TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[Thanh Dao]

   BỮA CƠM NHỚ ĐỜI
                 ( Kính tặng hương hồn Bà Nội)
                             THANH ĐÀO
         
         Năm đó, ông Minh làm Hiệu Trưởng Trường Tiểu Học Tân Thành, gần Đông Tây Giang, Quận Thanh Hải, tỉnh Ninh Thuận. Nhà song thân ông tọa lạc trên đường Ngô Quyền gần Bờ Đê Phan Rang. Một hôm, vào ngày cuối tuần, ông nghỉ dạy. Ông lội Sông Dinh, đi lên làng Phước Khánh thăm Bà Nội. Ông là cháu ̣đích tôn. Ông là con trai đầu lòng của thân phụ ông. Thân phụ ông là con trai cả của ông Bà Nội.
         Ngay từ hồi còn nhỏ, ông đã sống chung với Ông Bà Nội và Cô Mười tại nhà Ông Bà ở Làng Phước Khánh nhiều năm, trong khi Ba Má ông Minh ngụ tại làng Thương Diêm thuộc Sở Muối Cà Ná hay tại làng Mỹ Đức, nhà bạn bè của song thân. Lý do là Ba Má ông Minh nhà nghèo và đông con. Thân mẫu của ông Minh trước sau sanh hơn mười người con, vừa trai, vừa gái. Càng ở lâu với Ông Bà Nội, ông Minh càng thương mến Bà Nội. Bà hiền khô như Bụt vậy. Bà là một Phật Tử thuần thành. Bà ăn chay trường lâu nay. Bà thường xuyên để lu nước ngọt có gáo múc uống, bên đường cái chạy từ Phước Khánh lên làng Thuận Hòa tức làng Thuôn. Do đó khách bộ hành khi khát nước là có nước uống giải khát bên đường đi.
   Có thể nói Bà Nội hiền bao nhiêu thì Ông Nội khó tánh hay la rày đánh đập cháu Nội bấy nhiêu. Buổi tối ông Minh ngủ chung với Cô Mười trên bộ ván trước hiên nhà. Lúc đó ông Minh còn bé, chừng 5, 6 tuổi. Sau này vào khoản năm 1945, Ba của ông Minh về nhà Nội bắt buộc ông Minh phải qua sống với cha mẹ và các em tại làng Mỹ Đức, nhà bạn mình, ông H̉ải thân phụ của ông Minh, thuê đất làm rẫy kiếm sống qua ngày. Ông Minh mến thương Ông Bà Nội và Cô Mười, tức con gái Út của Ông Bà Nội, nên không chịu theo Ba. Ông van xin thân phụ cho ông tiếp tục ở với Ông Bà Nội. Tuy nhiên Ba không cho. Ông dùng roi đánh con bầm mình bầm mẫy, kéo con qua Sông Dinh nước cạn lúc bấy giờ. Ba đưa ông Minh về ở chung với Ba Má và các em một thời gian tại Mỹ Đức, rồi gia đình vào Thương Diêm sống với Bà Ngoại.
Xin trở lại việc sau này, ông Minh lên Phước Khánh thăm Bà Nội. Lúc đó Ông Nội đã quy Tiên. Cô Mười có gia đình ngụ tại Mỹ Đức cùng chồng con. Bà Nội ở một mình tại ngôi nhà từ đường, làng Phước Khánh. Bà lo tu hành, ăn chay trường, coi sóc vườn trầu cau, cây ăn trái, sinh sống qua ngày. Cô Ba của ông Minh, nhà cũng ở gần nhà Nội. Chồng chết, không có con cái. Cô lập ngôi Chùa tu hành. Ngôi Chùa tư tọa lạc ngay đầu làng, cạnh Thuôn. Cô Ba thường xuyên quan tâm săn sóc Bà Nội.
    Hôm đó Bà Nội luộc rau dền và nấu thêm cơm ăn với tương, ̣đãi ông Minh, cháu đích tôn của mình. Một bữa cơm nhớ đời. Lâu ngày ông Minh có dịp thưởng thức bữa cơm chay do Bà Nội đãi. Cơm gạo lức, ăn cùng rau dền luộc, chấm nước tương. Bữa ăn lạ miệng, ngon hết sảy.
 “ Nội ơi! Con vui vô cùng
Bữa ăn đạm bạc, Nội cưng đãi mình.
Tình thương của Nội mông mênh
Bao năm con sống ngát tình Nội yêu.
Cơm chay rau luộc ngon nhiều
Món ăn lạ miệng bồng phiêu tâm hồn.
Bao nhiêu hoài niệm thân thương
Tình yêu Bà Cháu luôn luôn sáng ngời.”

          THANH ĐÀO