TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Ngày Hội Bia Oktoberfest Căn lều chứa hàng chục ngàn người dự Oktoberfest ở Munich, 1988. (hình: sebastian widmann/afp) Nghe đến Oktoberfest dân sành điệu ai cũng nghĩ đến bia, bởi đây là ngày hội xuất phát từ vùng Bavaria bên Đức, nổi tiếng làm bia ngon. Nhưng thật ra Oktoberfest ban đầu chỉ là một tiệc cưới... Số là vào tháng 10 năm 1810, tại thành phố Munich bên Ðức, hoàng tử Ludwig (sau này là vua Ludwig Ðệ Nhất) lấy công chúa Terese của Saxon. Ðám cưới được tổ chức ngoài trời, trước cổng thành, trên một cánh đồng lớn được đặt tên là “Teresienwiese” [cánh đồng của Terese], về sau dân chúng gọi tắt là “Wies’n”. Toàn dân được mời dự tiệc. Thức ăn miễn phí, có âm nhạc, múa hát và đặc biệt là màn đua ngựa. Sang năm sau, 1811, cũng đến ngày này người ta lại tổ chức đua ngựa tại đồng Wies’n. Và để giúp phát triển kinh tế địa phương, họ mở thêm hội chợ cho nông dân bày bán nông sản. Hội Chợ Tháng Mười (Oktoberfest) ra đời kể từ năm đó tại Munich và đến ngày hôm nay vẫn còn (truyền thống đua ngựa cũng được giữ lại cho đến năm 1960 mới ngưng). Sau vài năm, để cho xôm tụ hơn người ta bày ra thêm một số trò chơi giải trí, và quan trọng hơn hết là cho... bán bia! Vùng Bavaria thuở ấy nổi tiếng về loại bia gọi là Lager [la-gơ], dùng một thứ bột nổi (yeast) chưa nơi nào khác có. Thành thử khi có chỗ để so tài thì Oktoberfest nhanh chóng trở thành tụ điểm cho các nhà làm bia đem sản phẩm của mình ra quảng bá. Từ đó đến nay đã hơn 200 năm, Oktoberfest chỉ bị gián đoạn chừng chục lần vào những thời chiến - như năm 1813 khi Ðức bị Napoleon tấn công, hoặc Thế Chiến I và II. Tưởng cũng nên nói thêm là Oktoberfest chỉ được tổ chức tại Munich. Một số những nơi khác trên nước Ðức cũng có ngày hội vào thời điểm này để ăn mừng kết quả thu hoạch, chào đón mùa Thu v.v. nhưng những ngày hội đó không được chính thức gọi là Oktoberfest. Bích chương kỷ niệm 200 năm Oktoberfest với hình đôi uyên ương Terese và Ludwig. (nguồn: oktoberfest.net) Năm 1910, để kỷ niệm 100 năm Oktoberfest, dân Munich đã tiêu thụ chừng 120,000 lít bia - một kỷ lục thế giới thời bấy giờ. Năm 1913 họ cho dựng một căn lều ngoài trời khổng lồ, có thể chứa hơn 10,000 người. Cái lều này là một trong những đặc điểm của Oktoberfest, nơi dân Munich tụ tập công khai ăn nhậu. Ngày nay ngày hội này thường được bắt đầu từ tuần lễ cuối của tháng 9 và kéo dài sang giữa tháng 10, thu hút khoảng 6 triệu người - kể cả du khách đến từ khắp nơi. Vào mùa này khách sạn ở Munich đông nghẹt, cực kỳ khó kiếm phòng và tất nhiên vô cùng mắc! Thế rồi nhiều nơi trên thế giới cũng bắt chước tổ chức Oktoberfest, nhất là tại những vùng có đông dân Ðức di cư. Lớn nhất là Oktoberfest ở Ontario, Canada, với gần 700,000 người tham dự; ở Blumenau, Brazil cũng đông cỡ đó; Cincinatti, Ohio, thì có trên nửa triệu người; New York City còn cho dựng căn lều bên bờ sông Hudson lớn không thua gì lều Munich... Oktoberfest tại Úc cũng rất sôi nổi, nhưng từng bị cấm vì mấy cô cậu sinh viên ra trường vào đúng mùa đó nhậu dữ quá. Giờ thì thành phố Brisbane đứng đầu nước Úc về số người đi dự Oktoberfest và lượng bia tiêu thụ. Ở Á Châu một số nước như Phi Luật Tân, Ấn Ðộ, Nam Hàn cũng có Oktoberfest lai rai. Nhưng quốc gia có Oktoberfest tại nhiều thành phố nhất có lẽ là Mỹ. Hầu như tiểu bang nào cũng có ngày hội này. Riêng tại Texas, nơi có nhiều người Ðức di cư sinh sống từ thế kỷ 19, truyền thống Oktoberfest rất mạnh. Vùng Trung-Nam Texas gần khu vực Austin- San Antonio có vài thành phố khi xưa do di dân Ðức lập nên như New Braunfels, Fredericksburg. Tại đây hàng năm đều có Oktoberfest rất đúng điệu Ðức, với các món ăn “quốc hồn quốc tuý” Brave Combo (từng đoạt giải Grammy) giúp vui tại Oktoberfest McKinney, 2019. (hình: ianbui/trẻ) Nội ngay trong vùng Bắc Texas, đã có ít nhất hai ba cái Oktoberfest khác nhau - làm dài dài từ cuối tháng 9 sang hết tháng 10. Muenster (gần biên giới Oklahoma) và Addison (gần trung tâm Dallas) là hai địa điểm Oktoberfest lâu năm và nổi tiếng. Cách đây vài năm thành phố McKinney về phía Bắc Dallas cũng bắt đầu tổ chức Oktoberfest, và phải nói là rất thành công - phần vì nơi đây có một lò nấu bia kiểu Ðức khá ngon tên Franconia, Tối thứ Bảy tuần rồi thiên hạ chen chúc tại phố cổ McKinney townsquare để nghe nhạc, uống bia, thưởng thức các món Ðức thoạt nghe lạ tai nhưng rất ngon miệng như “wurst”, “schnitzel”, “pretzel”, “sauerkraut” v.v. Ngon nhất có lẽ là món “quarkballchen” (bột chiên lăn đường) của một bà cụ người Ðông Ðức có cô con gái ở Texas; cứ đến mùa Oktoberfest bà lại bay qua Mỹ phụ con chiên bánh để bán, hết mùa lại trở về Ðức. 11 giờ tối đóng cửa mà 9:30 đêm thiên hạ còn đứng xếp hàng chật cứng để chờ mua bia. Các gian lều bán đồ lưu niệm, thủ công mỹ thuật có vẻ thưa người lui viếng, trừ một số bán hàng liên quan đến Oktoberfest. Trong khi đó các quầy hàng râu ria như Top Golf, Texas Republicans v.v. đều vắng tanh như chùa bà Ðanh. “Phóng viên chiến trường” thí mạng cùi đi làm phóng sự về bia bọt. (hình: ianbui/trẻ) Oktoberfest McKinney có nhiều trò chơi cho con nít như petting zoo (cho trẻ em sờ thú vật như heo bò ngựa cừu) ; cưỡi lừa; leo tường v.v. nên các gia đình có con nhỏ đi khá đông. Lại thêm vào cửa miễn phí, không như Addison phải mua vé vào, xong còn phải mua vé để lấy thức ăn. Một ly bia ở McKinney tốn 7 vé (mỗi vé $1). Thức ăn từ 4 đến 11 vé, tùy món. Một người Mỹ trung bình có thể chi $40-50 chỉ để ăn uống. Ðối với họ thì đó là chuyện bình thường vì nó là một phần của “văn hóa ăn chơi nhưng thiệt” của họ. Chứ đối với người Á Châu, nhất là những gia đình đông con, thì cái bill đó sẽ hơi nặng. Có lẽ vì vậy mà thấy có rất ít người Việt đi dự mấy vụ lễ lạt như vầy. Thêm nữa là người Việt mình không quen ăn những món lạ miệng. Nhưng hy vọng những thế hệ sau sẽ phóng khoáng hơn, không chỉ biết ăn lẩu và uống bia... “Ken”! Dàn còi Alp Horn khai mạc ngày hội 200 năm Oktoberfest tại Munich, 2010. (hình: marc mueller/dpa) Bà con ở vùng Houston nếu có dịp cũng nên đi dự Oktoberfest ở Galveston cho biết. Nơi đây ngày xưa có khá đông dân Ðức di cư lập nghiệp. Nghe nói Austin và Galveston là hai nơi có ngày hội bia lớn hàng đầu Texas. Ở Florida thì Orlando cũng có tổ chức Oktoberfest, nhưng phóng viên Trẻ chưa được cấp giấy phép đi “thực tế” xem ngành bia bọt bên đó ra sao để tường thuật. Không biết bia ở Georgia thế nào, chứ tại Tennessee thì thành phố Nashville có cả một khu gọi là Germantown, nơi ngày xưa toàn là dân Ðức di cư. Tuy ngày nay người Ðức ở đây đã tản mát ít nhiều, nhưng họ vẫn còn đông đủ để hàng năm tổ chức Oktoberfest lớn hàng thứ nhì trên nước Mỹ (sau Cincinatti). Philadelphia cũng là một nơi có nhiều người Mỹ gốc Ðức nên Oktoberfest tại đây cũng khá rộn rịp. Và cũng nên nhắc luôn là tại Việt Nam cũng có Oktoberfest, do Hiệp hội Doanh thương Ðức-Việt tổ chức tại Hà Nội và Sài Gòn. Năm 2012 họ kỷ niệm 20 năm Oktoberfest tại Sài Gòn bằng một lễ hội dài bảy ngày. Không biết quân ta bao nhiêu người đã bị quất say xỉn trong trận đó, nhưng nếu có gục thì không phải vì bị uống bia dở là cái chắc! Ian Bùi Nguồn: baotreonline.com