TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

Mây tím · Ngày tham gia: 24 Oct 2007 Số bài: 9639

Neva River, Nga

Cầu Palace Bridge mở vào “đêm trắng” trước Winter Palace, một biểu tượng cho St. Petersburg. (Hình: ATNT Tours & Travel)

Khi so sánh các con sông hiện hữu trên trái đất, người ta thường hay lấy chiều dài của sông làm yếu tố so sánh phân biệt như chiều dài sông Nile, sông Amazone, sông Mississippi, sông Trường Giang, sông Mekong, sông Hằng. Nhưng hình như chưa có ai so sánh phân biệt có bao nhiêu con sông tuy không dài lắm nhưng lại có rất nhiều nét đặc thù riêng biệt của nó.

Những cảnh sông thiên nhiên không những hữu tình, thơ mộng, thi vị mà còn đượm đầy nét lịch sử-kiến trúc-văn hóa bản địa nơi các dòng sông chảy qua. Nếu cho tôi chọn một con sông nào có đầy đủ các yếu tố như thế, tôi không ngần ngại chọn ngay con sông Neva của thành phố St. Petersburg, thành phố cổ kính có những lễ hội văn hóa đêm trắng mùa Hè của nước Nga.

St. Petersburg là thành phố lớn thứ hai của Liên Bang Nga, dân số khoảng 6 triệu dân, và là một thành phố vẫn còn rất non trẻ trong lịch sử lập quốc của Nga, mới hơn 300 năm tuổi. Vào đầu thế kỷ 18, Nga Sa Hoàng Peter the Great đã nhìn thấy được sự lạc hậu và yếu kém của nước Nga so với Âu Châu. Vì thế sau khi lên ngôi ông đã cho thành lập thành phố St. Petersburg vào năm 1703 ngay trên cửa sông Neva với mục đích hướng cho nước Nga chạy theo sự tiến bộ của phương Tây. Đồng thời, ông chọn nơi đây như là một tiền đồn nhằm ngăn chận sự xâm lăng của các đất nước phương Bắc từ Scandinavia (Bắc Âu) như Thụy Điển, Đan Mạch, Na Uy.

Thánh Peter là một vị thánh tông đồ của Chúa Jesu và đồng thời cũng là vị thánh đỡ đầu của Peter the Great. Ông đã dùng tên vị thánh đỡ đầu của ông để đặt tên cho thành phố mới này là thành phố St. Petersburg, có nghĩa là thành phố Thánh Peter.

Sau những năm tháng xây dựng, St. Petersburg được chọn trở thành kinh đô của triều đại Romanov từ thế kỷ 18 và được mệnh danh là “thành phố trên nước” hay còn được xem như là “thành phố Venice phương Bắc.” Sau ngày Cộng Sản lật đổ triều đại Nga Sa Hoàng Nicolas II vào đầu thế kỷ 20, Liên Bang Xô Viết và Liên Bang Nga đã chọn Moscow làm thủ đô và thành phố St. Petersburg bị đổi tên thành Leningrad (thành phố của Lenin).

Sau năm 1990, đế quốc Xô Viết tan rã, Liên Bang Nga lấy lại sự độc lập của mình, tuy người dân Nga vẫn chọn Moscow là thủ đô, nhưng thành phố Leningrad thì được trả về với cái tên nguyên thủy của nó: Saint Petersburg. Ngày nay các điểm di tích lịch sử và văn hóa của St. Petersburg phần lớn đều khởi đầu từ thời của Peter the Great. Thành phố này bừng sống lại với sự thơ mộng đẹp đẽ của nó từ thuở ban đầu bên dòng sông Neva.

Neva là một con sông lớn, chiều dài chỉ có 74 km, nước sông được tuôn chảy từ hồ Ladoga đổ ra vịnh Phần Lan. Con sông Neva không những chỉ mang lại nhiều lợi ích về mặt giao thông và kinh tế cho thành phố mà con sông còn tạo ra một nét văn hóa rất thơ mộng thi vị riêng biệt cho St. Petersburg. Điều này không một thành phố nào của Bắc Âu (Scandinavia) có được. Nhất là vào mùa Hè, văn hóa “đêm trắng” (White Night) của St. Petersburg đã là một trong những điểm thu hút du khách từ khắp mọi nơi đến. Đêm trắng không phải chỉ có tại St. Petersburg mà đều xảy ra tất cả tại các thành phố Bắc Âu (vì nằm gần về phía Bắc Cực), nhưng người ta lại nói nhiều đến “Đêm Trắng” của St. Petersburg. Có lẽ “Đêm trắng St. Petersburg trên dòng sông Neva” là một thắng cảnh đẹp và đượm nhiều nét văn hóa nhất ở các thành phố Bắc Âu.

Nhà thờ Chúa Cứu Rỗi Trên Máu bên sông đào tại St. Petersburg. (Hình: ATNT Tours & Travel)

Hình ảnh quảng trường Mùa Đông và cây cầu Palace Bridge trước Cung Điện Mùa Đông trên sông Neva kết tạo thành một không gian nổi bật lên cái nét đẹp hoàn toàn riêng biệt của thành phố. Mùa Hè từ giữa Tháng Năm đến giữa Tháng Bảy, những tháng được dân gian gọi là thời gian của “Đêm trắng.” Vào khoảng thời gian này, không gian của St. Petersburg trời sáng nhiều hơn là đêm. Bầu trời chỉ tối hẳn vào khoảng lúc 2 giờ sáng và chỉ 2 tiếng đồng hồ sau thì bầu trời lại hừng sáng dần lên.

Cảnh “cầu mở về đêm” trên sông Neva đã trở thành một điểm văn hóa đặc thù của St. Petersburg, những đêm trắng lễ hội được người ta tạo ra để đón mời du khách đến đây thưởng ngoạn. Nhà văn nổi tiếng Dostoevsky đã từng viết cuốn tiểu truyện “Năm Đêm Trắng” để miêu tả về các nhân vật mơ mộng từng vô tình gặp nhau bên cầu Palace Bridge. Họ có những cuộc hẹn hò vào những đêm trắng và “những người mơ mộng” này cũng chia tay nhau vào một đêm trắng. Câu chuyện tiểu thuyết này cũng làm nao nao cho những ai có tâm hồn mơ mộng khi đến xem cầu mở vào những “đêm trắng” tại thành phố biển lạ lùng này. Từ câu chuyện “Năm đêm trắng mơ mộng,” cây cầu Palace Bridge ngày nay trở thành điểm hẹn hò của các đôi tình nhân đến đây tâm sự vào những đêm trắng của St. Petersburg.

Các tour du lịch cũng đưa du khách đến đây xem cảnh quan “cầu mở” vào lúc nửa đêm. Đúng 1 giờ sáng, cây cầu với các ngọn đèn xanh tím được từ từ được mở lên giữa tiếng vỗ tay reo hò của mọi người. Nhiều nhóm trẻ la hét, gọi nhau ơi ới nâng bia mời nhau uống mừng. Sự nhộn nhịp như một lễ hội đêm Hè đã tạo cho St. Petersburg một điều gì thật lạ so với các thành phố khác của Bắc Âu như Helsinki hay Stockholm. Người ta tụ lại đón xem cảnh cầu mở như đón xem bắn pháo bông cho một ngày lễ hội. Viện bảo tàng Hermitage và quảng trường Cung Điện Mùa Đông sáng choang đèn điện vàng, góp phần tạo thêm sự rực rỡ cho con sông Neva. Hàng chục cây cầu nối liền giữa đảo và đất liền hai bên bờ sông Neva thay phiên từ từ được mở lên để tàu bè qua lại trong vòng hơn 2 tiếng đồng hồ. Đây cũng là thời gian mà các tuyến đường sông chuyên chở hàng hóa vào các thị trấn nhỏ bên hồ Ladoga.

Nếu so sánh St. Petersburg với Moskva hay bất kỳ các thành phố nào ở Âu Châu, người ta nhận thấy nhà cửa tại thành phố St. Petersburg không xây cao và không có những kiến trúc hiện đại. Nhưng nét kiến trúc Barocco mới chính là nét đẹp cổ xưa của St. Petersburg. Du khách có thể lấy một tour “river boat,” dạo quanh một vòng sông Neva và các con sông đào quanh thành phố. Có như thế người ta mới có thể thưởng ngoạn được hết các nét đẹp của thành phố biển này.

Nhờ không có những nhà cao tầng, điều này càng làm cho không gian thành phố thoáng rộng hơn. Bạn sẽ được thưởng ngoạn các kiến trúc thắng cảnh ngày xưa (cho dù cũ kỹ) qua các con phố chính như phố chính Nevsky, ngôi đại giáo đường Chúa Cứu Rỗi Trên Máu (The Catheral of Christ’s Resurrection), quảng trường đại giáo đường St. Isaac, Cung Điện Mùa Đông, quảng trường Cung Điện, quảng trường Tháng Chạp với pho tượng Peter the Great cưỡi ngựa nhắm vượt sóng qua Gulf Finland để đến với Âu Châu, quảng trường Chiến Thắng và các kiến trúc Barocco dọc theo hai bên bờ sông đào. Các ngôi nhà thờ Chính Thống Giáo Nga với kiến trúc màu sắc nhẹ nhàng thanh thoát bên cạnh những cây cầu nhỏ nối liền hai bên bờ sông đào càng tăng thêm nét cổ kính tôn giáo của thành phố.

Các con phố chính bên sông đào nối vào sông Neva. (Hình: ATNT Tours & Travel)

Ra khỏi xa St. Petersburg một chút, du khách nên đến thăm thắng cảnh Cung Điện Mùa Hè Peterhof bên Vịnh Phần Lan, nơi dòng sông Neva tuôn chảy ra biển Baltic. Thắng cảnh Tsarskoye Selo (khu làng của Nga Sa Hoàng) có cung điện Katherine với căn phòng hổ phách (Amber Room) nổi tiếng thế giới. Tất cả các thắng cảnh này (Neva River, Đêm Trắng, Peterhof, Tsarskoye Selo) tạo cho thành phố những nét thi vị thơ mộng đẹp đẽ và riêng biệt nhất cho St. Petersburg. Du ngoạn St. Petersburg mà thiếu đi những thắng cảnh kể trên thì bạn đã thiếu đi hơn 3/5 cảnh đẹp của St. Petersburg, xem như bạn chưa biết gì về các nét đẹp chính của thành phố “đêm trắng” này.

Khi con tàu ra khỏi con sông đào chạy vào đoạn sông chính Neva thì người thưởng ngoạn mới cảm nhận được cái nét đẹp toàn vẹn của con sông Neva. Đây cũng là khúc sông rộng nhất của Neva tạo cho người du ngoạn có cảm tưởng con sông Neva rất lớn. Bên này bờ sông là Winter Palace (Cung Điện Mùa Đông) với hai màu Green-White nổi bật bên cây cầu Palace Bridge. Lấp ló sau lưng Winter Palace là nóc vòm vàng rực rỡ của ngôi đại giáo đường St. Isaac, một công trình kiến trúc giáo đường vĩ đại. Thành phố St. Petersburg đã tốn kém rất nhiều để trùng tu lại ngôi đại giáo đường này sau ngày chủ nghĩa vô thần Cộng Sản sụp đổ.

Đối diện bên kia bờ sông Neva là pháo đài Peter & Paul với tháp thánh giá nhà thờ Peter and Paul Cathedral cao nhất thành phố. Đây cũng là nơi an nghỉ của hoàng gia triều đại Romanov. Nicolas II, vị vua cuối cùng của triều đại Nga Hoàng và toàn gia đình hoàng gia bị Cộng Sản thảm sát năm 1907, hài cốt của gia đình hoàng gia cũng đã được tìm thấy và đưa về đây đoàn tụ với Peter the Great.

Giữa sông là đảo Vasilevski Island chia sông Neva ra làm hai nhánh. Nhánh Malaya Neva river và Bolsbaya Neva river. Trước mũi đất của đảo là hai cột trụ cao được xây với mục đích chính là cột đèn hải đăng Rostral Columns để tạo sự an toàn cho tàu bè qua lại. Tuy gọi là đảo nhưng Vasilevski Island lại là một đảo sông khá lớn, hai nhánh sông Malaya và Bolsbaya Neva đưa dòng nước hồ Ladoga đổ vào vịnh Phần Lan. Ngày xưa, Bộ Tư Lệnh Hải Quân của triều đại Romanov được xây dựng ở đây. Ngày nay tòa nhà này trở thành nhà bảo tàng của Hải Quân Nga.

Neva River tuy chỉ là con sông thật ngắn, nhưng lại là một con sông ươm mầm ra một nền văn hóa Nga độc đáo và riêng biệt cho đất nước này trong suốt hơn 300 năm qua. Đến St. Petersburg mà không biết gì về Neva River thì du khách đã mất đi cơ hội chiêm ngưỡng và cảm nhận được hết tất cả cái nét đẹp không gian thực sự của thành phố.

Không có Peter the Great thì chắc không ai biết đến con sông Neva 74 km ngắn ngủi đó, nhưng nếu có Peter the Great mà không có sông Neva chắc gì St. Petersburg đã có được nét văn hóa thơ mộng như ngày nay để lôi cuốn du khách khắp nơi trên thế giới.

Trần Nguyên Thắng/ATNT Tours & Travel