TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[nhanchung]

LUẬN GIẢI ĐỒNG DAO

Năm xưa, mỗ có lần đi qua nơi nọ, gặp một vị tiên sinh. Vị ấy rủ mỗ đi qua chợ, mua một đống cua. Nói rằng về nhà nấu đãi một bữa canh miến cua rau rút. Lúc làm cua, vị ấy chỉ đám cua nói:

- Xin hãy nhìn kỹ đám cua này càng bên trái to hơn càng bên phải. Đó là lúc âm đang thịnh, con cua hai càng là thể hiện âm dương, tám chân là tám hướng, trên lưng lúc hiện địa đồ, lúc hiện mặt người đó là trời muốn cảnh báo về đất đai phải giữ hay lúc thì lòng người phải giữ. Vật ấy tầm thường ở nơi dân dã nhưng cũng chẳng phải là loại thường đâu. Nhưng cua còn là món ăn ngon và chữa tri bệnh, nay ta đãi anh món đồng quê này trước là chữa bệnh, còn mọi chuyện để sau.

Bẵng đi đã lâu, một hôm nhân ngày đầu xuân nhàn tản, mỗ đi chơi hội làng nghèo ở ngoại thành. Thấy trẻ chăn trâu đang mò cua, chúng bắt được con cua nào giơ lên ngắm nghía rồi hát rằng:

Nước đổi vua
Cua đổi càng
Vàng thăng thiên
Tiền mất giá

Mỗ nghe giật mình, quẳng ngựa sắt lội xuống ruộng xin xem túi đựng cua bọn trẻ. Kỳ lạ thật, càng những con cua trong đó bên phải lại to hơn bên trái.

Trở về kinh kỳ, đến đâu cũng nghe dân chúng ca thán ai oán về việc giá vàng tăng cao vọt, tiền mất giá, đi chợ đem cả nắm tiền mà chỉ mua được mớ rau. Mỗ toát mồ hôi , cả sợ bèn vội vã tính chuyện đi tìm tiên sinh hỏi chuyện đất trời. Nhưng đến nơi nghe tin tiên sinh đã ngao du sơn thủy tận xứ người. Người nhà được dặn rằng , ngày này, năm này có kẻ lái buôn thứ không ai buôn đến tìm thì nói lại lời tiên sinh dặn:

Tân biến vi toan
Gian nan lận đận
Vận biến vô cùng
Thế sự mông lung
Đất thời, dân vận

Mỗ về nhà, đóng cửa suốt cả tháng giêng ngẫm nghĩ. Vốn dốt nát luận mãi không ra. Đành phụ tiên sinh viết kể ra đây những lời đồng dao và bài kệ đó. Xem người trong thiên hạ có ai luận giải được không?

NGƯỜI BUÔN GIÓ
http://nguoibuongio197