, ăn uống dễ dàng và thừa mứa, hoặc khó di chuyển bằng đôi chân? Hành khách trong chuyến hải hành ai cũng lo âu rằng họ sẽ lên ký. Riêng Dế Mèn thì chắc phải lâu lắm mới chọn một chuyến hải hành lần nữa, và khi về đến nhà leo lên cân thì thấy mất có hai cân Anh! lltran