TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Mây tím]

Mật ngọt chết ruồi Thật ra ở đây, tôi chỉ muốn đề cập đến mối liên hệ giữa chất ngọt, những thức ăn có đường, và sự viêm kinh niên trong cơ thể. Trước hết, từ “inflammation”, tiếng Anh dịch nghĩa ra tiếng Việt là “viêm”. Inflammation còn có nghĩa là phát lửa, phát cháy. Inflammation, hay viêm, là một phản ứng tự nhiên của cơ thể, khi bị thương tích, hay bị bệnh, để đề phòng, để kháng cự bệnh tật, và để bắt đầu tiến trình tự chữa lành của cơ thể. Khi bị thương, hay bị nhiễm trùng, cơ thể tiết ra những chất hormone gọi là prostaglandins, để giúp ta tự bảo vệ hay chống lại những vi khuẩn gây ra bệnh tật. Những phản ứng này làm cho chỗ bị thương đỏ và sưng lên, khiến ta bị đau, hay bị nóng sốt. Như vậy, viêm về cơ bản là tốt, nhưng nếu viêm xảy ra kinh niên không ngừng nghỉ là một điều không hay. Một số thức ăn có thể tạm thời gây ra viêm nhẹ, điển hình là hiện tượng dị ứng. Nhưng nếu ta tiếp tục ăn hoài các thức ăn này, viêm kinh niên sẽ đưa đến các bệnh như tiểu đường, bệnh suy tim mạch, và đôi khi là ung thư. Các thức ăn gây ra viêm kinh niên hầu hết là những thứ có chứa đường trong đó. Những nghiên cứu trên con người, cho thấy, chỉ cần mỗi ngày uống một lon soda, có chứa 40 gram đường sẽ làm tăng các chất có liên hệ đến viêm, gây ra vô cảm với insulin, làm tăng cholesterol LDL, và không ngạc nhiên là tăng cân. Một nghiên cứu khác cho thấy khi uống 50 gram đường fructose, loại đường có chứa trong trái cây, sẽ làm tăng chất uric acid, tăng chất C-reactive protein (CRP), và chất NF-κB (nuclear factor kappa-light-chain-enhancer of activated B cells). Uric acid tăng khi có bệnh gout, còn lượng C-reactice protein tăng khi bị nhiễm trùng kinh niên, hoặc bệnh tim mạch, ung thư. Riêng chất NF-κB ảnh hưởng đến sự sao chép và cấu trúc của DNA trong tế bào. Đường ảnh hưởng tác hại đến cơ thể như thế nào? Hiện tượng “thắng đường”, như khi làm nước màu để kho cá, kho thịt, gọi là “Advanced glycation end products” gọi tắt là AGE. AGE xảy ra khi đường bám vào trong các chất protein hay mỡ khiến cho mạch máu dễ bị nghẽn. AGE cũng làm cho các tế bào bị “rỉ sét”, hủy diệt, gọi là oxidative stress, và gây ra viêm kinh niên. Tạo những lổ hổng trong màng ruột khiến vi trùng, chất độc và thậm chí cả thức ăn chưa tiêu hóa chạy thẳng vào trong máu. Tăng lượng cholesterol LDL và C-reactive protein. Tăng cân. Sự tăng cân lại làm cho cơ thể lờn insulin, sinh ra bệnh tiểu đường, và lại tăng viêm kinh niên. Về lâu về dài, đường và các thức ăn ngọt sẽ đưa đến các bệnh như: Bệnh tim mạch: Một nghiên cứu lớn bao gồm hơn 75,000 phụ nữ thích ăn đồ ngọt cho thấy nguy cơ bị bệnh tim mạch tăng gấp đôi. Bệnh ung thư: Rất nhiều nghiên cứu cho thấy ăn nhiều đường làm tăng khả năng bị ung thư. Một nghiên cứu trên 35,000 phụ nữ thích ăn ngọt, cho thấy nguy cơ bị ung thư ruột già tăng gấp đôi. Các bệnh khác như tiểu đường, béo phì, suy gan, viêm ưng ruột kinh niên, phong thấp và nhiều bệnh kinh niên khác. Thức ăn ngọt ở đây nói đến đường cát, và các thức ăn chế biến có trộn đường và kể cả các thức ăn có nhiều tinh bột. Hầu hết các đồ ăn chế biến ở Mỹ đều có trộn loại đường chế từ bột bắp, gọi là high-fructose corn syrup (HFCS). Đường có trong các loại trái cây hay mật ong ít gây ra nguy cơ nếu chỉ tiêu thụ ở mức độ vừa phải. Tuy nhiên, nên lựa chọn giữa ăn và nhai trái cây, thay vì xay sinh tố, hay chỉ uống nước juice trái cây. Còn uống mật ong thì nhiều lắm, một muỗng cà phê mỗi ngày là quá đủ. Bằng cách thay đổi nề nếp sống và cách ăn uống, ta có thể giảm bớt nguy cơ của chất ngọt. Càng ăn ít chất ngọt càng giảm bớt độ viêm trong cơ thể. Chẳng hạn như: Hạn chế tối đa những thức ăn, thức uống có chứa đường thí dụ như soda, bánh ngọt, bánh cookie, kẹo, bánh mì, mì sợi, và cơm trắng. Tạo thói quen đọc nhãn hiệu, food label, để biết có bao nhiêu đường trong đó. Các thành phần đường có trong thức ăn gồm có: sucrose, glucose, high-fructose corn syrup, maltose and dextrose. Tốt nhất là đừng ăn thức ăn đóng hộp, đóng bao bì. Thay vì cơm trắng, nên ăn gạo lứt, hay các loại thức ăn có chất bột không tinh chế như oat meal, quinoa và barley. Ăn nhiều rau cải và trái cây. Biết rằng trái cây cũng có đường, nhưng bù lại chất bả trong trái cây có nhiều vitamins antioxidants làm giảm LDL, giảm viêm kinh niên trong cơ thể. Ăn nhiều thức ăn có chứa antioxidants như đậu, các loại hạt, avocado, cá và dầu olive. Hoạt động, không ngồi yên một chỗ. Giảm stress. Tóm lại, những bằng chứng mới cho thấy ăn nhiều thức ăn ngọt hay tinh bột sẽ gây ra viêm kinh niên tương tự như bị thương hay nhiễm trùng kinh niên. Dần dà, sự viêm kinh niên sẽ dẫn đến các bệnh như bệnh tim mạch, tiểu đường, suy gan, và ung thư. Câu “mật ngọt chết ruồi” ở đây ám chỉ nghiều nghĩa bóng khác nhau. Chúng ta chắc chắn không phải là... ruồi, và mật cũng không làm cho ta chết, nhưng ham ngọt thì có thể. BS. Hồ Ngọc Minh