TRUNG HỌC DUY TÂN - PHAN RANG

[SNOW WHITE]

NĂM TÝ NÓI CHUYỆN CHUỘT Pham hoàng Chương Năm Ðinh Hợi với trăm thứ chuyện rắc rối trên thế giới đã cáo chung, nhường chỗ cho con chuột Mậu tý trở lại khai mạc một chu kỳ 12 năm khác với nhiều  âu lo cho một viễn ảnh tương lai đầy dẫy những vấn đề khó khăn trước mắt. Từ hiện tượng “global warming” (hâm nóng toàn cầu) gây thiên tai bão lụt khắp nơi, mực nước biển dâng cao lấn đất, chất thải kỹ nghệ làm hủy hoại môi trường sống, đến cuộc chiến dai dẳng Mỹ-Iraq, căng thẳng Mỹ-Iran, Trung Cọng-Ðài loan, và ám ảnh đe dọa thường xuyên của phe Hồi giáo khủng bố trên đất Mỹ. Trái với những người được may mắn sanh ra năm Giáp Tý, Nhâm Tý, tuổi Mậu Tý(1948) là một tuổi lận đận và nguy hiểm. Có lẽ vì 2 can Mậu và Canh mang nhiều xui xẻo đến cho con người nhiều hơn những can khác. Nhìn lại những người sanh năm Mậu Tý 60 năm về trước, hiện nay bắt đầu bước vào tuổi lục tuần, thử hỏi có mấy ai tự cho mình đã có cuộc đời xuông-xẻ ấm no, hạnh- phúc. Những người Mậu Tý tôi quen biết ở Vietnam có đến 3 người chết bất đắc kỳ tử, và 4 người ở tù, lận đận trong cuộc mưu sinh. Có nhiều loại chuột. Chuột là loài thú “mammal” nhỏ nhất trong các loài vật nuôi con, cho con bú. Tuy vậy, cũng có nhiều giống, nhiều màu, nhiều cỡ(size), nhiều mùi . Chuột nhà, chuột đồng, chuột núi, chuột xạ, chuột chù,chuột cống, chuột bạch.. Chuột nhắt trong nhà nhỏ xíu, không làm cho ai sợ (trừ các cô, các bà) nhưng chuột cống, chuột chù, chuột xạ thì quá bự và hôi đến nỗi loài mèo có nhiều con thấy và ngửi mùi cũng đã sợ hãi bỏ chạy. Chuột bạch là giống quí, mùi thơm,lông trắng, mắt xanh, môi đỏ, tay chân hồng, được nuôi trong lồng son gác tía nhà giàu. Chuột đồng ăn lúa, thịt mềm và béo, làm chả và món nhậu rất ngon.  Thường thì chuột có lông màu nâu, hay đen mướt, bụng to mặt choắt, miệng nhọn đuôi dài. Chuột ăn tạp như heo,từ gạo lúa, ngũ cốc, cà rốt,khoai tây, phó mát đến gà con, thịt cá, trái cây, đồ ăn dư thừa. Người ta mà có “mặt chuột” choắt cheo thì không khá được, tâm địa tỉểu nhân, lòng dạ sâu hiểm, phản phúc, nghèo khổ và hay chết yểu. Dơi mặt choắt giống chuột, nhưng là chuột biết bay. Ai có răng chuột thì nghèo và yểu. Miệng nhọn như miệng chuột là tướng ăn mày. Trong khoa học, chuột thường được dùng để thí nghiệm trong việc chế thuốc, nghiên cứu phản ứng của thuốc men trên cơ thể sinh lý súc vật và con người. Kế đến mới dùng khỉ và chó. Việt Nam ta có nhiều tục ngữ rất hay về chuột. Vì chuột không dám sống công khai đi lại như mèo chó trong nhà, mà thường lén lút thậm thụt  đầu này xó kia ở các hóc hẽm, nên chuột ví như kẻ tiểu nhân hèn hạ. ”Cháy nhà ra măt chuột” là một tục ngữ xấu, chỉ sự vach mặt chỉ tên, hay sự lộ diện tự nhiên những kẻ tiểu nhân chuyên lén lút, núp lén, hại người quân tử.  Chuột đẻ con mà nhà cháy chỉ biêt bỏ chạy lấy thân chứ không biết tha con đi ẩn chỗ khác  như mèo. Có lẽ vì vậy mà chỉ có khi  nhà cháy, chủ mới thấy nguyên ổ chuột con chết, biết chuột ở đâu.. Trời sinh tai chuột mỏng để nghe ngóng tiếng động rât thính cho dễ chạy trốn, nhưng tai mỏng là tướng xấu, bất đắc kỳ tử , nên người có tai mỏng, tuy thính tai,  đa số nghèo hèn yểu mệnh. Ðuôi chuột dài và nhọn, lấp ló thập thò, không hiểu có công dụng gì, nhưng cũng là một tướng xấu. ”Ðầu voi đuôi chuột” rõ rệt là một lời chê bai trong nhiều vấn đề ăn nói, hành xử, làm việc của con người. Học trò viết luận văn, nhập đề rất dài và hay, nhưng kết luận chỉ có một hai câu đơn sơ, thầy cô giáo gọi là “đầu voi đuôi chuột”.  Lúc đầu tổ chức quảng cáo rầm rộ cho to, rồi sau đó bỏ lơ, làm ăn dối trá, rồi lẳng lặng hạ cờ quạt, dẹp tiệm, cút mất . Ðó là “đầu voi đuôi chuột”.  Cổ nhân hay nói ”dấu đầu lòi đuôi” chỉ những kẻ  lừa gạt, ăn gian nói dối rồi cũng dần dần để lộ bộ mặt thiệt xảo trá. Chân tay chuột nhỏ xíu so với toàn thân, nhưng kỳ dị thay, chuột chạy rất nhanh và phóng nhảy như bay.  Ðó chính là một trong những điều làm con người,nhất là phụ nữ, sợ chuột. Chuột răng bén nhọn, cắn người chảy máu, có khi truyền bịnh dịch, có khi đói quá, gặm rỉa ăn cả ngón tay ngón chân người còn sống bị tê liệt, bị gông cùm trong tù, hay mất sức kháng cự. Việt nam ta có tục răng con nít rụng, muốn cho mọc răng mới cứng chắc , hay bảo trẻ  ném răng rụng lên mái nhà cho chuột tha và hát rằng: “Chuột ơi chuột hỡi chuột hời Răng cũ về mày răng mới về tao”   Chuột ưa sống ở những đống rác hôi thối, ăn đồ dơ bẩn, lông lá mang vi trùng bệnh dịch hạch dễ lây cho người, làm loài người ghê tởm ngang như ruồi nhặng. Do đó, ai cũng muốn giêt chuột, vì không nuôi mà tới, không mời mà lại, ẩn nấp hóc hẽm, ngõ ngách trong nhà khó tìm, sinh sôi nảy nở, cắn phá gạo thóc, quần áo trong nhà, chẳng được cái lợi gì, mà còn tinh quái, xảo quyệt nữa. Chó cũng rượt đuổi chuột, nhưng Mèo mới chính là khắc tinh của chuột, vì chỉ có mèo mới đủ nhanh nhẹn, khôn ngoan, rượt bắt trừng trị được chuột. Ít khi ta thấy có mèo và chuột cùng xuât hiện một lúc. Mèo và chuột như nước với lửa, cho nên khi có  hai người khắc khẩu, hễ gặp nhau là cãi, ta gọi là  như “mèo với chuột”. Con người chế ra bẫy chuột để tiêu diệt chuột, phòng khi không có mèo . Có kẻ giêt chuột một cách tài tử bằng cách  gặp đâu ném đó.  Nhưng, tục ngữ ta có câu ”ném chuột sợ bể đồ”, rất hay, có cả 2 nghĩa đen và bóng vô cùng thâm thúy, dùng trong nhiều tình huống đúng không chê vào đâu được . Khi cướp bắt cóc con nít nhà giàu đòi tiền chuộc, không nên báo cảnh sát, vì sẽ nguy đến tánh mạng con mình. Khi  kẻ bị rượt đến bước đường cùng, quay lại dùng dao súng chỉa vào cổ, uy hiếp vị thủ lãnh để sống còn, thì không nên bắn. Cướp cũng như con chuột, bất lương, xấu xa. Cảnh sát muốn ”ném” cướp thì sợ “bể” con nhà giàu. Bắn cướp có thể lạc đạn, giết chết vị thủ lãnh của mình. Chuyện ngụ ngôn về chuột cũng phong phú. Trẻ con học tiểu học nào mà không biết chuyện ngụ ngôn ngoại quốc ”Chuột nhà và chuột đồng” so sánh đời sống nghèo đói nhưng thong dong thoải mái ở nhà quê với sự no đủ phè phỡn mà luôn luôn phập phồng lo sợ ở chốn đô thị. Tuổi thơ nào mà không biết líu lo hát bài “Chuột ăn cắp trứng” kể chuyện 2 chú chuột tinh khôn nghĩ ra cách khiêng quả trứng ăn cắp về hang một cách an toàn không làm bể trứng. Một chú nằm ngửa 4  tay chân ôm trứng, còn chú kia ngoạm đuôi yên lặng lôi về nhà. Trong Cổ học tinh hoa có một chuyện về chuột , nhằm châm biếm lòng tham con người, ngay cả con người tốt:  Xưa có ông quan nổi tiếng thanh liêm nọ về hưu, một nhà buôn lâu nay mang ơn quan muốn đền ơn,  tới hỏi thăm bà vợ rằng quan tuổi gì.  Bà vợ thiệt tình nói, “Nhà tôi tuổi Tý”. Nhà buôn làm một con chuột bằng vàng ròng, bỏ trong hộp gói lại, mang tới biếu quan đền ơn. Khi nhà buôn về, quan hỏi vợ: -Sao thằng ấy biết tôi sinh năm Tý? -“Nó hỏi tôi, tôi bảo ông sanh năm Tý.” Vợ đáp. Quan thở dài nói: - Giá biết thế, bà cứ nói tôi tuổi SỬU, có phải hơn không. Tích truyện “cứu vật vật trả ơn, cứu nhơn nhơn trả oán” cũng có nhắc đến chuyện chuột kéo nhau tới, dùng răng bén cắn đứt dây, cởi trói cho ân nhân mình bị nhốt trong tù, trong khi con người được cứu vớt trong cơn lụt lại tâu vua quan bỏ tù ân nhân mình. Một chuyện đời xưa lý thú khác về chuột, trẻ con rất ưa thích, là chuyện một cậu bé mồ côi nghèo đi làm công cho một ông chủ tàu buôn, gia tài chỉ có một con mèo, mà sau trở thành triệu phú.  Chủ tàu ngày nọ chở hàng hóa qua Phi châu bán, hỏi cậu bé làm công có muốn gửi gì theo để bán không. Cậu bé gửi con mèo. Khi tàu đến một xứ nọ ở Phi châu có vô số chuột cắn phá mùa màng, nhà Vua than thở với chủ tàu không biết làm sao trị được chuột, chủ tàu mang con mèo ra.  Mèo rít lên một tiếng kinh hồn, xông vào cắn xé giết chết cả chục con chuột một lúc khiến  cả ngàn bầy chuột chạy biến mất trong nháy mắt. Nhà vua sửng sốt hỏi mua con mèo quí, chủ tàu đòi 1 ngàn lượng vàng.  Vua mừng rỡ, đem ra một ngàn lạng vàng đổi lấy con mèo ngay . Chủ mang vàng về cho cậu bé. Cậu bé Lọ lem từ đó trở thành hoàng tử triệu phú. Như vậy thì biết rằng mọi vật sinh ra trên đời không có cái gì là vô dụng. Bình thường, mèo hoang tới nhà ai cũng đánh đuổi, coi khinh, nhưng khi trong nhà chuột làm loạn chạy nhảy tứ tung thì Mèo chính là con vật quí báu, có giá trị nhất đời. Văn chương Việt nam cũng có một tác phẩm bằng thơ chữ Nôm, tên là “Trinh thử” của Vô Danh thị, kể chuyện lòng chung thủy của con chuột cái xa chồng, bị dụ dỗ mà vẫn giữ được tiết hạnh, khen ngợi những người chinh phụ thủ tiết nuôi con thời chiến tranh giặc giã.  Nhà văn Tô Hoài cũng có một cuốn tiểu thuyết tuyệt vời là “O Chuột”, nhân cách hóa gia súc chuột mèo, gà chó trong nhà, sống động như xã hội loài người, với đầy đủ thất  tình lục dục. Gần đây nhứt trong lịch sử cận đại Việt nam cũng có giai thoại về lá số tử vi của Tổng thống VNCH Nguyễn văn Thiệu, đặc biệt sinh giờ Tý,ngày Tý, tháng Tý,và luôn năm Tý mà thời thế đưa đẩy lên làm “VUA” một thời gian 9 năm. Chuyện lạ hi hữu này không người dân Ninh thuận nào mà không biết. Nhưng phải là Giáp Tý mới được tốt như vậy. Vì Giáp là Thiên Can đầu tiên trong 10 CAN. Tý cũng là Ðịa Chi đầu tiên trong 12 CHI. Những ai sinh năm Mậu Tý chắc sẽ không được  may mắn như vậy. Tiếng Mỹ, RAT (chuột) có nghĩa là kẻ phản Ðảng, bỏ hàng ngũ bạn sang hàng ngũ địch. MOUSE( con chuột) trong khoa vi tính( computer science), còn có nghĩa là cái đồ bấm nút để điều khiển màn hình monitor mà bây giờ hầu như ai cũng biết.. Tiếng Việt, Tý là cái gì nhỏ nhắn, xinh xắn, dễ thương, nên nhiều bậc cha mẹ hay gọi con mới sinh bằng “cu Tý”, “bé Tý”. Mười hai con giáp mang toàn tên thú vật nên trong dân gian hay có những mê tín dị đoan buồn cười như chồng tuổi Chuột không nên lấy vợ tuổi Mèo, sợ vợ ăn hiếp bắt nạt. Ðàn bà tuổi Dần (cọp) ít đàn ông nào tuổi Mùi (dê), tuổi Sửu(trâu) dám lấy, sợ bị cọp “ăn thịt”, hay nói nôm na là sợ vợ lấn át, sợ chết trước vợ. Thực ra vợ chồng ăn ở khắc nhau hay không, một phần nhỏ là do Mạng có khắc nhau không.  Thủy khắc Hỏa, Kim khắc Mộc, Thổ khắc Thủy…chẳng hạn. Nhưng điều này chưa đủ. Có nhiều vợ chồng Mạng khắc mà vẫn sống đời hạnh phúc. Cần phải coi thêm CAN và CHI của 2 người có khắc nhau không. Người có can Giáp,Bính, MẬu, Canh, Nhâm, và chi Tý,Dần,Thìn,Ngọ,Thân,Tuất là Dương. Người có can Ất, Ðinh,Kỷ,Tân, Quý  và chi Sửu,Mão,Tỵ,Mùi,Dậu Hợi là Âm. Ngươi  can chi Dương khắc người  can chi Âm. Ví dụ: Cha tuổi Giáp Thân (dương ) khắc con tuổi Quí Sửu (âm), vợ Nhâm Thìn (dương ) khắc chồng Ðinh Hợi(  âm)…đại khái như vậy. Mỗi năm mới, Tết đến, chúng ta lại có quyền nuôi hy vọng mới cho suốt 12 tháng của một năm. Năm Tý, con chuột, nhỏ nhứt trong 12 con giáp, cũng bắt đầu gầy dựng lại hy vọng  cho một chu kỳ 12 năm sắp tới trong một thế giới đầy biến chuyển phức tạp trên nhiều vấn đề. Ðầu Xuân Mậu Tý, chúng ta hãy thành tâm cầu nguyện cho mọi sự ước muốn trên sớm thành sự thực! Cầu cho Việt Nam mau chóng tiến bộ về mọi mặt, thế giới giải quyết thỏa đáng vấn đề môi sinh, nhiên liệu, giúp đỡ nhau về kinh tế và cùng nhau nắm tay sống chung hòa bình . PHC