TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[qt01]

Công Tằng Tôn Nữ Long Lanh Như Hạt Sương Sa!


Ngày đi xem phòng thi ĐH, nhìn vào danh sách thí sinh nhiều người luận mãi không ra, tưởng đó là ba người khác nhau, vì trên danh sách ghi thành ba hàng: Công Tằng Tôn Nữ - Long Lanh Như - Hạt Sương Sa. Nhưng xem kỹ thì chỉ có dòng cuối ghi ngày sinh, quê quán, số báo danh...
Như vậy đây chỉ là một người.

Nếu là một người thì cái tên thật kỳ lạ: Công Tằng Tôn Nữ Long Lanh Như Hạt Sương Sa (10 từ).

Là người từ miền Bắc vào Huế thi, tôi chưa được biết về cách đặt tên, họ của con gái dòng hoàng tộc (trong trường hợp này là Công Tằng Tôn Nữ), nhưng cái tên và chữ đệm Long Lanh Như Hạt Sương Sa thì có bịa cũng chẳng ai nghĩ ra. Vào thi, có đến hai trong ba môn tôi ngồi cạnh cô gái Huế này, riêng chuyện nghĩ đến cái tên... cũng đã làm mất thời gian làm bài.

Làng Lộc An ở đồng chiêm trũng Lệ Thủy (Quảng Bình), người nông dân mộc mạc chân quê không có vốn từ để nghĩ ra những cái tên kêu như thế.
Nhưng trong các gia đình, thời đó, sinh rất nhiều con, ít ra cũng 5 đứa trở lên thì việc đặt tên con cũng không ít chuyện để nói.

Kế sau nhà tôi, một người bà con xa có 6 người con: Sinh, Hoạt, Ca, Hát, Hò, Hay. Sinh hoạt để ca hát, hò, mà hò hay có vẻ như đã quá được rồi, bỗng dưng dì dượng sinh thêm một đứa con trai nữa. Mọi người đoán già đoán non xem cậu này sẽ được đặt tên gì. Nhưng 6 năm, người nhà vẫn gọi cậu bằng Cu, cho đến khi đi học, cậu mới có tên là Hung, tức là hò hay rồi, nhưng không phải hay vừa mà là hay hung. Thế mới tài!
Sau này lớn lên, đi bộ đội, đơn vị thêm một dấu huyền, nên Hung có tên là Hùng, rất hay, nhưng xét trong tổng thể anh em thì cái tên này đã là... ngoại đạo.

Chú thím Lương xóm dưới có chín người con, chú thím đặt tên lần lượt là Hai, Ba, Tư, Năm, Sáu, Bảy, Tám, Chín, Mười. Có vẻ như đã "kịch bờ tường", thế mà chú thím lại sinh thêm một cô con gái nữa, đặt tên là Bòn. Tưởng chỉ bòn thêm một đứa, ai dè năm sau lại có thêm một đứa đặt tên là Mót. Ở quê, mót có nghĩa là đi nhặt cái sót lại, kiểu như mót lúa chẳng hạn. Hai năm sau, lại một đứa con ra đời, chú thím đặt tên là Chọt (tiếng địa phương có nghĩa là đào bới, tìm kiếm), rồi thêm đứa nữa đặt tên là Xoi (có nghĩa là moi móc từ các ngóc ngách mà ra). Bòn, Mót, Chọt, Xoi sau này lớn lên gặp thời văn minh đã đổi lại những cái tên rất đẹp: Hương, Lan, Hoa, Hồng, nhưng mỗi lần bạn bè vô ý nhắc đến tên cúng cơm, ai cũng dị.

Trong làng, nhiều người đặt tên con đọc lên nghe lạ lắm. Ví như: Mình, Siêng, Sản, Xuất, Liên, Miên; Chiến, Thắng, Miền, Tây, Bắc; Triều, Tiên, Liên, Xô, Hùng, Mạnh... Thôi thì nhiều lắm! Nhưng khít khao nhất vẫn là nhà chú Ngọ, chú thím làm nông, đẻ 7 đứa con có tên: Đồng, Ruộng, Này, Hai, Mùa, Lúa, Chín. Mọi người đã đoán già đoán non sau cậu Chín hẳn phải là một cô (hay cậu) Vàng, nhưng chú thím đã kịp thời dừng lại.

Hồi Tết còn đốt pháo, một gia đình nghèo ở huyện Đại Lộc (Quảng Nam) đặt tên con nghe cứ chan chát: Pháo, Nổ, Rẹt, Đùng. May đó chỉ là cái tên, chứ bây giờ mà pháo cứ nổ rẹt đùng hoài chắc không đủ tiền nộp phạt!

Người Việt ta từ xa xưa thường đặt cho con mình những cái tên thật xấu xí với quan niệm như thế con sẽ dễ nuôi, ví như cái Hĩm, cái Bướm, cái Bèo, cu Mần, cu Bóp, cu Teo, cu Tèo... Nhưng xã hội càng phát triển, cái tên ngày càng được coi trọng, trong đó bố mẹ gửi gắm nhiều kỳ vọng... Tuy nhiên, có không ít trường hợp, bố mẹ lại "làm khổ" con cái vì cái tên. Sẽ như thế nào nếu có học sinh tên là Bạch Tuyết lại có nước da như ông lão đốt than; hoặc giả, em Trần Thiên Tài lại học chuyên... đội sổ. Cũng có nhiều ông bố bà mẹ không để ý nên đặt cho con gái xinh đẹp của mình những cái tên lót kèm tên thật khiến bạn bè đem ra nói lái chọc quê, giả như Thu Cúc, Giáng Hương...

Theo Thanh Niên, cái tên chỉ là một sự quy ước, nó không liên quan gì đến phẩm chất của con người. Tuy thế, một cái tên phù hợp khiến cho con người tự tin hơn là điều có thật, một cái tên đôi khi cũng gây phiền phức cho người mang tên và cho cả người khác cũng là điều có thật.

Bài viết của Cúc Phương

[Hung T]

Ba của các cô bé Thủy Tiên với Quỳnh Trang có ý kiến gì không ? Chớ cái tên Giáng Hương, đẹp tuyệt trần, ai lại nỡ ...
Khéo cho QT lựa chuyện, cảm ơn nghe.